29 yıllık vergi avantajına sessiz veda!
Çok şaşırdınız değil mi? Ama gerçek durum tam olarak böyle!
Son dönem yapılan vergisel değişikliklere bakıldığında, Maliye, Danıştay’da kaybettiği ikincil mevzuat (Tebliğ, Sirküler, Genel Yazı, İç Genelge vb.) düzenlemelerinin tamamını, ilgili Vergi Kanununa taşımak suretiyle yasallık kazandırmaya başladı. Maliye yargıda kaybettiği bazı konularda neden bu kadar ısrar ediyor anlaşılır gibi değil. Sanırım aynı anlayış bundan sonra da devam edecek!
Bunlardan birisi de, ihracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetleri ile ilgili binde 5 götürü gider uygulaması.
Götürü gider uygulaması tam olarak ne?
Götürü gider uygulaması, mükelleflerin yurt dışındaki işleri ile ilgili olarak yapmış oldukları giderlerden belgesi temin edilemeyenlerin, anılan faaliyetlerden sağlanan hasılatın belli bir oranını aşmamak şartıyla ticari kazançtan indirilmesini öngören bir müessese.
İhracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetlerinde bulunan mükellefler, bu faaliyetlerden döviz olarak elde ettikleri hasılatın binde beşini aşmamak şartıyla yurt dışındaki bu işlerle ilgili giderlerine karşılık olmak üzere belgeli giderlerine ilaveten götürü olarak hesapladıkları giderleri de ticari kazançlarından ayrıca indirebiliyorlardı (GVK Mad. 40/1, 194 Seri No.lu GVK Genel Tebliği).
Ne zaman vergi sistemimize girdi?
Binde 5 götürü gider uygulaması, 4008 sayılı Kanunla GVK’nın 40. Maddesinin 1. Bendine parantez içi hüküm olarak 1 Ocak 1995 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere eklenmişti. Yani, 29 yıldan bu yana uygulanıyordu.
Götürü gider uygulamasından kimler yararlanabiliyordu?
Götürü gider uygulamasından; ihracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve teknik, hizmetler ile taşımacılık faaliyetinde bulunan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri (dar mükellefler dahil) yararlanabiliyordu.
Götürü gider hasılatın en fazla binde 5’i kadar olabiliyordu!
Belgelendirilemeyen giderlere karşılık olmak üzere götürü gider yazılabilecek olan tutar, ihracat ve yurt dışında yapılan inşaat, onarma, montaj, teknik hizmetler ile taşımacılık faaliyetlerinden döviz olarak elde edilen hasılatın binde beşini aşamıyordu. Götürü giderin hesabında, hasılat kapsamında değerlendirilecek dövizlerin Türkiye’ye getirilme şartı da bulunmuyordu.
Götürü giderle ilgili açılan davalar Maliye aleyhine sonuçlanıyordu!
Götürü gider olarak hesaplanan tutarın nasıl muhasebeleştirileceği ve gider yazılacağı konusunda açılan davaların tamamı Maliye aleyhine sonuçlandı. Bu konuda Danıştay tarafından verilen kararlar yerleşik hale gelmişti.
Bu konuyu daha önce gündeme getirmiştik!
Bu konuyu Gazetemizde 22 Ekim 2022 tarihinde yayınlanan “Danıştay götürü gidere de son noktayı koydu!” başlıklı köşe yazımızda gündeme getirmiş; Maliye’nin önünde iki yol bulunduğunu, birincisinin, Maliye’nin mevcut görüşünü ve uygulamasını Danıştay’ın yerleşik hale gelen kararları doğrultusunda değiştirmesi, ikincisinin ise, mevcut görüşünü GVK’nın 40/1. Maddesinde değişiklik yaptırmak suretiyle Kanun metnine taşıması olduğunu, ancak yapılacak en doğru uygulamanın, Maliye’nin mevcut görüş ve uygulamasını Danıştay kararları doğrultusunda değiştirerek, kapsama giren mükellefleri herhangi bir şarta bağlamaksızın götürü gider uygulamasından yararlandırması gerektiğini belirtmiştik.
Maliye, tam tersini yaptı, 29 yıllık düzenlemeyi kaldırdı!
Maliye maalesef Danıştay kararlarına uymak yerine, götürü gider düzenlemesinin yürürlükten kaldırılmasını tercih etti.
28 Aralık 2023 tarihli ve 32413 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 7491 sayılı Kanunun 9. Maddesi ile, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yürürlükten kaldırıldı. Yapılan değişiklik 28 Aralık 2023 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi.
Söz konusu düzenlemenin yürürlükten kaldırılma gerekçesi ise şu şekilde:
“Uygulamada, söz konusu düzenleme uyarınca gerçekte fiilen yapılan bir gider olmamasına rağmen, götürü olarak hesaplanan bu giderlerin kazancın tespitinde indirim konusu yapıldığı görülmekte, bu uygulama vergi matrahını aşındırmakta ve ihtilaflara neden olmaktadır. Ayrıca OECD nezdinde de bu şekilde belgeye dayanmayan götürü gider uygulamaları eleştiri konusu yapılmaktadır. Gelinen noktada harcamaların belgelendirilmesinde sorun olmadığı da dikkate alınarak, götürü gider uygulaması yürürlükten kaldırılmaktadır.”
29 yıllık düzenleme sessiz sedasız yürürlükten kalktı!
Evet, ihracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetlerinde bulunan mükelleflere sağlanan yüzde 5 götürü gider yazma avantajı sessiz sedasız yürürlükten kaldırıldı. İşin enteresan ve şaşırtıcı tarafı ise, söz konusu vergi avantajından yararlanan sektörlerden hiç ses çıkmadı!
Peki, şimdi ne olacak?
Söz konusu düzenleme 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanmak üzere 28 Aralık 2023 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırıldığından, ihracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetlerinde bulunan mükellefler 2024 ve sonrasında artık binde 5 götürü gider uygulamasından yararlanamayacaklar.
Yani, ihracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetlerinde bulunan mükellefler binde 5 götürü gider uygulamasından son kez 2023 yılı/hesap dönemi gelir ve kazançları için faydalanabilecekler.
Bakalım 2024’de vergi avantajı sağlayan hangi istisna, muafiyet ve indirimlere veda edeceğiz?
Hep beraber bekleyip göreceğiz!..