2021 tarım destekleri açıklandı

“2021 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Karar” Resmi Gazete’nin dünkü (11 Kasım 2021) sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile açıklanan 2021 üretim yılına ait tarım desteklerinin çiftçilere ödemesi 2022 yılı bütçesinden yapılacak. 2022 yılı bütçesinde tarım destekleri için ayrılan toplam kaynak 25.8 milyar lira.

Mazot ve gübre desteği arttı

Alan bazlı destekler kapsamında “2021 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Karar”a göre, 2021 ürünü buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale için dekar başına 19 lira olan mazot desteği 22 liraya, 16 lira olan gübre desteği ise 20 liraya çıkarıldı. Bu ürünler için gübre ve mazot desteği toplamda dekar başına 42 lira olarak ödenecek.

Pamuk ve çeltik üretenlere dekara 68 lira mazot ve 8 lira gübre desteği olmak üzere toplamda 76 lira, nohut, kuru fasulye ve mercimek üretiminde dekar başına 24 lira mazot ve 8 lira gübre desteği olmak üzere 32 lira, patates ve soya üreticilerine dekara 30 lira mazot ve 8 lira gübre olmak üzere 38 lira, yağlık, yağlık ayçiçeğinde dekara 29 lira mazot ve 8 lira gübre dsteği olmak üzere dekara 37 lira destek ödemesi yapılacak.

Dane mısırda mazot desteği dekara 27 lira, gübre desteği 8 lira olmak üzere 35 lira, kanola ve aspirde dekara 20 lira mazot ve 8 lira gübre desteği olmak üzere toplam 28 lira destek ödenecek. Kuru soğan ve yem bitkilerinde dekara 19 lira mazot ve 8 liralık gübre desteği ile 27 lira destek ödemesi yapılacak. Yaş çay ve fındıkta dekara 18 lira mazot,8 lira gübre desteği olmak üzere 26 lira destek verilecek. Zeytin de dahil diğer ürünlerde dekara 17 lira mazot ve 8 lira gübre desteği olmak üzere toplam 25 lira destek ödenecek. Nadasa bırakılan tarım arazileri için 8 lira mazot desteği verilecek.

Mazot ve gübre desteği

2022 gübre desteği de kararnameye girdi

İlk kez bir yıl sonraki gübre desteği de kararnameye yazıldı. Buna göre, 2022 üretim yılı gübre desteği buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale için dekara 32 lira, diğer tüm ürünler için dekara 16 lira ödenecek. Bu desteğin ödemesi ise 2023 yılında yapılacak.

Organik gübre desteği yine 20 lira

İlk kez 2019 yılında ödenmeye başlanan katı organik-organomineral gübre desteği kapsamında organik gübre kullanan çiftçilere dekara 20 lira destek ödenecek.

Toprak analiz desteği değişmedi

Toprak Analiz Desteği, asgari 50 dekar ve üzeri tarım arazilerinde, ilave her 50 dekara kadar bir analiz için Tarım ve Orman Bakanlığı’nca (Bakanlık) yetkilendirilmiş Toprak Analiz Laboratuvarları’na analiz başına geçen yıl olduğu gibi 40 lira destek ödenecek.

Organik tarımda destek artışı yok

Organik tarım yapan çiftçilere desteklemeler ürün sertifikasına göre ödeniyor. Üç kategoride ödenen organik tarım desteğinde herhangi bir artış yapılmadı. 1.kategoride bireysel ürün sertifikası ile üretim yapanlara geçen yıl olduğu gibi dekara 100 lira, aynı kategoride üretici grubu ürün sertifikası ile üretim yapanlara 50 lira ödenecek. İkinci kategoride bireysel ürün sertifikası ile üretim yapanlara 40, grup sertifikası ile üretim yapanlara 20 lira üçüncü kategoride ise dekara 10 lira destek ödenecek.

İyi tarımda da destek artışı yok

İyi tarım destekleri bireysel veya grup sertifıkasyonu seçeneğine göre düzenlenmiş iyi tarım uygulamaları sertifikasına sahip çiftçilere destek ödemesi yapılıyor. Desteklerde 2020 yılına göre herhangi bir artış yapılmadı. Geçen yıl olduğu gibi iyi tarım uygulamalarında dekar başına 150 lira ile 10 lira arasında değişen oranlarda destek ödemesi yapılacak.

