1 ABD Doları 1 Euro olur mu?
Bu yazı yazıldığı sırada Euro/Dolar paritesi 1,05’in hemen altında seyrediyordu. Piyasaların en popüler konusu ise “1 dolar 1 Euro olur mu?”ydu. Ben de konuya dahil oldum. Bu konuda güvendiğim tahminleri yapan kurum raporlarını okudum, döviz piyasası konusunda uzman bildiklerimle konuştum; online imkanları kullanarak araştırdım. Tüm bunlardan edindiğim izlenime göre “1 dolar 1 Euro olmaz, olsa bile çok uzun sürmez.”
Avrupa sıkıntılı
Aslında piyasalardaki ve ekonomilerdeki mevcut durum doları destekliyor. Avrupa’da sıkıntı çok. Hem içerideki politik istikrarsızlığın etkisinde hem de Trump’ın gelişi ile başlaması beklenen ticaret savaşları tehdidi ile karşı karşıya bulunuyor. Bir yandan önde gelen Avrupa ekonomileri durgunluk içinde seyrediyor. Diğer taraftan Avrupa’nın lokomotifleri olan Fransa ve Almanya siyasi istikrarsızlığın içinde bulunuyor. İmalat sektörü baskı altında, Rusya-Ukrayna savaşının yarattığı enerji şoku etkisini sürdürüyor. Enflasyonda kısmen rahatlayan Avrupa Merkez Bankası ise ekonomiyi desteklemek için faiz indirimlerine devam ediyor. Avrupa Merkez Bankası bu uğurda bu yıl dört defa faiz indirdi. Ve daha fazla faiz indirim için de kapıyı açık bıraktı. Tek olumlu gelişme enflasyon ile mücadelede belirli bir noktaya ulaşılması ve enflasyon endişesinin Avrupa'da artık dağılıyor olması. Ama Avrupa’yı asıl düşündüren Çin ve ABD gibi rakiplerinin gerisinde kalmaya başlaması.
ABD daha rahat
2021 ve 22’de enflasyonu geçici zannedip geç kalan ve daha sonra hızla para politikasını sıkıp küresel faiz artırımının önünü açan Amerikan ekonomisi Fed Başkanı Powell’in da dediği gibi “Dünyadaki diğer büyük ekonomilerin gıpta ettiği bir durumda” bulunuyor. Büyüyen bir ekonomi, ideal seviyeye yaklaşan bir enflasyon ve düşük bir işsizlik oranı ile açık ara diğerlerinden daha iyi bir görüntü sunuyor. Bu tabloda Fed’in faiz indirimlerine devam etmesi bekleniyor ama ortada ciddi bir belirsizlik var: Trump faktörü. Ocakta Beyaz Saray’a yerleşecek olan Trump, sözünü ettiği gümrük tarife artışlarını ve içeride vergi indirimlerini yapacak mı? Ticaret savaşlarını başlatacak mı? Petrol ve gaz yatırımlarını arttıracak mı? Bütçe harcamalarını pompalayacak mı? Yani ABD her zaman ki rolünü oynayıp küresel ekonomiye rahatsızlık dalgası yaymaya devam edebilir.
2017’nin tekrarı olur mu?
ABD ekonomisi daha güçlü durumda ama mevcut durum bana 2017 yılı şubat ayındaki bir yazımı hatırlattı. O dönemde de Trump başkanlık koltuğuna yeni oturmuştu. Ama faiz hareketleri şimdi ki durumundan farklıydı. Avrupa Merkez Bankası’nın (AMB) aşırı gevşek para politikasının etkisiyle Euro faizleri düşük seyrediyordu. Fed ise 2015 Aralık’tan sonra faiz artırmaya başlamıştı ve 2017 yılında da iki ya da üç defa daha artırması bekleniyordu. Yani iki para arasındaki faiz farkı dolar lehine açılacaktı. Doların cazibesini artıracak bir gelişme yaşanıyordu.
Şimdi ise yine Trump geliyor ama 2017’den farklı olarak faizler artmıyor, aşağı geliyor. Fakat Euro ve ABD Doları arasındaki faiz farklılığı hala dolar lehine seyrediyor.
Güçlü dolar Trump’ı rahatsız edebilir
Yedi buçuk yıl önceki yazının sonunda da Fed’in daha sıkı bir para politikası izlemediği bir ortamda Euro’daki zayıflanın tersine dönebileceği belirtirken “Trump faktörü”ne vurgu yapıyordum. O dönemde başkanlık koltuğuna oturan Trump ve ekibi, diğer ülkelerin devalüasyondan beslendiğinden yakınıyor ve “Dolar güçlü olduğu için şirketlerimiz Çinlilerle rekabet edemiyor. Bu bizi öldürüyor” diyordu. Dolardaki değerlenme devam ederse aynı yakınma yeni Trump döneminde de başlayacaktır. Yani ABD geleneksel olarak her ne kadar “güçlü dolar söylemi” tuttursa da aslında doların daha rekabetçi hale gelmesini isteyebilir.
Nitekim 2017 yılında Trump, sadece Çin’in değil Almanya’nın da “değerinin çok altında Euro” kullanarak “ticaret ortaklarını sömürdüğünü” düşünüyordu. Yani güçlü dolardan rahatsızdı. O zaman “Bu rahatsızlık 1 euro=1 doların önünde önemli bir engeldir” demiştik. Bugün de aynı noktaya doğru gidiyoruz. Kısa vadede dolar lehine olan hava ilerleyen aylarda tersine dönebilir.