Hızlı modadan döngüsele geçiş

Özge Yavuz - Moda&Marka Sohbeti

Hızlı moda, son yıllarda kaynakların verimsiz kullanılması nedeniyle eleştiri alan konuların başında geliyor. Bu eleştiriler de birçok alanda girişimcilerin yeni alanlar yaratmasına vesile oluyor. Bu alanlardan biri de, son günlerde sıkça gündeme gelen bir girişimi yarattı. Türkiye’nin önemli döngüsel dönüşüm hareketlerinden biri olarak öne çıkan Nivogo, kullanıcılarından ve partner markalarından gelen ürünleri yenileyerek ömürlerini uzatmaya ve döngüsel ekonomiye kazandırmaya başladı. Şu anda ayda en az 100 bin ürünü yenileme kapasitesine ulaşmış durumda. Nivogo CEO’su Arnas Akbaş’la bu yeni girişim üzerine…

Hızlı modanın dünyayı tehdit ettiği unsurlar neler?

Moda endüstrisi petrolden sonra dünyamızı tehdit eden en büyük ikinci endüstri. Her yıl 100 milyar ürün üreten sektörde bu ürünlerin yüzde 85’i atık haline geliyor. Bu atıkların yüzde 30’undan markalar, yüzde 70’inden ise bireysel kullanıcılar sorumlu. Dünyamızın geleceğini tehlikeye atan bu atıkların önüne geçmenin yolu ise topluma ve sektördeki markalara döngüsel ve sürdürülebilir bir yolun olduğu farkındalığını kazandırmak. Nivogo’nun ismi de bu amaca hizmet ediyor. Nivogo ‘yeni’ (nivo) ve ‘harekete geçmek’ (go) kelimelerini bir araya getiriyor. Bir diğer deyişle Nivogo, özünde bir döngüsel dönüşüm hareketi. Amacımız yeninin tanımını değiştirerek, satın alındıktan bir süre sonra kullanım sürelerini tamamladığı düşünülen veya depolarda bekleyip potansiyel atık olarak görülen ürünleri, yeniden hayata döndürmek. Bu anlamda bir sosyal girişim olduğumuzu da söyleyebiliriz.

Dönüşüm, yenileme sistemi nasıl çalışıyor?

Marka partnerliğimizde dünya ve geleceğimize yönelik benzer değerlere ve hedeflere sahip olduğumuz markalarla bir araya geliyoruz. Partner markalarımızın belirli sebeplerden dolayı satışa sunamadıkları ürünlerini alıyor ve Türkiye’nin ilk ve en büyük yenileme merkezine yeniliyoruz. Süreci detaylandırmak gerekirse, aldığımız ürünleri tersine lojistik ile yenileme merkezimize getiriyoruz. Burada öncelikle ürünlerin yenileme ihtiyaçlarını belirliyor, bu ihtiyaçlara uygun kendi geliştirdiğimiz yapay zeka temelli bir NivoKod tanımlıyoruz. NivoKod ile tanımlanan ürünler, teknolojimizin belirlediği rota optimizasyonuna göre döngüsel dönüşüm yolculuğuna başlıyor. Yenileme işlemleri gerçekleşen, dezenfekte edilen ve tekrar kullanıma hazırlanan ürünleri satışlarının yapılacağı noktalara iletiyoruz.

İşbirliği yaptığınız markalara ne gibi destekler sağlıyorsunuz?

Marka ortaklarımızın sürdürülebilir bir gelecek konusunda aksiyon almalarını desteklemek için döngüsel ekosistemde yer almalarını kolaylaştırmaya çalışıyoruz. Döngüsel dönüşüm marka ortaklarımız arasına katılmak isteyen şirketlere gerekli altyapı ve teknoloji konusunda destek sağlıyor, böylece onlardan herhangi bir ön yatırım, ücret veya entegrasyon talep etmeden hem finansal hem de çevresel etki hedeflerine katkı sağlıyoruz. Kağıthane’de 400 metrekarelik bir alanda başlayan hikayemiz, döngüsel dönüşüm yolculuğumuza katılan marka partnerimiz ile hızla güçlenmeye devam ediyor. Gebze’de yer alan 5 bin metrekarelik Türkiye’nin ilk ve en büyük Yenileme Merkezi’nde ayda 500 bin ürünü yenileyebiliyoruz.

Şu anda kaç markanın ürünleri dönüştürülüyor?

Döngüsel dönüşüm hareketimize katılarak yolculuğumuzda bize eşlik eden ilk marka ortağımız Boyner oldu. 2021 Şubat ayında başlayan Nivogo ve Boyner iş birliği, hikayemizin başlangıcından bu yana her geçen gün büyüyerek devam ediyor. Boyner’de çeşitli sebeplerden satılamayan ancak hayata tekrar döndürülebilecek atıl hale gelen ürünlerin ömrünü uzatmayı, bu ürünleri tekrar ekonomiye kazandırmayı amaçladık. Şu anda başta Boyner olmak üzere kendi müşteri gruplarında lider 40’tan fazla yerli ve global markayla döngüsel iş birliği yürütüyoruz. Bunlardan bazıları: Levi’s, Puma, Jack & Jones, New Balance, Derimod, Jimmy Key, DamatNautica. Şimdiye kadar döngüsel dönüşüm marka partnerlerimizden aldığımız 1 milyondan fazla ürünü yenileyerek, 9.4 milyon kg karbon emisyonunun ve 7.3 milyar litre su israfının önüne geçmeyi başardık.

Akasya AVM dışında başka nerelerde mağazalar olacak?

Hem bireysel kullanıcılardan hem marka partnerlerimizden gelen yenilenmiş ürünlerin bulunduğu döngüsel mağazalarımızı Maltepe Park, Kale Center, Neomarin ve Atlaspark AVM’de açarak kısa zamanda farklı sosyoekonomik gruplara hitap eden mağaza sayımızı 5’e çıkardık. Ayrıca üzerinde çalıştığımız e-ticaret platformumuz ile yalnızca mağazalarımızın bulunduğu yerlerden değil Türkiye’nin her köşesinden kullanıcılar döngüsel dönüşüm hareketimizin bir parçası olabilecekler.

EN ÇOK T-SHIRT VE SNEAKER’A İLGİ VAR

Nivogo’nun Akasya AVM’de mağazasında en çok tişört ve spor ayakkabı/sneaker kategorisinin talep gördüğünü belirten Arnas Akbaş’a döngüsel ekonomiden çıkan ürünlerin sezon ürünlerine göre yüzde kaç daha ucuz olduğunu soruyoruz. Akbaş, “Lostra, terzi, temizleme ve ütüleme atölyelerine giderek yenilenen ürünler, geliştirdiğimiz yapay zeka temelli akıllı fiyatlandırma teknolojisi ile fiyatlandırılıyor. Ürünlerin mağaza fiyatı, ürünün halihazırdaki kondisyonu, yenileme işlemleri için harcanan zaman ve emek gibi onlarca parametreye bağlı olarak ürün bazlı fiyatlandırma değişiyor” diyor.

“Amacımız yeninin tanımını değiştirerek, potansiyel atık olarak görülen ürünleri, yeniden hayata döndürmek. Bu anlamda bir sosyal girişim olduğumuzu da söyleyebiliriz.” -          ARNAS AKBAŞ