2021 tahminlerim: Tesla ya da Apple, Nissan’ı satın alacak…
Lenin “bazen on yıllar geçer hiçbir şey olmaz, bazen on yıllar haftalara sığar” demiş. Bill Gates’e göre ise çoğu insan bir yıl içinde mümkün olandan çok daha fazlasını yapabileceğini düşünüyor, on yıl içinde yapabileceklerini ise azımsıyor. Önümüzdeki yıla dair tahmin yapmak kolay çünkü tutunca “ben demiştim” diyorsunuz, tutmazsa hatırlayan olmuyor. İşte 2021tahminlerim:
• Tesla ya da Apple, Nissan’ı satın alacak. Geçen senelerde sanayinin dijital dönüşümünden bahsederken, artık imalat sanayii ürünler dijital şirketlerin bir unsuru durumuna indirgenmeye başladı. COVID-19’da parasal genişleme ile teknoloji hisseleri zirve yaparken değerine değer katan Tesla ya da araba çıkaracağını açıklayan Apple için değeri göreli düşen otomotiv şirketlerinden birini satın almak kolay. Geçen sene hapse gönderdiği CEO’sunun Japonya’dan Lübnan’a kaçışını izleyen Nissan adaylardan biri.
• Dijital kodamanlara en kararlı müdahale Çin’den gelecek. Google ve Facebook’a ABD’de açılan davalar veya Avrupa Birliği’nin aynı konudaki yeni regülasyon taslaklarının istişaresi yıllar alacak. Çin kendi dijital kodamanları Alibaba ve Tencent’e yeni rekabet kuralları getireceğini açıkladı. Çin başka örneklerde de gördüğümüz gibi devlet aygıtını kararlı ve hedefli şekilde kullanıp dijital rekabette dünyaya örnek olabilir.
• Abonelik yeni iş modeli olacak. Bir bakıma tüm işlerin fiyatlaması Netflix’leşecek. Böylece ürün sahipleri garantili gelir elde ederken, ürün yerine tüketici öne çıkacak. Hiç akla gelmecek bir örnek cep telefonu ekran tamirinizi yıllık üyelik sistemiyle yapan Ceptetamir. Sizi bilmem ama benim için ekranı kırıp değiştirmek rutin bir ihtiyaç. Son zamanlarda boş yatan e-scooterlar için de aynı model kullanılabilir. Restoranlar ve kafeler de aynı modeli benimsese olur muydu acaba?
• COVID-19 aşıları vurulmaya başlayınca, evde çalışmaktan ruh sağlığını yitirme noktasına gelen beyaz yakalılar ofise dönmek isteyecek. Ancak her gün sabahtan akşama ofise gitmenin bir manasının olmadığı da anlaşıldı. Birçok şirket video konferans ile kendi ofisi dışında ortak çalışma alanlarını birleştiren yeni sistemler kuracak. Ortak çalışma alanları esnek abonelik sistemi ile altın çağını yaşayacak. Bazı AVM ve oteller ortak çalışma alanına dönüşecek.
• Aşılar yayıldıkça iflaslar artacak. Zira gelişmiş ekonomilerdeki arz yönlü şok sona erecek. Eğer merkez bankaları aşırı para genişlemesini yıl ortasından itibaren paspaslamaya (tapering) başlarsa, 2020’de ucuza borç alan ama iş modeli dijitalleşme nedeniyle bozulan birçok zombi şirket borcunu çeviremez hale gelecek.
• Yaz karantinalarının rövanşı Çeşme ve Bodrum’da alınacak. Türkiye’den Schengen bölgesine seyahat yasağı, COVID-19 aşısı yayılsa bile siyasi nedenlerle yazın da sürecek. Beyaz Türkler yurtiçindeki tatil beldelerine akın edecek. Tüm sektörler gibi turizm sektörü de ikiye ayrılacak. İç turizme hitap edenler bayram edecek, iş-kongre turizmi kan ağlamayacak.