Kendini özel ve önemli hissetme psikolojisi

TUNÇ DİPTAŞ

İnsanın en önemli ihtiyaçlarının başında özel ve önemli olduğunu hissetmek gelir. Başkaları tarafından önemsendiğini bilmek, varlığını, kendine ve çevresine kanıtlamasının bir yoludur. Bu temel ihtiyaç, bireyin kendine olan güvenini artırır ve toplumsal ilişkilerde kendini daha değerli hissetmesini sağlar.

Kendini önemli hissetme ihtiyacı o kadar kuvvetlidir ki insanlar bu ihtiyacını gidermek için elinden gelen her şeyi yapar. Bazen başarının arkasındaki motivasyon olur, bazen de insanı hırsına, öfkesine yenik düşürüp alt üst eder. Çok para kazanıp zengin olma, en iyi okullarda okuma, marka giyinme, statü sahibi olma hayallerinin altında hep bu ihtiyacı giderme isteği yatar.

‘Önemli birisi olma’ ihtiyacını gidermek uğruna, insanlar hırslarına yenik düşebilir ve kötülüğe başvurabilirler. Hatta bazen kendilerini tamamen kaybedip insanlıklarından vazgeçerler. Bu tehlikeli yol, onları hem kendilerine hem de çevrelerindeki insanlara zarar verebilecek uç noktalara sürükleyebilir.

Geçtiğimiz haftaya damgasını vuran olay, Amerika’nın eski başkanı Trump’a suikast girişiminde bulunulmasıydı. Suikastı gerçekleştiren genç, sadece 20 yaşındaydı. Matthew Crooks isimli bu gencin hiçbir siyasi gruba üye olmadığı, politik bir amaç gütmediği tespit edildi.

Amerikalıların ve dünyanın sorduğu soru şu: 20 yaşında bir genç, hiçbir politik ve siyasi hedef olmadan yeniden başkanlığa aday olan eski bir başkanı, neden öldürmeye kalkar?

GEÇİCİ TATMİN ANLIK MUTLULUK…

Bu sorunun yanıtını kesin olarak bilemesek de bu tarz suikast girişimlerinde bulunan kişilerin geçmişlerine bakıldığında genellikle kötü bir çocukluk geçirdikleri, aileleri tarafından ihmal edildikleri, okullarda arkadaşları ve öğretmenleri tarafından önemsenmedikleri, yalnızlıklarına terk edildikleri görülür. Bu nedenle, ‘birisi olmak’ ve çocukluk yıllarında görmedikleri ilgiyi almak için bu tür saldırılara başvurma yolunu seçmiş olurlar çoğunlukla. Suikastçıların alt motivasyonunda ilgi görmek, diğer insanlar tarafından görülmek, dikkat çekmek ve nihayetinde kendini önemli hissetmek yatar.

Amerika’nın son 15 yıldır kanayan yarası, toplu alanlarda yapılan silahlı saldırılar sonucu yaşanan ölümlerdir. Bazen okulda, bazen alışveriş merkezinde, bazen gece kulübünde veya sinemada silahlı bir kişi belirip hiçbir amaç gütmeden, rastgele insanları öldürüyor. Bu saldırılar, toplumda derin yaralar açıyor ve sürekli bir korku ve güvensizlik atmosferi yaratıyor. 2009 yılından beri Amerika’da bu tür saldırılar nedeniyle 1000’in üzerinde kişi hayatını kaybetti.

Bu davranışlar, ‘değerli birisi olabilme’ ve kendini önemli hissetme ihtiyacını gidermek uğruna yapılıyor. Bu şekilde elde edilen geçici tatmin, bu bireyleri anlık olarak mutlu ediyor, önemli olma ihtiyacını karşılıyor ancak uzun vadede hem bireye hem de topluma zarar veriyor.

Hayat, çaba sarf eden, hak yemeyen, sürekli gelişen ve en önemlisi değer katanları uzun vadede ödüllendirir. Zirvede uzun süre kalabilmek için yetkinlik ve cesarete ihtiyaç vardır. Kendini önemli hissetmenin, önemli birisi olabilmenin en doğru yolu da kendini geliştirmek, değer katmak ve bunu sevgiyle yapabilmekten geçer.

İşyerinde bir çalışma arkadaşınızın başarılı bir projeyi tamamlaması sonrası ona içten bir teşekkür etmek ve emeğini takdir ettiğini belirtmek, onun kendini önemli hissetmesine yardımcı olur. Bir ekip toplantısında bir arkadaşınızın fikrini dikkatlice dinleyip ona değer verdiğimizi göstermek, onun motivasyonunu ve işine olan bağlılığını artırır.

Evde, okulda, işyerinde bireylerin kendilerini önemli hissetmeleri için çaba harcamalıyız. Bazen, empati yaparak, teşekkür ederek, bazen sevgi vererek, bazen iltifat ederek, bazen de dikkatlice dinleyerek bunu gerçekleştirebiliriz.