2023’e bankacılık sektörü güçlü giriyor
FERDA BESLİ
BDDK 30 Kasım 2022 tarihi itibariyle Sektör bilgilerini açıkladı. Bir çok açıdan değerlendirdiğimizde sektörün 2023’e güçlü girdiğini gösteriyor. Yılın ikinci yarısından sonra yoğunlaşan düzenlemelerin etkilerinin sektöre etkisinin yönetilebilir olduğu sayılardan anlaşılmaktadır. 2023 yılına girerken bankalarımızın kredi verme yeteneklerinin önemli göstergelerinden Sermaye Yeterlilik Rasyosu % 19 olup yıl sonu itibariyle öz kaynakların 1,4 trilyon TL’sı civarında olmasını beklemekteyiz.
Kredi/Mevduat rasyosu 2021 yılı başında % 103 iken şimdi bu oran 23 Aralık 2022 itibariyle % 85.3’e gerilemiştir ( Krediler 7,5 ve Mevduat 8,8 trilyon TL), mevduat artışı kredilerin üzerinde oldu 2022 yılında. Sorunlu kredi oranı (NPL) tarihi dip noktasında % 2.16. Ocak 2003-Kasım 2022 arasında NPL oranı % 17.03 ile % 2.16 arasında değişmektedir.
Öte yandan konut kredilerinde bu oran % 0.18, Taşıt Kredilerinde % 0.36, Kredi kartlarında % 2.02 ve İhtiyaç kredilerinde ise % 3.6 olup hem şirketlerde hem de bireylerde kredi geri ödeme kültürü yüksektir. Kısaca, mevduat artıyor, öz kaynak karlılık artışı ile güçleniyor, sorunlu kredi oranı tarihi dip noktasında.
Banka bilançolarının açıklandığı 30 Eylül 2022 tarihi itibariyle vergi sonrası net kar 286.4 milyar TL olup 9 aylık ortalama 31.8 milyar TL iken bankaların karı Ekim 2022 de 49.6 milyar TL, Kasım 2022 de 53 milyar TL artmış olup 30 Eylül 2022 tarihine göre sektörün karlılık artışı % 35.8’dir.
BDDK verilerine göre Kasım 2022 itibariyle sektörün Vergi sonrası karı 389 milyar TL’dır. Ortalama sermaye getirisi (ROE) % 49’dur. Karlılık artışı son çeyrekte Kamu Bankalarında artarken yabancı bankalarda daha yatay bir seyir izlemektedir. Karlılıkta en büyük risk menkul kıymetlerden alınan faiz gelirlerinin toplam faiz gelirleri içindeki payının bir yıl önceye oranla % 24.9’dan % 37’e çıkmasıdır. Kasım 2022 itibariyle 1,222.4 milyar TL olan faiz gelirleri içinde menkul kıymetlerden alınan faiz 454.2 milyar TL’dir. Teknoloji kullanımının ve mobil bankacılığın gelişmesi ile birlikte Şube ve ATM sayıları yıl başına göre azalmaktadır. Şube sayısı 11,023 den 10,988’e ATM sayısı 48,900’den 48,864’e gerilemiştir.
Sonuç olarak, Bankacılık Sektörün ilk on bir aylık verilerini değerlendirdiğimizde sektör güçlü mali yapı, insan ve teknolojisi ile Cumhuriyetimizin 100. Yılına güçlü girdiğini düşünüyorum. 31.12.2022 tarihinde TCMB tarafından yapılan duyuru ile liralaşma stratejisinin kapsayıcılığı artarak devam edeceği mesajı verilmiştir. Ayrıca Faktoring firmaları da bundan böyle Menkul Kıymet tesis edeceklerdir.
TCMB tarafından belirlenen referans oranı olan % 10.31’in % 40-% 80 üzerinde faiz ile faktoring yapılır ise % 20, % 80’i geçer ise % 90 Menkul Kıymet tesis edilecektir. Bu durumda Faktoring Firmaları % 14.4’ün altında kredi verirler ise “0” % 18.5 yaparlar ise % 20 , % 18.56 yaparlar ise % 90 menkul Kıymet tesis edeceklerdir.