Şampiyonların kahvaltısıdır geri bildirim

Tunç DİPTAŞ - YÖNETİM

Yöneticilere verdiğim eğitimlerin hemen hepsinde bana “Nasıl geri bildirim vermem gerekiyor?” sorusu soruluyor.

Aynı zamanda çalıştığım yöneticilerin bir kısmı geri bildirim vermeyi sevmediklerini çünkü vermeye çalıştıklarında iyi sonuç alamadıklarını, tepki ile karşılaştıklarını, diğer bir kısmı da buna gerek duymadıklarını söylüyorlar.

 Halbuki yapılan araştırmalar gösteriyor ki geri bildirim doğru verildiğinde, çalışanların performansında yüzde 70 oranında bir yükseliş görülüyor.

 Özellikle ülkemizde geri bildirim ya da bir diğer değişle geri besleme konusunun ciddi bir gelişim alanı olduğunu düşünüyorum. Hem kurumsal hem de özel yaşamda toplumun çocukluğumuzdan itibaren bize aktardığı öğretilerin geri bildirim vermede engeller oluşturduğunu gözlemliyorum.

“Büyüklerin sözü kesilmez”, “Söz gümüşse sükût altındır” gibi susmayı özendiren söylemlerle yetiştirildiğimiz için, bizi zorlayabilecek konuşmaları yapmaktan kaçıniyoruz. Susmayı ve geri bildirim vermemeyi tercih ediyoruz.

Ancak ilişkileri anlamlı kılan, insanları geliştiren bu zor gibi gözüken konuşmalardır. İyi bir geri bildirim, hayatınızı olumlu yönde değiştirebilir. Kariyerinizi hiç beklenmedik bir şekilde daha üst seviyelere taşıyabilir. İlişkilerinizi daha derin ve anlamlı hale getirebilir.

Koçluk ve mentorluk yapmadan önce sürdürdüğüm finans kariyerimin zirvesine yükseldiğim yıllarda aldığım bir geri bildirimi unutamıyorum.

Beraber çalıştığım iş arkadaşlarımdan birine fazla inanarak benim yapmam gereken bir işi delege etmiştim. Onun yaptığı bir hata benim üzerime kalmış ve müşteri ile olan ilişkilerim bozulmuştu. Bu yüzden müşteri beni müdürlerimden birine şikâyet etmişti. Bu durum elbette sadece beni değil çalıştığım kurumu da zor durumda bırakmıştı.

Hatamı kabul edip müşteriden özür dilemem de müşterinin bana olan kızgınlığını geçirmemişti. Başarısız olmanın verdiği üzüntüyle uykusuz geceler geçirdiğimi hatırlıyorum.

İşten atılma endişesiyle müdürümün odasına gittiğimde bana söylediği sözleri ise unutamıyorum:

“Bu yaptığın hata nedeniyle müşteri ile ilişkilerimiz bozulma noktasına geldi. Bu yüzden biz de hayal kırıklığı yaşıyoruz. Sen başarılı birisin ancak mükemmel değilsin ve herkes gibi sen de hata yapabilirsin. Önümüze bakmak zorundayız. Sana tavsiyem bundan sonra sadece güvendiğin insanlarla çalışmaya özen göster. Güvenmediğin kişilerle iş ilişkisine girip senin yapman gereken bir işi onlara delege etmekten sakın.”

Bu geri bildirim sayesinde hayatımın ve kariyerimin olumlu yönde değiştiğini söyleyebilirim. Birincisi müdürüm bana herkesin hata yapabileceğini söyleyerek hata yapmanın normal olduğunu, mükemmellik yerine işimi iyi yapmaya odaklanmam gerektiğini hatırlattı. İkincisi ve daha önemlisi çalıştığım insanlarla güven ilişkisi kurmamın ne derece önemli olduğunu vurguladı.

O gün öğrendim ki geri bildirim yaparken dört faktöre dikkat etmeliyiz:

• Hangi olaydan bahsettiğimiz konusunda net olmalıyız. Genel bir durumdan bahsetmek yerine gözlemlenen bir davranışı ya da yaşanmış bir tecrübeyi söz konusu etmeliyiz.

• Geri bildirim verdiğimiz kişiye duygularımızı açık bir şekilde aktarmalıyız.

• Kinayeli veya iğneleyici olmak yerine; direkt ve dürüst bir dil kullanmalıyız.

• Tavsiye verirken bireyin kişiliğine, kimliğine değil davranışına vurgu yapmalıyız.

Geri bildirimin amacı asla bireyi yargılamak olmamalıdır. Karşı tarafı geliştirmek, kalbine dokunmak, değer katmak hedefi gütmelidir.

Liderlik üzerine yazdığı kitaplarla ün kazanan Dr. Ken Blanchard ne güzel söylemiş:

“Geri bildirim şampiyonların kahvaltısı gibidir.”

Geri bildirimler doğru yapıldığında açılmayı bekleyen hediyeler gibidir. Farkındalığını artırmak, kendini geliştirmek isteyen bireyler için altın değerindedir. Açık fikirli ve meraklı insanlar için parlak bir kariyere açılan kapıların anahtarıdır.

Başarılı bir liderin olmazsa olmazıdır etkili geri bildirimler. İnsanların ihtiyaçlarını anlamanın, hayatlarına dokunmanın ve onlarla anlamlı ilişkiler kurmanın aracıdır.