Yabancı uzmanlar: Karar TL'yi zayıflatacak
TCMB başkanının görevden alınması, Türkiye ekonomisini yakından izleyen yabancı uzmanların da gündemindeydi. Uzmanlara göre karar ortodoks politikalardan uzaklaşıldığı sinyalini vererek TL'de değer kaybına yol açacak.
Hilal SARI
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nda (TCMB) başkanlık koltuğundaki ismin son 2 senede 3. kez görevden alınması Türkiye’yi yakından takip eden yabancı uzmanların da gündemindeydi. Ortodoks politikalara dönülmesinin bir sembolü olarak da görülen TCMB Başkanı Naci Ağbal’ın sürpriz bir kararla görevinden alınması, yabancı uzmanlara göre kredibiliteye hasar verebilir, TL’de değer kaybına ve olası bir ödeme sıkıntısına yol açabilir. Öte yandan Ağbal’ın tekrar hükümette görev alabileceği ve bunun piyasaları sakinleştirebileceği de konuşulan ihtimaller arasında.
Çalkantılı dönem
Capital Economics Analisti Jason Tuvey, Türkiye’ye ilişkin yazdığı notta “Artık Türkiye’nin bir ödemeler krizine doğru ilerleyecek olması hayli olası bir ihtimaldir” diyor. Tuvey notunda pazartesi açılışta dolar/TL’de sert hareket görülebileceğini belirterek “Merkez Bankası’nın ülkenin enflasyon sorunuyla mücadele etme çabalarında sona gelinmiş gibi görünüyor ve (bir kez daha) çalkantılı bir ödemeler krizi tekrar hayli güçlü bir olasılığa dönüştü” diyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın adımlarının artık Türkiye’deki muhakkak yetkinin kendisinde olduğuna dair görüşü de güçlendiği değerlendirmesini yapan Tuvey, bunun faiz indirimleriyle sonuçlanacağını söylüyor ve ekliyor: “Bu da Türkiye’nin enflasyon problemini çok daha kötü hale dönüştürür ve Türk varlıkların risk primi yükselir.”
Piyasadan çirkin tepki
Bluebay Asset Management Kıdemli Gelişen Piyasalar Stratejisti Timothy Ash ise bunu Türkiye tarihinin en kötü kamu politikası kararlarından biri olduğunu söylüyor. Pazartesi sabahı piyasaların karara “çirkin bir tepki” vereceğini öngören ünlü ekonomist Reuters’a verdiği demeçte şöyle diyor: “Bu karar neredeyse Brexit kadar kötü bir karar ve bir ülke tarihinde yapıldığını hatırlayabildiğim kamu politikası kararlarının en kötüsü. Piyasalar pazartesi günü ne düşündüğünü söyleyecek ve muhtemelen bu çok çirkin bir tepki olacak.”
Ash, hafta sonu kararın ardından Twitter’da “Lira haftaya nereye gider?” başlıklı bir anket de açtı. Dün 14:30 civarında sonlanan ankete katılan Timothy Ash takipçilerinin yüzde 34’ü dolar/TL’nin 7,76-8,25 aralığına yükseleceğini, yüzde 31,8’inin ise 7,25-7,75 aralığına yükseleceğini öngörüyor. Yüzde 16, 8,26-9 aralığının görülebileceğini söylerken, yüzde 18 ise ankete 9’un da üzerine çıkar yanıtını verdi.
Bağımsızlık ve otorite
Cambridge Üniversitesi Queen’s College Başkanı ünlü ekonomist Mohamed El-Erian ise Financial Times’ın konuya ilişkin haberiyle birlikte yaptığı paylaşımda “Bu karar lirayı güçlendiren ve bu hafta beklenenin üzerinde faiz artışı yapılması da dahil, daha ortodoks para politikalarına geçilmesinden memnun olan birçok kişide şok etkisi yaratacak” ifadelerini kullandı. Risk danışmanlık şirketi Teneo’nun Eş Başkanı Wolfango Piccoli ise “Ülkede herhangi bir bağımsızlığı ve otoritesi olan kurum kalmadı… Erdoğan dış desteğin kırılganlığını düşündüğünüzde olabilecek en kötü zamanda ateşle oynuyor” değerlendirmesini yapıyor.
Bir dizi önlem gelebilir
Kanada merkezli yatırım bankası TD Securities’den Gelişen Piyasalar Direktörü Cristian Maggio ise TL’de satışların yüzde 10 ila 15’lik bir değer kaybına yol açabileceğini, Asya’da işlemler başlar başlamaz piyasa tepkisinin görüleceğini belirtiyor. Maggio Merkez Bankası Başkanlığına Kavcıoğlu’nun atanmasının ise “Daha gevşek, ortodoks olmayan ve nihayetinde büyüme destekleyici politikalara geçileceği anlamına geldiğini” söylüyor. Maggio’ya göre Türk otoriteler TL’de değer kaybına karşı bir dizi önlem alabileceğini, başlangıçta bu önlemlerin bir nebze etkili olabileceğini, ancak mevcut ortamda uzun vadeli başarılarından emin olunamayacağını belirtiyor.
“Maliye Bakanlığı koltuğuna Ağbal oturacak” iddiası
Türkiye ile ilgili yorumları dünyada birçok yatırımcı tarafından takip edilen ekonomist Timoth Ash, dün yaptığı bir paylaşımda “Ağbal'ın tekrar maliye bakanlığı koltuğuna dönmesiyle piyasaların bir nebze sakinleştirileceği konuşuluyor. Ne kadar ciddi bir iddia emin değilim” yazdı. Ash, Ağbal için “Yılın merkez bankacısı ödülünü hak ediyor” demişti.
IIF: ABD teşvikleri ve tahvildeki hareket Türkiye gibi ekonomilerin dengesini bozuyor
Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) Başkanı Robin Brooks, ABD’de açıklanan 1,9 trilyon dolarlık dev teşvik paketi ve paketin etkisiyle yükselen uzun vadeli ABD tahvili getirilerinin Türkiye gibi gelişen piyasalar için risk oluşturduğunu vurgulayarak “Türkiye’den gelen haberler çok daha büyük bir trendin habercisi. ABD’deki teşvik gelişen piyasaların dengesini bozuyor” değerlendirmesini yaptı. 2018 krizinden sonra cari dengenin hızla düzeldiğini ancak sermaye akışlarındaki ani duruşun GSYH’yi düşürdüğünü hatırlatan Brooks, “2020’de böyle olmadı. Yurtiçi krediler ve döviz rezervleriyle GSYH büyüdü. Bu sürecin zayiatı TürkLlirası’ydı” diyor ve ekliyor: “Türkiye’ye yabancı sermaye akışları Güney Afrika’dan daha iyiydi. Bunun en büyük sebebi de kasımdan bu yana görülen politika değişiklikleriydi. Muhtemelen Lira’nın üzerindeki baskılar artacak.”