Prim desteğinde 18 üründen sadece kanolada artış yapıldı

2021 üretim yılında prim desteği olarak adlandırılan fark ödemesinde 18 üründen sadece kanolanın desteği kilo başına 20 kuruş artırıldı. Diğer ürünlerin hiçbirinde destek artışı yapılmadı. 2020 üretim yılında olduğu gibi 2021 yılında da, yağlık ayçiçeği, kuru fasulye, nohut, mercimekte kilo başına 50 kuruş destek verilecek. Kütlü pamukta kilo başına 110 kuruş, soyada 60, kanolada 80, aspirde 55, dane mısırda 3, buğday, arpa, çavdar, tritikale ve çeltikte 10 kuruş, zeytinyağında 80, yaş çayda 13 ve dane zeytinde 15 kuruş destekleme primi ödemesi yapılacak.

Fındıkta dekar başına 170 lira destek devam ediyor

Fındık Alanlarının Tespitine Dair Karar ile belirlenen ve ruhsat verilen alanlarda, 2021 üretim yılında Çiftçi Kayıt Sistemi ve Fındık Kayıt Sistemine kayıtlı çiftçilere dekar başına 170 lira alan bazlı destek ödemesi yapılacak.

Hayvancılık destekleri/ buzağı desteğinde artış yok

Buzağı/malak/manda desteği kapsamında, programlı aşıları tamamlanmış, 4 ay ve üzeri yaşta, ilkine buzağılama yaşı en fazla 810 gün olan düvelerin buzağıları ile son iki buzağılama arası süre en fazla 450 gün olan ineklerin doğan buzağılarına geçen yıl olduğu gibi buzağı başına destek 370 lira olacak. Etçi veya kombine ırk boğaların sperması ile suni tohumlamasından veya bu ırkların bakanlıkça izinli boğaları ile tabii tohumlamasından doğan buzağılara buzağı başına 600 lira destek verilecek.

İlave buzağı desteği alacak 22 il değişmedi

Geçen yıl olduğu gibi, ilave buzağı desteği alacak 22 il değişmedi. Buna göre göre Ağrı, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, İğdır, Kars, Muş, Ordu, Rize, Sivas, Şırak, Trabzon, Tunceli, Van illerinde doğan buzağılara, buzağı başına ilave 100 lira ödenecek.

Döl Kontrolü Protokolü kapsamındaki boğalardan, suni tohumlama sonucu doğan buzağılara ilave 50 lira destek verilecek.

Geçen sene soy kütüğüne kayıtlı buzağılara ilave 175 TL/baş ödeme öngörülürken 2021 Yılı Kararnamesinde bu destek miktarının bakanlıkça belirleneceği ifadesine yer verildi.2021 yılı
Buzağı desteklemesi şartlarını karşılayan buzağı başına ödeme brim miktarlarının 1-20 başa kadar tamamı, 21-100 başa kadar yüzde 75’i, 101-500 baş için yüzde 50’si ödenecek.

Manda desteği de artmadı

Dişi mandalara 250 TL/baş, soy kütüğüne kayıtlı dişi mandalara ilave 200 TL/baş, programlı aşıları tamamlanmak kaydıyla 4 ay ve üzeri malaklara 250 TL/baş, soy kütüğüne kayıtlı malaklara ilave 200 TL/baş, destek ödenecek. Suni tohumlamadan doğan malaklara ayrıca malak başına ilave 250 lira ödeme yapılacak.

Yem bitkileri desteklerinde artış yapılmadı

Yayınlanan kararnameye göre, yem bitkileri desteğinde 2020 yılına göre hiç bir artış yapılmadı. 2020’de olduğu gibi 2021’de de korunga(kuru/sulu) için dekara 90 lira, tek yıllık yem bitkilerinde(sulu/kuru) dekara 60, silajlık ekilişlerde(sulu) 100, yapay çayır mera için dekara 150, çok yıllık yem bitkilerinde(sulu) 90 lira ve uru ekilişlerde ise 40 lira destek ödemesi yapılacak.

Süt analiz desteği inek başına 100 liraya düşürüldü

2021 Yılı Tarımsal Destekleme Kararnamesine göre, ıslah amaçlı süt içerik analizi desteği verilecek. Buna göre, ıslah amaçlı süt içerik analizi yapılan ve Bakanlıkça belirlenen kriterleri sağlayan, suni tohumlamadan doğan saf sütçü veya kombine ırk her bir inek için geçen sene 150 lira olan destek 100 liraya düşürüldü.

Düve alımına yüzde 40 hibe sürüyor

En az 1 baş, en fazla 50 baş düve (manda dahil) alımına, Bakanlıkça belirlenecek düve bedelinin yüzde 40 kadar destekleme ödemesi yapılacak.

