13 yıllık baremler günün gerisinde kaldı iki eczaneden biri kapanır

TÜRK Eczacıları Birliği (TEB) Başkanı Arman Üney, 2021 yılında görevinin ilk aylarında birlik çatısı altındaki 54 eczacı odasının yönetimlerini Konya’da topladı.

Toplantıda Türkiye’deki 45 bin eczacının sorunları konuşuldu, ilaç satışlarında eczacının payı üzerinde duruldu:

-          2009 yılından buyana İlaç Fiyat Kararnamesi’nin (İFK) eczacılar ile ilgili bölümünde düzenleme yapılmıyor. Günün koşullarına uyarlanması şarttır. Bu konuyu gündemde tutmamız, hükümete sesimizi duyurmamız gerekiyor.

Toplantıda 12 bin 800 eczacıyla yapılmış anketin sonuçları da irdelendi:

• Eczanelerin yüzde 57’sinin bir, yüzde 37’sinin de iki ayrı kredi borcu var.

Türk Eczacıları Birliği ve çatısı altındaki eczacı odaları hükümete seslerini duyurma konusunda yöntemler üzerinde değerlendirmeler yaparken Temmuz 2022’de İlaç Fiyat Kararnamesi’nde düzenleme yapıldı. Üney ve yönetimdeki ekibi düzenlemeyi ilk aşamada şöyle değerlendirdi:

-          Kararname 13 yıl önceki koşullara göre oluşturuldu. Bu nedenle taleplerimizi karşılamıyor, eczacıların içinde bulunduğu zor duruma çözüm üretmiyor.

Arman Üney, geçenlerde gazeteye uğradı, eczacıların Fiyat Kararnamesi başta olmak üzere sorunlarını konuştuk.

Üney, eczacıların toplumdaki yerine işaret ederek söze girdi:

-          Eczacılar herkesin en kolay ulaştığı birinci basamak sağlık danışmanları, eczaneler de birinci basamak sağlık merkezleridir. Eczacılar, vatandaşın sokağındaki, mahallesindeki en yakın sağlık danışmanları olarak yıllardır kamu yararına hizmet sunuyor.

Kamu otoritesi nezdinde eczacılık mesleği ve eczacıların hak ettiği değeri göremediğini vurguladı:

-          Toplumun kaliteli ve güvenilir ilaca erişiminde tek nokta olan eczaneler üst üste gelen ve giderek artan sorunlar nedeniyle kaderine terkedilmiş durumda.

Türkiye’de 45 bini aşkın eczacı ve 80 binden fazla eczane çalışanı olduğuna işaret etti:

-          Yani, aileleri dahil edildiğinde 500 bin kişiyi kapsayan bir sektörden bahsediyoruz. Ancak, eczacılık mesleği, benzeri daha önce hiç yaşanmamış bir ekonomik tehdit altında. Her iki eczaneden biri kapanma riskiyle karşı karşıya.

8 Temmuz 2022’de Resmi Gazete’de yayınlanan kararnamedeki düzenlemeyi aktardı:

• İlaç Fiyat Kararnamesi’ndeki baremler en son 17 Ocak 2009’da düzenlendi. Baremler 5 kademeden oluşuyor.
• Sadece eczane kârlılıklarında kademelere göre ilk 3 kademede 3 birim, 4’üncü kademede 2 birim, 5’inci kademede 1 birim artış yapıldı.

2009 yılında belirlenen baremlerin bugünkü gerçekliğin çok gerisinde kaldığını kaydetti:

• 2009 yılında 1, 2 ve 3’üncü kademede yer alan ilaçların pazar payı yüzde 77.3 iken bugün yüzde 47’ye düştü.
• 2009 yılında 4’üncü kademedeki ilaçların payı yüzde 5.76 iken bugün yüzde 8.72’ye yükseldi.
• 2009 yılında 5’inci kademedeki ilaçların payı yüzde 16.62 iken bugün yüzde 44.28’e çıktı.

Enflasyon ve eczanelerdeki maliyet artışlarına dikkat çekti:

-          2009 yılında yüzde 6.53 olan enflasyon oranı bugün yüzde 79.60’a ulaştı. 2009 yılında 666 lira olan asgari ücret bugün 5 bin 500 liraya çıktı. Eczanelerde ortalama 3 personel çalışıyor. Enflasyon ve asgari ücret artışı dikkate alındığında İFK’nın yetersizliği görülür.

Eczacıların yüzde 77.9’unun iş yerinin kira olduğunun altını çizdi:

-          Son 2 yılda eczane giderleri 2.5 katına çıktı. Bu ekonomik çıkmazlar eczacıların birinci basamak sağlık hizmet sunucusu rollerini yerine getirme süreçlerini sekteye uğratıyor.

Vatandaş ilaç alırken karşılaştığı fiyatlar, oluşan fatura karşısında, “Eczacılar arada iyi kazanıyor olmalı” diye düşünüyor.

TEB Başkanı Arman Üney’in anlattıkları, ortaya koyduğu tablo ve veriler, durumun pek öyle olmadığını gözler önüne seriyor değil mi?

Bu gidişle eczane yoklukları yaşanır ilaca erişim zorlaşır

TÜRK Eczacıları Birliği (TEB) Başkanı Arman Üney, mesleğin ve eczacıların sorunlarının diyalogla çözümü için çaba harcadıklarını bildirdi:

-          Şu anda yaşanan ilaç yokluklarına bir de eczane yoklukları eklenmek üzere. Eczane ekonomilerine çare bulunmazsa vatandaşların ilaca erişimi daha da zorlaşacak, ilaç yokluklarıyla birlikte eczane yoklukları da yaşanacak.

Eczanelerin kapanmaması ve eczacıların hak ettiği değere kavuşması için ekim ayı ortasına kadar yoğun bir takvim hazırladıklarını belirtti:

-          “25 Eylül Dünya Eczacıları Günü”ne kadar her platformda eczacılar mesajlarını dile getirecek. Ekim ayı içinde de güçlü bir mitingle seslerini duyuracak.

Üney, ardından beklentilerini sıraladı:

• İFK’da ve SGK ilaç alım protokolünde düzenleme gerekiyor. İFK, bütünsel bir bakış açısıyla yeniden kurgulanmalı. Enflasyon, ilaç fiyat artışları ve yeniden değerleme oranı gibi standartla güncelleme yapılacak bir modele ihtiyaç var.
• İlaç yoklukları nedeniyle eczacı ile hastayı karşı karşıya getiren sorunlara temelden çözümler bulunmalı, hastanın cebinden ödemek zorunda kaldığı fiyat farklarının oluşmaması sağlanmalı.
• Kamuda çalışan eczacıların özlük hakları ve çalışma koşulları iyileştirilmeli.
• Sunulan hizmetler karşılığı eczacılara hak ettikleri meslek hakkı verilmeli.
• Eczane ekonomilerinin ve eczacıların sunduğu istihdam alanlarının farklı katkı ve hibelerle desteklenmesine yönelik kalıcı modeller geliştirilmeli.