300 bin küçük yeni yatırımcı borsaya altı ayda 7 milyar getirdi
Borsada geçen yıl sonunda 1 milyon 188 bin yerli bireysel yatırımcının hesabı bulunuyordu. Yatırımcı sayısı hızla tırmandı. Haziran sonuna geldik, bireysel yatırımcı sayısı 1 milyon 552 bine çıktı. Altı ayda tam 364 bin artış oldu.
Borsadaki bireysel yatırımcı sayısının altı ayda yüzde 30 oranında artmasının çok sağlıksız olduğunu daha önce de belirttik. 2019 sonuna kadar yatırımcı sayısı ancak 1.2 milyon kişiye ulaşmış, bu sayıya altı ayda 364 bin kişi daha eklenmiş.
Ne yani, Türkiye’deki yatırım anlayışında kökten bir değişiklik mi oldu? Daha önce hisse senedine ilgi duymayan vatandaş birden hisse senedi uzmanı mı kesildi?
Deniliyor ki, diğer yatırım araçlarının, özellikle de faizin getirisi kalmadı, hatta reel olarak zarar söz konusu, o yüzden de vatandaş borsaya akın etti.
Bu görüş kısmen doğru. Ancak mevduatta negatif reel faiz ilk kez karşılaşılan bir durum değil. Ayrıca bizde hisse senedine gelene kadar döviz gibi, altın gibi çok daha gözde finansal araçlar var.
Ama nasıl olduysa oldu ve ilk altı ayda borsadaki bireysel yatırımcı sayısı 364 bin arttı.
Gelenler küçük tasarruf sahipleri
Bireysel yatırımcı sayısının portföy büyüklüğüne göre dağılımını aralık ve haziran olarak bir tabloda topladık. Dikkat çeken yönleri sıralayalım...
Borsada bir liradan az parası olanların sayısı azalmış. Tabii ki bu durum, bu kişiler paralarını alıp borsadan çıktıkları ya da bir lirayı, örneğin üç liraya, beş liraya çıkardıkları için gerçekleşmedi. Hisse senedi fiyatlarındaki artıştan dolayı bir liraya kadar olan tutarlar büyüdü ve bu sayede basamak atlanması söz konusu oldu. Aynı durum 2-100 lira arasında birikimi olanlar için de söz konusu.
Yatırımcı sayısındaki en büyük artış 79 bin kişiyle tasarrufu 20-50 bin lira arasında bulunanlarda gerçekleşti.
Tasarrufu 100 lira ile 100 bin lira arasında olanlardaki artış tam 300 bin kişi. Bu 300 bin kişinin 2019 sonunda 11.7 milyar lira olan toplam portföyü, haziran sonunda 19.4 milyar liraya çıktı. Artış 7.7 milyar lira. Bu artışın bir kısmını fiyat artışıyla açıklasak, 300 bin yatırımcı borsaya en az 7 milyar lira taze para getirmiş demektir.
Borsaya gelenler ağırlıkla küçük tasarruf sahipleri ama borsanın zenginlerinde de artış yok değil.
Borsaya tasarrufu 250-500 bin lira arasında olan yaklaşık 18 bin yeni yatırımcı gelmiş ve bu kişilerin her biri ortalama 343 bin liralık yatırım yapmış.
Tasarrufu 500 bin lira ile 1 milyon lira arasında olan 8 bin yeni yatırımcının her birinin ortalama yatırımı ise 687 bin lira.
Borsanın en zengin kesimini oluşturan 1 milyon liranın üstündeki yatırımcı grubunda olanlara ise 5 bin 640 kişi eklenmiş. Bu kişilerin her birinin ortalama yatırımı 2.9 milyon lira. Bu gruptakilerin ortalama yatırımı 2019 sonunda 5.9 milyon liraydı, yeni gelenlerin yatırımı 2.9 milyon olduğu için haziran sonundaki ortalama tutar 4.8 milyon liraya indi.
Hisse senedine aşık olunmaz!
Küçük tasarruf sahibinin bir türlü üstünden atamadığı bir yaklaşım var. Kağıt üstündeki kar, sanki cebe girmiş kar gibi görülmeye devam ediliyor. Bir hisse senedi alıyor küçük yatırımcı, aldığı hissenin fiyatı bir süre gayet iyi artıyor, o zannediyor ki bu kar cebinde, sonra bir gün her şey alt üst oluyor, kağıt üstündeki kar yok oluyor ve başa dönülüyor, hatta anapara bile bir miktar eriyebiliyor.
Birkaç gündür borsa ile ilgili verileri paylaşıyor, özellikle küçük tasarruf sahiplerini dikkatli olmaları konusunda uyarıyoruz ya, kağıt üstünde kar etmiş olanlar bizim yazdıklarımızdan rahatsızlık duyuyor. Sanki bu uyarılar yüzünden borsa gerileyecekmiş gibi ya da biz küçük tasarruf sahibinin kar etmesinden rahatsızlık duyuyormuşuz gibi...
Biz yalnızca borsanın çok ciddi bir yatırım alanı olduğunu, gözü kapalı hisse senedi yatırımı yapılmayacağını, profesyonellerden yardım alınması gerektiğini vurguluyoruz.
Ama herkes parasını dilediği gibi kullanma özgürlüğüne sahip tabii ki. Ceremesini de çekmek kaydıyla...