Tekne bakımı nasıl olmalı?

Hakan Atis

Bakım onarım konusunun inceliklerini survey olarak tekneleri enginlere hazırlayan Ufuk Timur’a sordum. Önerileri dikkat çekici. Sezon öncesi paylaşmak istiyorum. Teknelerin sağlıklı kalmasının sırrı nedir? Her yıl düzinelerce yelkenliyi ve motoryatı A’dan Z’ye kontrol eden deneyimli isim, kapsamlı bakım denilince aklımıza sadece karinanın (teknelerin su altında kalan ıslak dış kısmı) gelmemesini öğütlüyor. Ufuk Timur, dikkat edilmesi gereken konuları şöyle sıralıyor:’’ Tuzlu su her türlü sistem ve cihazı ciddi olarak yıpratır. Bu nedenle kullanmasak bile teknedeki cihaz ve sistemleri her hafta ‘tornaçark’ adı verilen kontrolden geçirmek gerekir. Ayrıca cihaz ve sistemler iyi tanınmalıdır. Aksi halde bakımları için profesyonel yardım alınmalıdır. Bu cihaz ve sistemler şöyle sıralanabilir; tatlı su, deniz suyu, pis su ve yakıt devreleri. Bunlara ait pompalar, tanklar, konforumuza yönelik buzdolabı, tv, su yapıcı gibi cihazlar. Elektrik sistem ve bağlantıları. Seyir elektronikleri, teknedeki ana ve yardımcı makinalar. Arma ve selviçe. Ayrıca güvenliğe yönelik cankurtaran Salı, özellikle yangın tüpleri veya yangın sistemlerinin test geçerlilik tarihlerine göre kontrolları kesinlikle yapılmalıdır. Özellikle patlayıcı nitelik taşıyan  ‘payroteknik malzemelerin’ (örneğin, el maytabı, filika durum acil kiti, yüzer duman kandili vb gibi ) raf ömrü geçti ise kesinlikle imha edilmelidir.’’

Çekek sahasında

Konu bakım olunca tekneler karaya alındığında yapılacak her iş önem kazanıyor. Ufuk Timur’a göre sürecin bu evresi de oldukça önemli ve dikkat gerektiriyor. Tutyanın (deniz suyunun içinde kalan metalleri korumak için kullanılan ve zamanla eriyen metalik anot )tekne çalışmamış bile olsa mutlaka değiştirilmesi gerektiğini belirten deneyimli isim sözlerini şöyle tamamlıyor:’’ Karinadaki metal aksamlar zamanla korozyona uğrayacaktır. Kinistinler (tekneye denizden su almak için su kesiminden aşağıya konmuş olan, gerektiğinde açılıp kapatılabilen valf ) iyi temizlenmelidir. Pervane, palalardaki boşluklar, braket yatakları dikkatle kontrol edilmelidir.  Aynı marka model zehirli boya kullanılacaksa, teknede hasar yoksa zımparaya müteakip zehirli boya atılabilir. Eğer daha önce atılan zehirli boya marka modeli bilinmiyorsa mutlaka kullanılacak markanın astar boyasını da uygulanmalıdır. Bakım maliyetleri tekne boyu, kullanılan malzeme, bakımın ne kadarının tekne sahibi tarafından yapılabildiğine bağlı olarak ciddi farklılıklar göstermektedir.’’ Sözün özü, bakım ve onarım ucu, bucağı olmayan bir dünya dersem abartmış olmam.

Uzman görüşü

Konunun taşıdığı önem nedeniyle bir başka uzmanın görüşlerine de yer vermek istiyorum. Yelken eğitmeni Fatih Türktan’da uzun zaman önce gerçekleştirdiğimiz sohbette bazı noktalara dikkat çekmişti. O daha ziyade teknelerin uykuya yatırıldığı kış günlerini esas almıştı. Her ihtimale karşı notlarınızda bulunması için paylaşmakta yarar görüyorum. Şayet tekneleriniz uzun süre su içinde veya karada tutacaksanız şunlara da dikkat etmenizde fayda var. Başta hız göstergesi olmak üzere o tür gibi cihazlar sökülmeli ve kör tapaları takılmalıdır. Aynı şekilde direk tepesi rüzgâr sensörü, korunaklı biçimde teknenin içine alınmalıdır. Çıkartılabilen elektronikler teknede bırakılmamalıdır. Gösterge kapakları mutlaka takılmalıdır. Makine bakımları ve kışlaması yapılmalıdır. Vanalar kapatılmalı, üzerine korozyonu önleme amaçlı koruyucu sıkılmalıdır. Buzdolabı temizlenerek, kapağı açık bırakılmalıdır. Lpg vanası mutlaka devre dışı bırakılmalıdır. Tüm kromlara eski bir bulaşık süngeri yardımıyla vazelin krem sürülmeli veya  wd 40 sıkılmalıdır. Zincir ve demir, locadan sehpaya alınmalıdır. Tüm elektrik anahtarları ve ana şalterleri kapatılmalıdır. Akü kutup başları sökülerek, aküler oda sıcaklığında saklanmalıdır. Karadaki teknelerde pervane veya çarmıhlardan kalın bir kablo veya zincir yer ile temas edecek şekilde mutlaka sarkıtılmalıdır. Tekne içerisindeki tüm kapılar açık bırakılmalı, sadece 1-2 adet lumboz veya heç aralık olmalı ve nem alıcılar yerleştirilmelidir. Güverte üzerinde jelkot hasarlı bölgeler varsa tamir edilmeli ve ardından tekne kışlık örtüsü uçmayacak şekilde korumaya alınmalıdır. Heçler içeriden kilitlenmeli, dolaplar emniyete alınmalıdır. Tüm evraklar marina ofisine emanet edilmelidir. Tekneden mümkün ise her türlü yiyecek malzemesi tahliye edilmelidir. Haşere ve fareye karşı uzmanlar ne öneriyorsa harfiyen yerine getirilmelidir.  Tüm giysiler ve örtüler yıkanmak üzere tekneden tahliye edilmelidir. Sintine temizlenmeli ve kuru bırakılmalıdır. Sprayhood asetatının kırılmaması için katlanmamalı ve üzerine ağır eşyalar bırakılmamalıdır Vinç ve dümen kılıfları mutlaka takılmalıdır. Güvertedeki depo kapaklarının ( pis su, mazot, temiz su) yapışmaması için vazelin sürülmesi önemlidir.  Bunlar ilk akla gelenler elbette. Daha bir yığın kural ve önlem var. Uzun lafın kısası, tedbiri asla elden bırakmayın. Maviliklerin şakası olmaz. Pruvanız neta, rüzgar kolayınıza olsun.

Bitki bazlı şirketler revaçta!HAFTA