Hastalıktan ari işletme desteği

Sağlık sertifikasına sahip olan işletmelerde (yetiştirici merkezleri hariç) bulunan, damızlık boğalar dışındaki altı ay yaşın üzerindeki erkek hayvanlar hariç, tüm sığırlar için yetiştiricilere 450 TL/baş ödeme yapılır. Ari sığır başına ödeme birim miktarları 500 başa kadar tam, 501 baş ve üzeri için yüzde 50’sine karşılık gelen tutar ödenir. Ayrıca, Onaylı Süt Çiftliği Sertifikasına sahip olan işletmelerdeki ari işletme desteği alan tüm sığırlar için, ilave olarak hayvan başına 100 TL ödeme yapılır.

Besi desteği 250 lira, çoban desteği 6 bin lira

Bakanlık Hayvancılık Bilgi Sistemine kayıtlı, yurtiçinde doğmuş ve besi süresini tamamlamış erkek sığırlarını (manda dâhil), mevzuatına uygun kesimhanelerde kestiren yetiştiricilere, Bakanlıkça ırk ve tür bazında belirlenecek karkas ağırlığı kriterini sağlayan 1-200 baş için (200 baş dâhil), Bakanlıkça belirlenen dönem ve birim fiyat üzerinden 250 TL/başı geçmeyecek şekilde ödeme yapılır. Bu Kararın yayımlandığı tarihten sonra besiye alınan hayvanlarda besi başlangıcı ve tahmini kesim tarihini Kırmızı Et Kayıt Sistemine kayıt ettirme şartı aranır.
Küçükbaş hayvancılık desteklemeleri kapsamında çoban istihdam desteği, 100 baş ve üzeri anaç koyun keçi varlığına sahip işletmelere veya çobanlara yıllık 6 bin lira ödenecek.

Koyun ve keçi desteği artırılmadı

Damızlık koyun keçi yetiştiricileri birliklerine üye yetiştiricilerin, bakanlık kayıt sistemine kayıtlı anaç koyunlarına koyun başına 30 lira, anaç keçi başına 35 lira, anaç tiftik keçi başına ise 20 lira destek verilecek. Göçer yetiştiricilerin anaç koyun ve keçilerine ilave hayvan başına 2 lira ödeme yapılacak.

Sürü büyütme ve yenileme desteği

Bir önceki yılın anaç koyun-keçi desteğini alan ve destekleme yılında anaç koyun-keçi sayısını arttıran işletmelerde, bir önceki yılın kuzu ve oğlaklarının, destekleme yılında anaç koyun-keçi vasfına ulaşanlarına Bakanlıkça belirlenen artış oranını aşmamak kaydıyla 125 TL/baş destek ödenecek.

Küçükbaş soy kütüğü desteği

Islah programına dâhil olan damızlık koyun ve keçi yetiştiricileri birliklerine üye, Küçükbaş Soy Kütüğü ve Ön Soy Kütüğü Bilgi Sistemi (SOYBÎS) ve Bakanlık Hayvancılık Bilgi Sistemine kayıtlı yetiştiricilerin koyun-keçilerine 100 TL/baş, soy kütüğü işletmelerinde yetiştirilen koç-tekeleri alan yetiştiricilere 500 TL/baş destek ödenir.

Tiftik üretimi desteği

Üretmiş olduğu tiftiği, Tiftik ve Yapağı Tarım Satış Kooperatifleri Birliği’ne (Tiftikbirlik), Tiftikbirlik’e bağlı kooperatiflere, Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birlikleri’ne veya bakanlığa kayıtlı yün işleme tesislerine müstahsil makbuzu karşılığında satan ve Tiftik Kayıt Sistemi (TKS) veri tabanına kaydettiren üreticilerin, oğlak tiftiğine 35 TL/kg, anamal tiftiğine 30 TL/kg ve tali tiftiğine 22 TL/kg, sözleşmeli üretim kapsamında üretilen tiftiğine ilave 10 TL/kg destek ödenir.

İpek böceği desteği

İpekböceği yetiştiriciliğinde ücretsiz tohum sağlayan Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliği’ne (Kozabirlik) dağıttığı kutu başına 120 TL, ürettiği yaş ipekböceği kozasını Kozabirlik/kooperatifleri veya faaliyet alanı kozadan flatürle ipek çekimi ve işleme olan tüzel kişilik vasıflarına haiz işletmelere satan yetiştiricilere yaş kozanın kilogramına 80 TL destek ödenir.

