Umut Hakkı Nedir? Devlet Bahçeli’den dikkat çeken 'Öcalan' açıklaması
MHP Lideri Devlet Bahçeli’nin açıklamaları gündem oldu. Abdullah Öcalan için "Terörist başı Meclis'te DEM Parti grup toplantısında konuşsun. Terörün bittiğini haykırsın" sözleriyle gündemi sarsan Bahçeli, Öcalan için ‘umut hakkı’ sözlerini kullandı. Peki umut hakkı nedir, kimleri kapsar?
Türkiye’nin gündemi bugün, Devlet Bahçeli’nin açıklamalarıyla çalkalanıyor. Ekonomi ve birçok konuya vurgu yapan Bahçeli, açıklamalarını sonlarına doğru Abdullah Öcalan ile ilgili yaptığı açıklamalarla gündemin ana başlıkları arasına girdi. MHP Lideri "Şayet terörist başının tecridi kaldırılırsa gelsin TBMM'de DEM Parti grup toplantısında konuşsun" diyerek, İmralı Cezaevi'nde bulunan Kürdistan İşçi Partisi (PKK) lideri Abdullah Öcalan'a bir kez daha çağrıda bulundu.
"Terörün tamamen bittiğini ve örgütün lağvedildiğini haykırsın," diyen Bahçeli, "Umut hakkının kullanımıyla ilgili yasal düzenlemenin yapılması ve bundan yararlanmasının önü de ardına kadar açılsın" sözlerini dile getirdi. Peki Bahçeli’nin bahsettiği umut hakkı nedir?
UMUT HAKKI NEDİR?
Eski ceza yasasına göre idam cezalarının yeni yasal düzenlemelere göre uyarlandı ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezalarına çevrildi.
Terörle Mücadele Kanunu (3713 sayılı yasa) ve Türk Ceza Kanunu’nun (5237 sayılı yasa) 302’inci maddesi kapsamında verilen ağırlaştırılmış müebbet hapis cezalarının infaz biçimi mevzuatta ömür boyu yani ölünceye kadar şeklinde düzenlendi. Söz konusu cezaların istisnası yok. ‘Umut hakkı’na sahip olan kişinin belirli bir infaz süresinden sonra durumunun yeniden gözden geçirilir.
Hükümlü bunun hangi gerekçeler üzerinden yapılacağını, kimlerin hangi yöntemlerle bu değerlendirmeyi yapacağını bilerek cezasını infaz eder.
Başka bir ifadeyle ‘umut hakkı’ öngörülebilir bir infaz biçimi getirerek kişinin yeniden özgürlüğüne kavuşma umudunu korumasını sağlar.
UMUT HAKKI ABDULLAH ÖCALAN’I KAPSIYOR MU?
Gazeteci Alican Uludağ X’teki paylaşımında bunu AİHM’in Öcalan kararını hatırlatarak yanıtladı:
“AİHM 18 Mart 2014’te Türkiye kararında ‘umut hakkı’ kapsamında Öcalan’ın ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının koşullu salıverilme hakkı olmaksızın infaz edilmesi nedeniyle sözleşmenin ihlali kararı vermişti. AİHM, Öcalan’ın ‘en fazla 25 yılda bir koşullu salıverilmenin gözden geçirilmesini’ istemişti.
Bu süre 15 Şubat 2024’te dolmuştu. Ancak iktidar mevcut infaz yasasını gerekçe göstererek Öcalan’ın bu haktan yararlanmasına izin vermemişti.
Bahçeli’nin açıklamasındaki ‘umut hakkı’ndan faydalanması için Türkiye’de yasal değişiklik yapılması gerekiyor.
Abdullah Öcalan’ın koşullu salıvermeden yararlanması için Terörle Mücadele Kanunu’nun 17’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının yürürlükten kaldırılması gerekiyor. O madde cezası idamdan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılanların koşullu salıvermeden yararlanamayacağını ve ömür boyunca cezaevinde kalacağını düzenliyor.
Eğer bu hüküm kaldırılırsa Öcalan’ın cezaevinde kalacağı süre 36 yıla düşer. Ve en geç 2035’te tahliye edilebilir.
İnfaz Kanunu’nun geçici 2’nci maddesi dahil bazı maddelerinin de kaldırılması ve Türkiye’nin ‘umut hakkı’ kapsamında kendi süresini de belirlemesi gerekiyor.”
