1.2 trilyon dolarlık planın 60.5 milyarlık bölümü için bizim müteahhitlere davetle geldi

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Erdal Eren, Suudi Arabistan Belediye, Kırsal İşler ve Konut Bakanı Majed bin Abdullah Al-Hogail başkanlığındaki, S. Arabistan Müteahhitler Otoritesi Başkanı Zakariya Al-Abdulqader’in aralarında yer aldığı heyetle buluşma öncesi sektör verilerine baktı:

- Müteahhitlerimiz bugüne kadar 5 kıtada 136 ülkede toplam 12 bin proje üstlendi. Bu projelerin parasal değeri 509 milyar doları buldu.

- Müteahhitlerimiz, Suudi Arabistan’da bugüne kadar 27.8 milyar dolarlık 402 proje üstlendi. Suudi Arabistan, müteahhitlerimiz için 6’ncı büyük Pazar konumunda.

Prens Salman’ın “Vizyon 2030” programını gözden geçirdi:

- Prens Selman, Suudi Arabistan’da büyük bir ekonomik kalkınma ile kültürel dönüşüm hamlesi başlattı. Suudi Arabistan, petrol sonrasına hazırlanıyor.

- Hazırladıkları “Vizyon 2030” programı kapsamında 1.2 trilyon dolarlık projenin hayata geçirilmesi hedefleniyor.

Programın bazı ayrıntılarını irdeledi:

- “Vizyon 2030” kapsamında, NEOM projesi için 500 milyar dolar, “Kral Salman Enerji Parkı” için 500 milyar dolar, Expo için 8 milyar dolar ayırmışlar.

- Program çerçevesinde ülkenin farklı şehirlerinde 20 havalimanının yapılması planlanıyor.

Erdal Eren’le Suudi Arabistan Belediye, Kırsal İşler ve Konut Bakanı Majed bin Abdullah Al-Hogail başkanlığındaki 2 bakan yardımcısının da yer aldığı 70 kişilik heyetle 35 Türk müteahhitlik firmasının görüşmelerinin yürüdüğü toplantı arasında buluştuk.

- Suudi Arabistan heyetinde 23 firmanın temsilcileri yer alıyor. Bizim müteahhitlerle işbirliği fırsatlarını değerlendiriyorlar. Heyet, özellikle yol ve geri dönüşüm projelerinde uzman firmalarımızla görüşmek istedi. Bizim heyeti de ona göre oluşturduk.

Görüşmelerden edindiği izlenimi aktardı:

- Suudi Arabistan’la ilişkilerde 3 yıllık molayı yaşadığımız dönemde Çin ve Kore’den firmalara iş yaptırmışlar. Kalite ve projelerin zamanında yetişmesi konusunda problem yaşamışlar.

Son 2 yıldır karşılıklı olarak Bakan seviyesinde ziyaretlerin odluğunu kaydetti:

- Suudi Arabistan Belediye, Kırsal İşler ve Konut Bakanı Al-Hogail ve beraberindeki heyetin konusu yol inşaatları ve geri dönüşüm tesislerinin yapılması. 5 yılda 60.5 milyar dolarlık proje söz konusu olacak. Sayın Al-Hogail, bu projelerin hızlıca gündeme geleceğini söyledi.

Türk müteahhitlerini bu projelere davet ettiklerini bildirdi:

- Yap-işlet-devret modeliyle katı atık dönüşüm projelerini Türkiye’den şirketlerin yapmasını istiyorlar.

“Vizyon 2030” programının hedefleri üzerinde durdu:

- Ülkenin iklimini değiştirecek projeler de planlıyorlar. Birçok yerde çölde yetişebilecek bitki türleri geliştiriyorlar.

Suudi Arabistan’da iş alan Türk müteahhitlerinin genelde yüksek bütçeli projelerde görev aldığının altını çizdi:

- Suudi Arabistan Bakan Yardımcısı bana, “Orta ölçekli firmalarınızı çekebilir miyiz? Onlara da ihtiyacımız var” dedi. Toplantıya katılan bir müteahhit arkadaşımız, orta ölçekli projelerin bütçesini sordu. Bakan yardımcısı,“100 milyon dolar ile 1 milyar dolar arası” yanıtı verdi.

Suudi Arabistan heyetindeki firmalarla ilgili şu bilgiyi verdi:

- Firmaların çoğu ticaretle iştigal ediyor. Bizim firmalarımızla ortaklık arayışları var. Yani, proje üstlenecek firmalarımıza, “İlave makine alınacaksa, teminat işi olacaksa birlikte yapalım” deme niyetleri var.

Gelen heyet, yapılan görüşmeler, Türk müteahhitleri için Suudi Arabistan’da işlerin yeniden açılacağını gösteriyor…

Heyetin gündemindeki 5 yılda 60.5 milyar dolarlık proje başta olmak üzere 1.2 trilyon dolarlık “Vizyon 2030” programından müteahhitler başta olmak üzere Türk şirketlerine belirgin bir pay düşer değil mi?

Limak, S. Arabistan’da kış turizmi için dağda Tünel projesi üstlendi

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Erdal Eren, Suudi Arabistan Belediye, Kırsal İşler ve Konut Bakanı Majed bin Abdullah Al-Hogail başkanlığındaki heyetle görüşmeleri anlatırken Limak’ın yeni projesine değindi:

- Suudi Arabistan, 2 bin metre rakımı olan dağın bulunduğu bir şehirde kış turizmi ortamı yaratmayı planlıyor. Limak, o kentte tünel projesi ihalesini aldı. Kayak tesisinin bazı sosyal bölümlerini dağın içine yapacaklarmış.

