Türkiye, ABD'den CAATSA yaptırımlarının kaldırılmasını isteyecek

Türkiye, ABD'de 20 Ocak'ta başkanlık görevine gelen Donald Trump liderliğindeki yeni yönetimle ilişkileri güçlendirmek istiyor.

Fidan, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile bugün bir araya gelecek. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Trump da 16 Mart'ta telefon görüşmesi gerçekleştirmişti. Trump'ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, görüşmenin "dönüşüm niteliğinde" olduğunu belirtmişti.

Reuters'un haberine göre; Fidan'ın ABD'yi ziyareti, Türkiye'de iç siyasi gündemin yoğun olduğu bir dönemde gerçekleşecek. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun lisans diplomasının iptalinin ardından gözaltına alınmasına tepki olarak başlayan büyük protestolar, İmamoğlu'nun "yolsuzluk" suçlamasıyla tutuklanarak Silivri'deki Marmara cezaevine gönderilmesiyle büyümüştü.

Bir zamanlar stratejik ortaklık düzeyinde olan ABD ile Türkiye arasındaki ilişkiler, son yıllarda artan anlaşmazlıklar nedeniyle zayıflamıştı.

ABD'nin eski başkanı Joe Biden, NATO ülkesi olan Türkiye'nin Rusya ile yakın ilişkilere sahip olduğu düşüncesiyle Türkiye'ye karşı mesafeli davranmıştı. Fakat Türkiye Rusya'ya karşı daha ılımlı bir yaklaşımı olan Trump liderliğindeki yeni yönetimle ilişkilerin kuvvetlenmesini umuyor. Türkiye'nin bir diğer umuduysa Erdoğan ile Trump arasındaki yakın kişisel ilişkiden faydalanmak.

CAATSA yaptırımlarının kaldırılması gündeme gelecek

İsminin açıklanmasını istemeyen bir Türk diplomatik kaynak, Fidan'ın Rubio ile yapacağı görüşmede "CAATSA yaptırımlarını kaldırmaya yönelik çalışmalara başlamanın önemini vurgulayıp, Türkiye'nin F-35 programına geri dönme sürecini" gündeme getireceğini söyledi.

Trump ilk başkanlık dönemi sırasında Rusya'dan S-400 savunma sistemi satın alan Türkiye'ye ABD'nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası (CAATSA) uyarınca yaptırım uygulanması konusunda danışmanlarının tavsiyelerini görmezden gelmiş fakat 2020 yılında yaptırımları uygulamıştı.

Rusya'dan alınan S-400'lerin bir diğer sonucu da F-35 savaş uçağı programında hem üretici hem de müşteri olarak yer alan Türkiye'nin programdan çıkarılması olmuştu. Programdan çıkarılmasının adil ve yasal olmadığını belirten Türkiye, programa geri alınmayı ya da programa yapmış olduğu yatırımın karşılanmasını talep ediyor.

İki müttefik arasında S-400 çıkmazını çözmeye yönelik görüşmeler Biden yönetimi zamanında da yürütülüyordu. Görüşmelerle ilgili bilgi sahibi bir kaynağa göre Türkiye sistemleri devre dışı tutma taahhüdünde bulunmuştu ancak bu konuda hiçbir zaman bir ilerleme sağlanamamıştı.

CAATSA yaptırımları neler?

2017 yılında ABD Kongresi tarafından kabul edilen ve ABD Başkanı Donald Trump’ın imzasıyla da yasalaşan CAATSA kapsamında yer alan 12 yaptırım seçeneği şu şekilde:

1) Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlara ABD İhracat-İthalat Bankaları kredi desteği verilmemesi

2) ABD’nin mal ve hizmet ihracatını durdurması

3) ABD mali kurumlarından büyük miktarda kredi tedarik edilememesi. 12 aylık bir süre içinde toplamı 10 milyon doları bulan kredilerin tedarik edilmesinin yasaklanması

4) Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu (IMF) gibi uluslararası mali kurumlardan kredilerin bloke edilmesi

5) ABD hükümeti fonlarına sahip olan ya da ABD’nin doğrudan iş yaptığı mali kurumlara yaptırım uygulanması

6) Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlarla ABD mal ve hizmetlerine ilişkin sözleşme yapılmaması

7) Döviz üzerinden işlem yapılmasının yasaklanması

8) ABD’nin yetki alanına giren banka ödemeleri ve para transferlerinin yaptırım kapsamına alınması

9) Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumların ABD topraklarında gayrimenkul edinmesiyle ilgili işlemlerin yasaklanması

10) ABD’deki kişi ve kurumların yaptırım uygulanan kişi ve kurumlarla sermaye veya borç alışverişi ya da yatırım yapmasının yasaklanması

11) Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumlarla bağlantılı kurumsal yetkililere vize yasağı getirilmesi

12) Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumların üst düzey görevlilerine yaptırım uygulanması.