Siyasi kariyerine ilk olarak 1987 yılında başlayan Soylu, Demokrat Parti ve Adalet Partisi çizgisindeki aile geleneğini devam ettirerek merkez sağ Doğru Yol Partisinin Gençlik Kolları'nda göreve başladı.
1987-1990 yılları arasında Doğru Yol Partisi İstanbul İl Teşkilatının Gençlik Kolları Yönetim Kurulu üyeliği ve teşkilat başkanlığı görevini üstlendi. 1995 yılında Doğru Yol Partisi Gaziosmanpaşa ilçe örgütünün yönetim kurulu üyeliğine seçildi. Kısa bir süre sonra 17 Temmuz 1995'te bahsi geçen ilçe teşkilatının başına getirilen Soylu, 25 yaşında Türkiye'nin en genç ilçe başkanı unvanını aldı. Dört yıl sonra 29 Nisan 1999'da İstanbul il başkanlığı görevini geldi ve 2002 genel seçimleri öncesi milletvekili adayı oluncaya kadar bu görevi yürüttü.
Soylu, Doğru Yol Partisindeki önemli görevlere getirildiğinde o dönemin parti Genel Başkanı ve İstanbul milletvekili olan Tansu Çiller'in partili genç gözdelerinden olmuştu. Doğru Yol Partisinin 2007 genel seçimleri öncesinde Anavatan Partisiyle birleşme çabaları esnasında Demokrat Parti (DP) ismini alarak girdiği seçimlerde baraj altında kalması sonrasında Mehmet Ağar'ın istifasının ardından yapılan olağanüstü genel kurulun üçüncü turunda Soylu, geçerli 800 oyun 529'unu alarak genel başkanlığa seçildi.
15 Kasım 2008'de gerçekleştirilen Nevval Sevindi ve Refaiddin Şahin'in de aday olduğu Demokrat Parti 9. Olağan Kongresi'nde 993 oy geçerli oyun 922'sini alan Soylu, genel başkanlığa yeniden seçildi.
Bu süreçten sonra, ülke çapındaki değişik üniversitelerden ve çeşitli sivil toplum örgütlerinden gelen davetlerle Türkiye'nin birçok bölgesinde konferans ve panellere katıldı. 12 Eylül referandumu için sunulan anayasa değişikliği paketinin, Türkiye’nin dönüşümü ve demokratikleşmesi için hayati öneme sahip olduğunu düşünen Soylu, "Demokrasi Buluşmaları" adını verdiği bir dizi seminer düzenledi ve arkadaşları ile birlikte Türkiye'yi dolaşarak "evet" oyu tercihinin sebeplerini milletle paylaştı. Bu faaliyetinin ardından Hüsamettin Cindoruk'un genel başkan olduğu Demokrat Parti'den ihraç edildi.
Geçmişte Adalet ve Kalkınma Partisi hakkında ağır ithamlarda bulunan ve yolsuzluk suçlamaları yapan Soylu, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın davetiyle 5 Eylül 2012'de Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Merkezi'nde düzenlenen genişletilmiş grup toplantısındaki törenle resmî olarak Adalet ve Kalkınma Partisine katıldı.
30 Eylül 2012'de Adalet ve Kalkınma Partisi Merkez Karar ve Yönetim Kuruluna seçildi, müteakiben Ar-Ge'den Sorumlu Genel Başkan Yardımcılığı görevine getirildi. Haziran 2015 Türkiye genel seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi Trabzon milletvekili seçildi. 12 Eylül 2015 Adalet ve Kalkınma Partisi 5. Olağan Kongresinde yeniden Merkez Karar ve Yönetim Kurulu Üyeliğine seçildi. 13 Eylül 2015'te de Teşkilattan Sorumlu Genel Başkan Yardımcılığı görevini Mustafa Ataş'a devretti.
Kasım 2015 Türkiye genel seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi Trabzon 1. sıra adayı oldu ve seçilerek meclise girdi. 24 Kasım 2015'te Ahmet Davutoğlu tarafından kurulan 64. Türkiye Hükûmetinde Türkiye Cumhuriyeti Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı görevine atanan Soylu, Ahmet Davutoğlu'nun istifa etmesinin ardından Binali Yıldırım tarafından kurulan 65. Türkiye Hükûmetinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı görevine devam etti.
Soylu, 31 Ağustos 2016'da istifa eden Efkan Ala'nın yerine Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı görevine atandı.
