400 milyon doları veren varsa Osmangazi Köprüsü ve İzmir Yolu’ndan çıkarız
KURBAN Bayramı sonrası Bodrum’dan İstanbul’a dönerken İzmir Otoyolu’ndaki trafik yoğunluğunu görünce Nurol Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Oğuz Çarmıklı’ya mesaj yazdım:
- İzmir-İstanbul Otoyolu’nu hiç bu kadar yoğun görmemiştik. Balıkesir-Bursa bölümündeki tünel öncesi yarım saat kadar trafik durdu. Bugünlerde araç geçişi açısından rekor kırılıyor olmalı. Hazine garantisi de aşılmıştır sanıyorum.
İstanbul-İzmir Otoyolu ve Osmangazi Köprüsü’nü yapan, işleten konsorsiyumun 3 büyük ortağından biri olan Nurol İnşaat’ın Başkan Yardımcısı Oğuz Çarmıklı yanıtladı:
- Gerçekten İzmir Otoyolu hizmete girdiğinden buyana bu ay rekor kırıyoruz. Araç sayısı açısından Hazine garantisini geçtik.
Ardından ekledi:
- Ama biz araç başı 15 dolar alıyoruz. Hazine garantisi ise 40 dolar. Bu şartlarda zarar ediyoruz.
Bunun üzerine sordum:
- Hazine aradaki fiyat farkını size ödemiyor mu?
Mesaj yazarak yanıt vermek yerine aradı:
- Hazine fiyat farkı ödemesi için önceki yılın aralık ayının son 10 gününün ortalamasını alıp, yılbaşında kuru fiksleyip TL olarak ödeme yapıyor. Ödeme 9 ay gecikmeli gerçekleşiyor. O nedenle zarar ediyoruz.
Konsorsiyumun işletmeden ettiği zararı paylaştı:
- 2021 yılında 50 milyon dolar zarar ettik. Bu yıl zararımız 100 milyon doları aşabilir.
Sonra yüzyüze görüşmek üzere sözleştik. Geçen hafta Nurol Holding’in İstanbul’daki merkezinde Oğuz Çarmıklı ile buluştuk. Sohbete Nurol Holding Yönetim Kurulu Üyeleri Oğuzhan Çarmıklı, Gürhan Çarmıklı, Kerim Kemahlı, Nurol İnşaat Genel Müdürü Nurettin Akdeniz ve Nurol GYO Yönetim Kurulu Üyesi Semih Kayaalp eşlik etti.
Oğuz Çarmıklı, Özaltın, Makyol, Astaldi ve Göçay’la Osmangazi Köprüsü ve İzmir Otoyolu ihalesine girerken çok dikkatli hesaplar yaptıklarını bildirdi:
- Haziran 2009’da gerçekleşen ihale için iyi bir hesaplama yaptığımıza inanıyoruz. Ancak, son yıllarda hesaplarımızı saptıran önemli gelişmeler oldu.
Kerim Kemahlı, araya girip 2009 yılına döndü:
- İzmit Körfezi’nde Eskihisar-Topçular feribotunun araç başına fiyatı 31 dolara denk geliyordu. Biz de Osmangazi Köprüsü için araç başı fiyatı 35 dolar olarak hesaplamıştık. 1 dolar 1.2-1.3 TL düzeyindeydi.
Osmangazi Köprüsü geçiş ücretinin 1’inci sınıf araçlar için 10 dolar düzeyinde olduğunu belirtti:
- Biz de kurdan zarar ediyoruz. Düşünün ABD Doları 2018’de 3.77 lira idi, şimdi 17.5 lira.
Osmangazi Köprüsü ücreti ile ilgili şu ayrıntının altını çizdi:
- Osmangazi Köprüsü ve İzmir Otoyolu, hesaplarda bir bütün olarak ele alınıyor. Ücret yükünün yüzde 80’ini Osmangazi Köprüsü taşıyor. Otoyol ücreti ise kilometre başına 5 cent üzerinden hesaplanıyor.
Oğuz Çarmıklı, araya girdi:
- Osmangazi Köprüsü’nün yatırım bedeli 1.48 milyar dolar. İzmir Otoyolu’nun toplam yatırım bedeli 7.5 milyar dolar oldu.
