3.5 milyar Euro’luk hızlı tren seti ihalesi için ortak yatırıma hazırız

2015 yılı Ekim ayı sonları, Roma… Kanadalı Bombardier’in İtalya’da üretimine başladığı “V300Zefiro” adlı tren seti Roma’dan Milano’ya hareket ettikten kısa süre sonra saatte 250 kilometre hıza ulaştı.

Bombardier İtalya’nın Genel Müdürü Luiji Corradi, 8 vagonlu setin hız kapasitesi üzerinde durdu:

-          Aslında trenimiz saatte 400 kilometre hız yapabiliyor. Ancak, ticari kullanımda çıkabileceği en yüksek hız 360 kilometre olarak kurgulandı.

Floransa sonrası yolda hızın 300 kilometreye çıktığını görünce Bombardier Kuzey Avrupa Satış Başkanı ve Türkiye Genel Müdürü Furi Rossi’ye döndüm:

-          Türkiye’de 80 setlik tren ihalesine V300Zefiro ile mi gireceksiniz?

Şu yanıtı verdi:

-          Bunun benzeri olacak. Hız sınırı en yüksek 250 kilometre olacak. Hükümet hız limitini 250 kilometrede tutmak istiyor.

Hükümetin yerlilik şartını anımsattım:

-          Hükümet, minimum yüzde 53 yerlilik şartı arıyor. Minimum yüzde 20 hisseye sahip yerli ortakla işe girilmesi isteniyor.

Yanıtıyla bu şartın mutlaka olması gerektiğini destekledi:

-          80 setlik tren seti işinde yerli deneyime sahip olmamak, felaket anlamına gelir. Doğru olan, yerli deneyimin de devreye girmesi ve know-how’ın artması. Bakım-onarım konusunda birikim gerekiyor. Zaten 100 milyon Euro’luk yatırımı yerli ortakla yapacağımızı duyurduk.

Alstom Türkiye Genel Müdürü Volkan Karakılınç ile sohbet için buluşunca 2015 yılı Ekim ayı sonlarındaki Roma-Milano tren seyahatinde Bombardier yöneticilerinin anlattıklarını anımsadım.

Volkan Karakılınç, Bombardier’in raylı sistemler bölümünün artık Fransa merkezli Alstom çatısı altında olduğunu, İtalya’daki üretim tesisinin faaliyetlerini sürdürdüğünü belirtince ihale sürecini merak ettim, anlattı:

-          3 yıldır görüşmeler sürüyor. Türkiye’de 96 tren setini yerli ortakla üretmek istiyoruz. 3.5 milyar Euro’luk projenin finansmanını Alstom planlayacak.

Alstom’un global CEO’sunun Temmuz 2022’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüştüğünü kaydetti:

-          Bildiğim kadarıyla 8 Şubat 2023’te karar verilecekti. Ancak, 11 ilimizi vuran 6 Şubat depremleri felaketini yaşadık. Sonrasında seçimler oldu. Karar yeni kabineye kaldı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 20 Ocak 2024’te İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’yi İstanbul’da Vahdettin Köşkü’nde kabul ettiğine dikkat çekti:

-          Bombardier’den Alstom’a geçen tren seti şirketi faaliyetlerini İtalya’da sürdürüyor. Dolayısıyla görüşmede Türkiye’de tren seti üretimi konusunun da gündeme gelmiş olabileceğini düşünüyoruz.

Türkiye’nin demiryolu altyapısı üzerinde durdu:

-          Mevcut demiryolu ağı altyapısı hızlı trende maksimum 250 kilometreyi işaret ediyor. Dolayısıyla bu altyapıya en uygun tren seti de yine İtalya’da üretilen “Pendolino” gibi görünüyor.

Türkiye’deki üretimin Türasaş ile işbirliği halinde kurumun Eskişehir’deki fabrikasında düşünülebileceğini ifade etti:

-          Üretim adresi olarak Kayseri veya Balıkesir de gündeme getirilebilir.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın gündemindeki master planın altını çizdi:

-          2035 yılına kadar 5 bin kilometrelik hızlı tren hattına ulaşılması hedefi var. Şu anda 1200 kilometrelik hat mevcut. 5 bin kilometreye tamamlanması söz konusu olacak sanıyorum.

Türkiye’de kullanımda olan hızlı tren seti sayısının 31 olduğunu anımsattı:

-          Türkiye’nin 200 tren setine ihtiyacı olacak gibi duruyor. Biz 96’sını öneriyoruz. “Pendolino” setinin de yerlileştirmeye çok müsait olduğunu düşünüyoruz.

Projenin tamamı için finansmanın hazır olduğuna vurgu yaptı:

-          Türkiye’de fabrika kurulacak olması, tedarik ağının oluşması açısından da önem taşıyor.

9-10 yıldır konuşulan “Türkiye’de üretim ve yarı yarıya yerlilik şartlı” hızlı tren seti projesi yakın dönemde hükümetin gündemine yeniden girer mi?

70 yılı aşkın süredir Türkiye’de olması, Alstom için 96 setlik hızlı tren projesinde kapıyı daha fazla açık tutmaya yeter mi?