Arıcılık desteği

Bakanlık Kayıt Sistemine kayıtlı, üretici/yetiştirici örgütlerine üye veya üye olmayan üreticilere; anlı kovan başına 20 TL, Bakanlıktan üretim izni almış damızlık ana an üreticilerinden satın alıp kullandıkları damızlık ana arı başına 80 TL destek ödenir. 2021 yılında yaşanan doğal afetler (yangın ve sel) nedeniyle hasar tespit komisyonları tarafından yapılan tespit sonucunda; kovanları zarar gören yetiştiricilere arılı kovan başına 30 TL, çam balı üretim alanlarının zarar görmesi sonucu üretim kaybı yaşayan yetiştiricilere ürün kaybının telafisi için 30 TL/kg ödeme yapılır.

Aşı, atık ve küpe desteği

Bakanlıkça programlanan aşı uygulamaları sonrasında oluşan atıklar için hayvan sahiplerine, büyükbaş hayvan atıkları için 1000 TL/baş, küçükbaş hayvan atıkları için 150 TL/baş, hayvan hastalıkları ile mücadele çerçevesinde, Bakanlıkça belirlenen programlı aşılamalar ve küpe uygulamaları için uygulayıcılara büyükbaş hayvanlar için 1,5 TL/baş, küçükbaş hayvanlar için 1 TL/baş destek ödenir.

 DİTAP platformu desteği

Bakanlıkça belirlenen hayvansal ürünlerini Dijital Tarım Pazarı (DİTAP) üzerinden doğrudan veya üyesi olduğu üretici/yetiştirici örgütü üzerinden pazarlayan üreticilere ve besilik hayvanını bu platform üzerinden temin eden ve üçüncü fıkranın (d) bendinde yer alan şartlan sağlayan yetiştiricilere Bakanlıkça belirlenen dönem, birim fiyat ve kriterler üzerinden destek ödenir.

Tohumculuk desteklerinde sadece kanolada artış yapıldı

2020 yılında önemli oranda artırılan sertifikalı tohum kullanım desteklerinde 2021 yılında kanola dışında hiç bir üründe artış yapılmadı. Kanolada dekara 5 lira olan destek 20 liraya çıkarıldı. Sertifikalı tohum kullanım desteğinde geçen yıl olduğu gibi buğday, arpa, çavdar, tritikale, yulaf ve çeltikte sertifikalı tohum desteği 16 lira olarak uygulanacak. Patateste dekara 100 lira, mercimek ve kuru fasulyede 30, nohutta 20 lira, soya, fiğ, yem bezelyesi ve korungada dekar başına 22 lira, aspirde 5 lira, yoncada da dekara 30 lira destek ödenecek. Yer fıstığı için ise dekara 17 lira ödenecek.
Kararnamede “2022 üretim yılı sertifikalı tohum kullanım desteği arpa, buğday, çavdar, tritikale, yulaf, çeltik için dekara 24 TL olarak ödenir ve ödemelere 2022 yılında bütçe imkânları dâhilinde başlanır” bilgisine de yer verildi.

Sertifikalı tohum üretiminde kademeli sistem sürüyor

Yurtiçi sertifikalı tohum desteğinde kademeli destek sistemi devam ediyor. Sertifikalı tohum üretim destekleri şöyle belirlendi:

Fidan desteği değişmedi

Sertifikalı sınıfında fidan üretimi yapan, bunların satışını gerçekleştiren, bakanlık tarafından yetkilendirilmiş fidan üreticisi kabul edilen, Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı çiftçilere 2020 yılında olduğu gibi 2021’de de ürettikleri aşılı fidana adet başına 50 kuruş destek verilecek. Aşısız fidan üretenlere ise adet başına 25 kuruş üretim desteği verilecek. Sertifikalı fide ve fidan kullanım desteğinde de artış yapılmadı.

Tarım danışmanı desteği yıllık 46 bin lira

Bakanlıkça yetkilendirilerek tarımsal yayım ve danışmanlık hizmeti sunan serbest tarım danışmanları ile ziraat odası ve üretici örgütlerinde en fazla beş tarım danışmam olmak üzere istihdam edilen her bir tarım danışmanı için 46 bin lira on iki aylık hizmet sunumuna bağlı olarak eşit iki dilim halinde 2021 yılı tarımsal destekleme bütçesinden ödenecek.

Çiftlik Muhasebe Veri Ağı desteği

Çiftlik muhasebe veri ağı sisteminin 81 ilde uygulanmasına devam edilecek. Bu kapsamda 2019 yılında kayıt altına alman 6.000 işletmede işletme başına 600 lira destek ödemesi yapılacak.