Konsorsiyumu kurdukları günlere döndü:
- Makyol, Özaltın ve bizim konsorsiyumda yüzde 27’şer payımız var. Biz 3 büyük hissedar olarak 400’er milyon dolar özkaynak yatırdık. Astaldi ve Göçay da kendi payları oranında özkaynak koydu.
İhalenin ilk dönemlerinde Yüksel İnşaat’ın da olduğunu anımsattım, açıkladı:
- Yüksel, Gebze-Bursa arasının yapımı sırasında hisselerini Nurol-Özaltın-Makyol’a eşit şekilde satıp ayrıldı.
Bugün gelinen noktada Osmangazi Köprüsü ve İzmir Otoyolu işletmesinden (Otoyol Yatırım ve İşletme A.Ş.) çekilmeyi düşündüklerini bildirdi:
- Yatırdığımız 400 milyon doları veren çıkarsa, 2036’ya kadar devam edecek olan işletme hakkımızı devrederiz.
Vatandaş, Osmangazi Köprüsü ücretini öderken yüksekliği nedeniyle isyan ediyor.
Hazine garantileri, yap-işlet-devret ve kamu-özel işbirliği projelerinin en çok eleştirilen yanını oluşturuyor.
Osmangazi Köprüsü ve İzmir Otoyolu örneği, yatırımcıların da durumdan memnun olmadığını gösteriyor.
Yıllık 70 milyon dolar işletme maliyeti var
GEÇEN hafta Ankara Sanayi Odası (ASO) ve Dünya Gazetesi’nin Sertrans Logistics’in katkılarıyla düzenlediği “Dış Ticarette Yeni Ufuklar” toplantısı için Ankara’ya gittiğimizde Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu ile bakanlıkta sohbet fırsatı bulduk.
Karaismailoğlu, Osmangazi Köprüsü ve İzmir Otoyolu’nda kırılan geçiş rekorunu anlatırken şu noktanın altını çizdi:
- Yıllık 70 milyon dolar dolayında işletme maliyeti var. Bunu yap-işlet-devret modeliyle projeyi gerçekleştiren konsorsiyum karşılıyor. Bu maliyetin içinde yolların bakımı da var. Otoyol Yatırım ve İşletme A.Ş. bünyesinde 500 kişi istihdam ediliyor.
Nurol İnşaat’ın cirosu 500 milyon dolar
NUROL Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Oğuz Çarmıklı, Nurol İnşaat’ın grubun 1966’da kurulan öncü şirketi olduğunu belirtti:
- Nurol İnşaat’ın cirosu 500 milyon doları buluyor.
2021 yılı itibariyle grubun faaliyet alanlarını ve şirket sayısını paylaştı:
- İnşaat ve ticaretten makine ve savunma sanayine, bankacılık ve finanstan turizme, madencilik ve enerji üretiminden havacılık ve sigorta aracılık hizmetlerine kadar farklı alanlarda faaliyet gösteren 40’a yakın şirketimiz var.
Nurol İnşaat Genel Müdürü Nurettin Akdeniz, yurt dışında proje üstlendikleri ülkeleri sıraladı:
- Cezayir, Fas, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Libya, Katar, Gürcistan, Romanya, Macaristan, Rusya, Türkmenistan, Kazakistan, Özbekistan, Irak, Afganistan.
Cezayir’de iki baraj ve bir otoyol projelerinin sürdüğünü vurguladı:
- Cezayir’deki yürüyen projelerin parasal büyüklüğü 1.3 milyar Euro düzeyinde bulunuyor. Romanya’da otoyol yapıyoruz.
Oğuz Çarmıklı, Polonya ve Macaristan’a uzandı:
- Polonya’da yatırımcı olarak 23-24 yıldır konut projeleri yapıyoruz. Budapeşte’de de (Macaristan) konut projelerimiz sürüyor.
İstanbul’daki metro projesine değindi:
- İstanbul Büyükşehir Belediyesi’yle 2017’de imzalanan sözleşme kapsamında Ümraniye-Ataşehir-Göztepe Metro Projesi’nde çalışmalarımız sürüyor. 13 kilometre uzunluğundaki hattın sözleşme bedeli 2.47 milyar lira. 2024’te hizmete girmesi hedefleniyor.
İstanbul Büyükçekmece’de Mesa İnşaat’la birlikte yürüttükleri proje üzerinde durdu:
- Büyükçekmece-Sırtköy’deki Yeşilyaka projesi 2 etap ve 6 fazda tamamlanacak. Yatırım 500 milyon doları bulacak.