O bölgede kar yağışı olup olmadığını merak ettim, yanıtladı:

- Kar yağışı oluyormuş ama yapay kar desteği de düşünüyorlarmış.

Toplantıda anlatılan bir projeyi daha aktardı:

- Denizdeki işlevini tamamlamış eski petrol platformlarından birini çelik köprülerle karaya bağlayıp büyük çocuk eğlence merkezi projeleri de var. Projede oteller de yer alıyor.

Güçlü işbirliği temelini attık

Suudi Arabistan Müteahhitler Otoritesi Başkanı Zakariya Al-Abdulqader,İstanbul’da gerçekleşen toplantı ve görüşmeler sonrası şu değerlendirmeyi yaptı:

- İki ülke arasında daha güçlü işbirliklerinin temelini attık. Görüşmelerde inşaat, atık yönetimi ve geri dönüşümde ortaklı ve işbirliğinin önemi vurgulandı.

- Suudi Arabistan ve Türkiye arasındaki bilgi ve uzmanlık alışverişi, altyapı geliştirme ve sürdürülebilir büyüme konusundaki ortak hedeflerimize ulaşma yolunda önemli bir adımdır.

- İkili görüşme oturumu sırasında 49 potansiyel işbirliği üzerinde duruldu. Yakın gelecekte işbirliği çabalarımızın meyvelerini görmeyi dört gözle bekliyorum.

Geçmiş alacakları için dava açan firmalarımız var

Suudi Arabistan heyetiyle görüşmeler arasındaki sohbette Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Erdal Eren’e geçmiş işlerden alacak sorunu yaşayan firmaların olduğunu anımsattım, son durum bilgisi verdi:

- Geçmişte alacak sorunu yaşayan birkaç firmamız var. Hâlâ devam eden de var. Bunların bir kısmı uluslararası mahkemelere taşınmış durumda.

Bu konuyu Suudi Arabistan’ın ilgili bakanlarına hem Riyad, hem de İstanbul’daki görüşmelerde anlattıklarını bildirdi:

- Suudi Arabistan’ın ilgili bakanlarına, “Ülkenizde çok büyük işler var. Bizler de gelmek istiyoruz ama geçmişte bazı projelerde yaşanmış durumlardan dolayı firmalarımızdan tereddüt yaşayanlar var” dedim. Problemlerin çözümü konusunda destek istedim.

Eski sorunlarla ilgili bir dosya hazırladıklarını kaydetti:

- Üye firmalarımıza yaşadıkları sıkıntıları anlatmalarını istediğimiz yazı göndermelerini bildirdik. 5-6 firmamız sorunlarını yazılı olarak paylaşmıştı.

Şu noktanın altını çizdi:

- 1-2 firma, Suudi Arabistan’dan aldıkları yeni büyük işler nedeniyle eski sorunları gündeme getirmek istemedi. “Biz karşılıklı görüşmelerle çözmek istiyoruz” dediler ve çözmüşler.

Dava açan firmalarla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:

- Bazı firmalarımız Suudi Arabistan’a açtıkları davayı kazanmışlar. Dava uluslararası tahkime taşınmış. Onlar için sürecin beklenmesi gerekiyor.

Suudi Arabistan’dan alacakların çok büyük olmadığını vurguladı:

- Uzlaşma ile alacak sorununu çözmek isteyen bazı firmalar da son görüşmelerde, “Endişeleri ortadan kaldıracağız” cevabı aldılar.

Görüşmelerde kendilerine aktarılan bir bilgiyi de paylaştı:

- Suudi Arabistan, yeni dönemde hukuk sisteminde de bazı değişikliklere gidiyor. Dolayısıyla geçmiştekine benzer sorunların bundan sonra yaşanmayacağı bir ortam yaratılacağını söylüyorlar. 

Tasarruf kararına takılan projelerde tasfiye hakkı verilsin

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Erdal Eren, kamudaki tasarruf tedbirlerinden sektörü ilgilendiren bölümü için şu değerlendirmeyi yaptı:

- Tasarruf tedbirlerinin olması gerektiğini düşünenlerdenim. İlerlemesi yüzde 75’ten az olan projelerin ödeneklerinin azaltılması ve yavaşlatılması hatta durdurulması kararlaştırıldı. Ben bunu destekliyorum.

Kamu ihaleleriyle ilgili yaklaşımını paylaştı:

- Ben, kamu ihalelerinde “önceliklendirme” şeklinde yol alınmasından yanayım. Yani, “Paramız kadar işi hızlı bitecek şekilde ihale edelim” diyorum. İhale edilmiş ama aciliyeti olmayan işleri de durduralım. Tasarruf tedbirlerinde bu var.

İlerleme oranı yüzde 75’in altında olan projelerle ilgili şu öneriyi ortaya koydu:

- İlerleme oranı yüzde 75’in altında olan, ödenek verilmemiş veya durdurulacak işlerin müteahhitlerine de, “İstersen tasfiye et, bu yükü sen taşıma” denilsin. Çünkü, ne kadar bekleneceği belli olmuyor. O zaman da yük ağırlaşıyor.