2008 sonrası işe girenlerin 'yaş bekleme ile kıdem tazminatı hakkı'

1999 yılında emeklilik yaşının kadınlarda 58 ve erkeklerde de 60 yaş olarak belirlenip 8 Eylül 1999 öncesi işe girenler için de emeklilikte kademeli geçiş getirilmesiyle birlikte yaş bekleyenlerin kıdem tazminatı alabilmeleri sağlanmıştır.

Mülga 1475 sayılı İş Kanunu’nun halen yürürlükte bulunan 14’üncü maddesine 4447 sayılı Yasa ile eklenen 5’inci fıkrada, “506 sayılı Kanun’un 60’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya aynı kanunun geçici 81 inci maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleriyle işten ayrılmaları nedeniyle (Değişik: 25/8/1999- 4447/45 md.), Feshedilmesi (...) hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır” hükmü düzenlenmiştir.

08.09.1999 yılından önce sigortalılığı başlamış kişilerin 15 yıl 3600 prim günü şartını sağladıkları ilk günden itibaren SGK’dan bu yazıyı talep ederek işten ayrılma hakları saklıdır.

Emeklilik için yaş dışındaki şartları sağladıktan sonra bu sebeple SGK’dan yazı alarak işten ayrılıp kıdem tazminatını alan kişinin tekrar çalışma hayatına dönmesinde kanunen bir engel bulunmamaktadır.

Yargıtay’ın son dönem kararlarında “Normal tahsis amaçlı emeklilik ya da yaş hariç emeklilik koşullarının oluşması halinde ayrılmalardan doğan kıdem tazminatı hakkı bir kez kullanılabilecek haklardan olduğu ve işçinin bu hakkı bir kez kullandığında bir sonraki çalışma dönemi için bu düzenlemelere dayanarak tekrar kıdem tazminatı isteyemeyeceği görüşü vardır

Aşağıdaki işe girişe göre değişen şartların tamamlanması durumunda yaş dışında diğer şartları sağlayan sigortalılar kıdem tazminatı alınabilmektedir;

- 08/09/1999 tarihinden önce ilk defa sigortalı olan kişiler için 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim ödeme gün sayısı bulunan ve emeklilik yaşını bekleyen bütün işçilere kıdem tazminatı alabileceği yönünde yazı verilmektedir.

- 08/09/1999 tarihi ile 30.04.2008 tarihleri arasında ilk defa sigortalı olan kişiler için, sigorta yılı dikkate alınmaksızın 7000 prim günü ya da 25 yıl sigortalılık şartı ve 4500 prim günü ve,

- 01.05.2008 tarihi ve sonrasında ilk defa sigortalı olan kişiler için, kademeli olarak 4600 gün ila 5400 prim günü ile kıdem tazminatı alarak işten ayrılma ve kıdem tazminatı alma hakkı bulunmaktadır. 01.05.2008’de yürürlüğe giren 5510 sayılı yasa ile birlikte emeklilik için sigortalılık süresi aranmamakta, çalışanların yaş ve gün şartlarını doldurması yeterli görülmektedir. 01.05.2008 tarihi ve sonrasında ilk defa sigortalı olan kişiler için, kademeli olarak 4600 gün ila 5400 prim günü ile kıdem tazminatı alarak işten ayrılma hakkı bulunmaktadır. Buna göre;

- 1.5.2008-31.12.2008 arasında sigortalı olanlar için 4600 gün,

- 2009 yılı olanlar için 4700 gün,

- 2010 olanlar için 4800 gün

- 2011 olanlar için 4900 gün

- 2012 olanlar için 5000 gün

- 2013 olanlar için 5100 gün

- 2014 olanlar için 5200 gün

- 2015 olanlar için 5300 gün

- 1.1.2016’dan itibaren 5400 gün.

Şartlarını yerine getirmeleri durumunda kıdem tazminatı alabileceklerdir.