1 TL kazanca 32.500 TL vergi
(Sosyal medya üreticilerinin vergilendirilmesi)
İnternet ortamındaki sosyal paylaşım ağları ile gerek sosyal amaçlı kullanılan gerek günlük hayatı kolaylaştıran ve akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihazlar için geliştirilen uygulamalar, zaman zaman veya devamlı surette bazı kişiler tarafından kazanç kaynağı haline getirilmiştir. Bu kapsamda youtuber, blogger/vlogger, tiktoker diye adlandırılan, ancak genelde sosyal medya/içerik üreticileri (SMÜ) olarak kabul edilen bu kişiler sosyal paylaşım ağları üzerinden reklâm gelirleri, sponsorluk ve satış gelirleri, bağışlar, bahşişler ücretli abonelik gelirleri gibi çeşitli kazançlar sağlamaktadır.
Bu kazançların vergiye tabi olup olmadığı, hangi gelir unsuruna girdiği, KDV’ye tabi olup olmadığı gibi konular bu güne kadar tartışmalıydılar. Bu konuda vergi incelemeleri sürmekle birlikte bazı raporlar yazıldıysa da genelde vergi mahkemelerinde kabul görmemekteydi.
Nihayet konu, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen Vergi Kanunlarında Çeşitli Değişiklikler yapılmasına ilişkin Kanun’la, 1.1.2022 sonrası için düzenlendi. Bu durumda olanların kazançları belli koşullarla, yılbaşı sonrası için istisna kapsamına alındı.
Ancak SMÜ’lerin kazançları istisna kapsamına alınırken, bu kazancın gelir unsurları içerisindeki yerini belirten bir düzenlemeye kazanç unsurları içerisinde yer verilmemiştir. Getirilen düzenleme, sistematik açıdan bu eksikliğin sonucu olarak, geçmişi halının altına süpürmüştür. Oysa bu konuda, 31.12.2021 öncesi doğmuş ihtilafları da ortadan kaldıracak bir geçici düzenlemeyle birlikte düzenleme yapılması daha yerinde olurdu.
SMÜ’lerin kazançları, bu kişilerin Türkiye’de kurulu bir bankada bu faaliyetleri için özel bir hesap açmaları ve bütün gelirlerini bu hesap aracılığı ile elde etmeleri koşulu ile vergiden istisna edildi. Bu hesaplara her ay gelen tutar üzerinden bankalar % 15 vergi kesecek ve vergi idaresine yatıracaklardır. Böylece SMÜ’lerin kazançları vergilendirilmiş olacaktır. Bunun ötesinde bu kişilerin defter tutma, belge düzenleme, beyanname verme, saklama ve ibraz gibi yükümlülükleri söz konusu olmayacaktır. Öte yandan SMÜ’lerin sosyal medya üzerinden yapacakları teslim veya hizmetler (elde edecekleri kazançlar) KDV’den de istisna olacaktır.
SMÜ’lerin sosyal medya üzerinden sağladıkları kazançlarının dışında başkaca kazanç ve iratlarının bulunmasının bu istisnadan yararlanma açısından bir önemi yoktur.
Ancak SMÜ’nün kazancının Gelir Vergisi Kanunu’nun 103. maddesinde yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde tutarı aşması (bu gün için 650.000 TL olup, gelecek yıl bu tutar yeniden değerleme oranı oranında fazlası ile uygulanacaktır) veya SMÜ’nün bu maksatla açacağı banka hesabının dışında da sosyal medya üzerinden elde ettiği gelirlerinin bulunduğunun tespiti halinde, bu istisnadan yararlanmak mümkün olmayacaktır. İstisnadan yararlanamayan kazanç yıllık gelir vergisi beyannamesi ile vergilendirilecektir.
Ancak burada da büyük bir adaletsizlik vardır. Bu günkü sınırla örnekleyecek olursak, 650.000 lira gelir elde eden bir SMÜ, 97.500,- TL stopaj yoluyla vergi öderken, 650.001 TL elde eden SMÜ, 130.000,- Lira vergi ödeyecektir. Stopajın mahsubundan sonra 32.500,- TL daha vergi yatıracaktır. Yani 1 TL kazancı için 32.500 TL vergi ödeyecektir. Bir başka anlatımla düzenlemeye göre; 650.000 Lira hasılat sağlayanın net kazancı 552.500 lira olurken 650.001 lira hasılatı olanın net kazancı 520.001 Lira olacaktır.
Rahmetli Şükrü Kızılot Hoca, benzer konuları “1 TL’nin Vergisi” diye yazardı. Demek Hoca’dan sonra vergi sistemimiz pek ileriye gidememiş. Vergi anlayışımız, yerinde saymış. Oysa burada olması gereken, 650.000 Lirayı aşan kısmın yıllık beyan yolu ile vergilendirilmesidir.
Maddedeki önceki yazımda belirttiğim ifade zafiyetini bir kenara bırakırsak, bu istisnadan yararlananların yapacakları ödemelerden de vergi kesme yükümlülükleri söz konusu olmayacaktır. (Konunun özünde, 94/1. maddeye göre kazancı istisna sınırları içinde yer alıp yıllık beyanname vermeyenlerin stopaj yapma yükümlülükleri zaten yoktur. Maddeyle bu defa istisna sınırını aşanlar da stopaj yapma yükümlülüğü dışına çıkartılmaktadır.) Örneğin bir SMÜ, bir ofis kiralarsa veya yanında bir kişi çalıştırırsa, kira veya ücret ödemesinden stopaj yapmayacaktır. Bu düzenleme, SMÜ’leri bordro düzenleme veya muhtasar beyanname verme yükümlülüğünden kurtarmaktadır. Ancak SMÜ’lerin yanında çalışanlar, ücretlerini vergi kesintisi söz konusu olmaksızın elde edeceklerinden, ücret gelirleri Gelir Vergisi Kanunu’nun 95. maddesine göre yıllık beyanname ile beyan etmek durumunda olacaklardır.
Bu konuda ayrıntılı açıklama, Gelir İdaresi’nce idari anlayışı ifade eden bir Genel Tebliğ ile muhakkak yapılacaktır. Genel tebliğ düzenlemesinin ise büyük ölçüde 18. madde (telif kazançları istisnası) için yapılan açıklamalar paralelinde olacağını düşünüyorum.