4G’nin iktisadı
Vodafone Türkiye Şebekeden Sorumlu İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Yago Lopez ile görüşmemizin ikinci bölümünü depremin yıldönümü nedeniyle bir hafta erteledim. Kaynaklar ve çıktılar üzerinden 4G teknolojilerinin iktisadını anlatarak konuyu bağlıyorum.
Vodafone Türkiye Şebekeden Sorumlu İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Yago Lopez ile çok farklı bir görüşme yapıp hepimizin hayallerini süsleyen 5G yerine şu anda 3G’den teknoloji geçişi ile 4G’nin sağlayacağı faydaya odaklandık. Sonra ben Kahramanmaraş merkezli depremin birinci yıldönümü haftasında bu tür bir konuyu yazmanın uygun olmadığını düşünerek kısa bir ara vermeyi uygun gördüm. Bu yazımda bıraktığım yerden devam edeceğim. 4G ve bizim alışık olduğumuz ifadesiyle 4.5G’yi aynı kavram olarak kabul edebilirsiniz.
Lopez, 4G’nin teknolojisi ve iktisadı arasında kurduğu bağlantıyı “Dijitalleşmenin herkesin ajandasında üst sırada yer alırken ekonomik faaliyetler ve süreçler dijital dönüşümden geçiyor ve toplumun geneli işlemlerini dijitalde gerçekleştirmeye çalışıyor. Tabii, bu durumda, telekomünikasyon şebekesi üzerinde çok büyük bir veri talebi oluşuyor” sözleriyle ifade ediyor. Bunun devamıın geleceği açık çünkü iktisat bize kendisinin sadece talepten ibaret olmadığını ve arz tarafının da bulunduğunu vahyediyor.
Lopez konunun bu tarafına ilişkin olarak, “Arz tarafında elimizde kıt bir kaynak olan spektrum var. Yatırım açısından baktığımızda ise telekomünikasyon sektörünün, genelinde gelirlerin azalması nedeniyle sektörün adeta ince bir buz üzerinde yürüdüğünü söyleyebiliriz. Bu nedenle, sınırlı bir kaynak olan spektrumu maksimum verimlilikle kullanmak sektör için zorunlu hale geliyor. Bu bağlamda, yeni teknolojiler operatörlerin aynı sayıda kaynakla daha fazla kapasiteye veya kapsama alanına sahip olmasını sağladığından, bu teknolojilere geçiş önem kazanıyor” şeklinde konuşuyor.
Buradan yatırım ve bütçelemeye geçtiğimizde konu, “Eski nesil mobil teknolojilerin uygun bir plan dahilinde yeni teknolojiye dönüşümünün sağlanması ve kaynakların yeni nesil mobil teknolojilere yönlendirilmesi yatırımlar için önemli” önermesini getiriyor. Lopez’in kaynakların tahsis edilmesi ya da alokasyonu ile ilgili sözleri şu şekilde: “Hem dijitalleşme hem de bağlantılı araçlar, artırılmış gerçeklik, gerçek zamanlı izleme gibi yeni süreçler, daha yüksek hız, daha geniş kapsama alanı ve daha düşük gecikme süresine ihtiyaç duyuyor. Tüm bunlar yalnızca yeni teknolojiler tarafından sağlanabileceği için yeni teknolojilere geçiş önem arz ediyor.”
Fırsat ekonomisini oluşturmak
İktisat her zaman talep ve arz arasındaki lineer bir ilişkiden ibaret değil. Lopez’in ifadeleri, denklemin önemli bir boyutu olan fırsatı ya da sıçramayı gündeme getirmeyi gerektiriyor. 3G, daha önce de belirttiğim gibi 20 yıl öncesinin teknolojisi. Bunu Lopez’in 5G konusundaki “Mobil teknolojiler tüm dünyada gelişmekte ve her 10 yılda bir gelişen teknoloji ile önemli ekonomik fırsatlar oluşturuyor. 5G teknolojisinin ekonomiye ve sektörlere önemli bir katkısı olacağı gibi ülkemizin ekonomik büyümesi üzerinde de önemli etkileri olacağını görüyoruz” şeklindeki sözleri ile birleştirdiğimizde “3G teknolojisinden 4.5G teknolojisine geçiş şu an için elimizdeki en iyi seçenek; çünkü bu geçişin maliyeti birçok nedenden dolayı epey düşük” ifadesini anlamlı bir sonuç cümle haline getiriyoruz.
Bir önceki yazımda Lopez’in, “Türkiye’yi örnek olarak ele alırsak, sadece Vodafone Türkiye’nin 3G’den 4.5G'ye geçmesi durumunda, Türkiye genelinde mobil genişbant indirme hızında yüzde 7'lik bir artış olacak. Böyle bir artış, dünya sıralamasında dört basamak birden yükselmek anlamına geliyor” şeklindeki rakamsal değerlendirmesine yer vermiştim. Buna müşteri deneyimini ekleyeyim.
Müşteri deneyimi ve daha fazlası…
Lopez, “Vodafone olarak, 3G’den 4.5G’ye geçiş ile müşteri deneyiminde yüzde 20 oranında bir iyileşme olacağını öngörüyoruz. İndirme hızlarında yüzde 20'lik artışın anlamı, favori içeriklerinize daha hızlı erişim, daha hızlı indirme ve daha sorunsuz bir online deneyim olacak. Kapasitedeki bu artış genel olarak tüm 4.5G abonelerimizin aynı anda gelişmiş bağlantıdan yararlanabilmesini sağlamak için çok daha az bağlantı sıkışıklığı yaşanmasını sağlayacak” diyor. Dahası bu geçişin Vodafone Türkiye için yüzde 6’lık bir enerji tasarrufu yaratması öngörülüyor. İşin kilitlendiği nokta, 3G hizmet zorunluluğunu kaldırıp bu spektrumu 4G için kullanılmasını salayacak regülasyonun eksikliği. Bakalım ne olacak?