Türkiye’den yıllık 100 milyon Euro’luk alım yapılıyor

ALSTOM Türkiye Genel Müdürü Volkan Karakılınç, grubun 600 dolayında hafif raylı aracının Türkiye’de çalıştığını belirtti:

-          Söz konusu araçlar İstanbul, İzmir, Eskişehir, Adana’da mevcut hatlarda hizmet veriyor.

Grubun “AMECA” ülkeleri merkezinin de İstanbul’da olduğunu vurguladı:

-          Afrika, Ortadoğu ve Orta Asya’dan toplam 17 ülke İstanbul’dan yönetiliyor. Türkiye’deki sinyalizasyon ve altyapı kabiliyetlerimiz söz konusu ülkelere de yönlendiriliyor.

Bu noktada Alstom’un Türkiye’deki referanslarından örnekler sıraladı:

• 1955’te Türkiye’nin ilk elektrikli lokomotifi de dahil olmak üzere TCDD’ye yolcu lokomotiflerinin teslimatı.

• Taksim-4 Levent metro hattının inşası ile birlikte 32 metro aracının temini.

• Bağcılar-Olimpiyat Stadyumu metro hattına 80 araç temini.

• 17 Yüksek Hızlı Tren seti için ağır bakım hizmetleri.

• İstanbul ve İzmir hafif raylı metro hatlarına sinyalizasyon sistemleri temini.

• İstanbul Eminönü-Alibeyköy tramvay hattında katenersiz zeminden enerji ile besleme sistemi (APS).

• Eskişehir-Kütahya-Alayurt-Balıkesir demiryolu hattının sinyalizasyonu.

• Bandırma-Bursa-Yenişehir-Osmaneli yüksek standartlı demiryolu hattının sinyalizasyonu.

İstanbul’daki metro sinyalizasyon örneklerini de aktardı:

• Dudullu-Bostancı Hattı, Kabataş-Mahmutbey-Mecidiyeköy Hattı, Üsküdar-Ümraniye Çekmeköy Hattı, Çekmeköy-Sancaktepe-Sultanbeyli Hattı, İkitelli-Ataköy Hattı, Ümraniye-Ataşehir-Göztepe Hattı, Kirazlı-Bakırköy Hattı, Başakşehir-Kayaşehir Hattı.

Ardından ekledi:

-          Alstom, Durmazlar ve Sazcılar gibi kuruluşlar başta olmak üzere Türkiye’deki üreticilerden yılda 100 milyon Euro’luk tedarik sağlayıp yurt dışına götürüyor.

Mühendislik ve Teknoloji Merkezi 50 milyon Euro’luk katma değer oluşturur

ALSTOM Türkiye Genel Müdürü Volkan Karakılınç, “Alstom Türkiye Mühendislik ve Teknoloji Merkezi”ni 8 Mayıs 2023’te Teknopark İstanbul’da açtıklarını bildirdi:

-          Burası, global bir demiryolu şirketi tarafından mühendislik ve tasarım uygulama alanlarında Türkiye’de yapılan ilk yatırım özelliği taşıyor.

Merkezin İstanbul’dan yönetilen Afrika, Ortadoğu ve Orta Asya bölgesine de hizmet verdiğini kaydetti:

-          Bu merkez Alstom’un Türkiye’de güçlenme stratejisi kapsamında yüksek nitelikli mühendislerden oluşturulacak ekibin raylı sistem sinyalizasyonunda uzmanlaşması sağlanacak.

Merkez ve kurulumu süren laboratuvar için 10 milyon Euro’luk yatırım yapıldığını vurguladı:

-          Merkez bünyesinde Alstom’un Madrid ve Roma’daki laboratuvarlarıyla ortaklaşa yazılım doğrulama testleri gerçekleştirmek amacıyla laboratuvar da kuruluyor.

Ardından ekledi:

-          Bu laboratuvar, metro ve ana hatlar için geliştirilen sinyalizasyon çözümlerine ait çok önemli testlerin Türkiye’de yapılmasına olanak sağlayacak.

Laboratuvarın 2 ay içinde devreye gireceğini belirtti:

-          Mühendislik ve Teknoloji Merkezi ile laboratuvar, Türkiye’de yıllık 40-50 milyon Euro’luk katma değer oluşturacak işlere imza atacak.

63 ülkede faaliyeti var 

ALSTOM Türkiye Genel Müdürü Volkan Karakılınç, grubun küresel durumunu da şöyle özetledi:

• Alstom, düşük karbonlu bir geleceğe katkıda bulunma hedefiyle dünyanın dört bir yanında yüksek hızlı tren, metro, monoray ve tramvay gibi ulaşım araçları, anahtar teslim çözümler, bakım hizmetleri, altyapı, sinyalizasyon ve dijital çözümler sunuyor.

• Türkiye dahil 63 ülkede 80 bini aşkın çalışanla üretim yapıyor, hizmet veriyor.

• Şirketin hisseleri Paris Borsası’nda işlem görüyor.

• 2023/2024 mali yılı3’üncü çeyreğinde yaptığı satışları 4.3 milyar Euro düzeyinde bulunuyor.