4 güven endeksinin 3’ü yükseldi
Bu sabah TÜİK tarafından inşaat, perakende ve hizmet sektörlerinin Ocak ayı güven endeksleri açıklandı. Aynı saatte Merkez Bankası ise Ocak ayı reel kesim yani sanayi güven endeksini açıkladı.
Endekslerde 100’ün altının kötümserliğe, üzerinin iyimserliğe işaret ettiğini, tüm endeks değerlerinin mevsimsellikten arındırıldığını hatırlatarak başlayalım.
İnşaat, perakende ve hizmet sektörlerinde güven hem önceki ayın hem de önceki yılın üzerinde; reel kesim güveni ise Ocak’ta hafifçe geriledi.
İnşaat
İnşaat güven endeksi 2019’un Ocak ayında 56.7 düzeyinde iken, bugün 78.9’a çıktı. Geçen ay endeks 68.9 değerindeydi. Geçen yıla göre yüzde 39 geçen aya göre yüzde 14.6 artış var.
İnşaattaki bu sert yükselişin nedeni alınan sipariş düzeyindeki yüzde 33’lük artış. Bunun yanı sıra gelecek 3 ayda çalışan sayısı beklentisi, gelecek üç ayda satış fiyatlarında da iyileşme var. Endeks resesyondan önceki değerinin üzerine çıkmış durumda ama hala 2016-2017 seviyesinin 10 puan gerisinde.
Perakende
Perakende güven endeksi 2019’un Ocak ayında 92.5 düzeyinde iken, bugün 105’e çıktı. Geçen ay endeks 102.6 değerindeydi. Geçen yıla göre yüzde 13 geçen aya göre yüzde 2.2 artış var.
Perakendede bu yükselişin ana nedeni gelecek üç ayda satışlardaki artış beklentisinin güçlenmiş olması. Perakende güven endeksi resesyondan önceki değerinin üzerinde. Şu anda son iki yılın en yüksek düzeyinde olan endekste önümüzdeki aylarda da yükseliş görebiliriz.
Hizmet
Hizmet sektörü güven endeksi 2019’un Ocak ayında 79.5 düzeyinde iken, bugün 95.2’ye çıktı. Geçen ay endeks 93.2 değerindeydi. Geçen yıla göre yüzde 22, geçen aya göre yüzde 2.2 artış var. Hizmet sektöründeki bu yükselişin nedeni son üç ayda çalışan sayısında yaşanan artış ve önümüzdeki üç ayda çalışan sayısındaki artış beklentisi. Ancak gelecek üç ayda hizmet sektörü talep beklentisinde güçlü bir artış yok.
Reel Kesim
Reel kesim (sanayi) güven endeksi Ocak ayında Aralık’a göre 2,3 puan azalarak 106,4 seviyesinde gerçekleşti. Endeks Ocak 2019’daki 95.4 düzeyinin yüzde 12 üzerinde.
Ocak ayında, gelecek üç aydaki üretim hacmi, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı, genel gidişat ve gelecek üç aydaki toplam istihdam miktarına ilişkin değerlendirmeler endeksi artış yönünde, yatırım harcaması, son üç aydaki toplam sipariş miktarı, mevcut toplam sipariş miktarı ve mevcut mamul mal stokuna ilişkin değerlendirmeler endeksi azalış yönünde etkiledi.
Reel kesim güven endeksi de diğer endeksler gibi resesyon öncesi düzeyine gelmiş olsa da en iyi günlerinden uzakta.
Bu dört endeks ile tüketici güven endeksi, üretim ve tüketim tarafında gelişmelerin nasıl izlendiği ve önümüzdeki aylarda bizi nelerin beklediğini göstermeleri açısından önemli. Şu anda endeksler önceki aylara göre çok daha yukarıda değerler almaya başladığı için üretim ve tüketim tarafında 2019’un Ocak ayına göre iyi durumdayız. İçlerinde ikisi diğerlerinden bir miktar daha kritik endeksler: tüketici güveni ve reel sektör güveni. Tüketici güveninin Ocak ayında sabit kalması, reel sektör güveninin ise hafif azalması dikkat edilmesi gereken gelişmeler. Önümüzdeki aylarda kesintisiz yükseliş değil, daha inişli çıkışlı değerler görebiliriz.