Torba yasayla icra dosyası stoku yarı yarıya düşecek
Pandemi dönemindeki ertelemelerin sona ermesi ve ekonomik zorluklarla birlikte hızla artan icra dosyası sayısı, 10 Ocak itibarıyla 23 milyon 204 bini aştı. EKONOMİ gazetesinin Adalet Bakanlığı verilerine göre, mevcut icra dosyalarına 2022 yılında 658 bin 294 yeni dosya daha eklendi.
Hüseyin GÖKÇE/ANKARA
Pandemi ve genel ekonomik kriz kaynaklı, mahkemelerdeki icra dosyası sayısı kabardı. 10 Ocak itibarıyla 23 milyon 204 bini aştı. Son 5 yılda icra dosyası sayısı 7 milyon 365 bin artarken, 2022 yılında artış 658 bin 294’e ulaştı. Ekonomi yönetiminin, icra dosyalarının kabarmasını önlemek amacıyla geçen yıl Kasım ayında çıkardığı torba kanun ile mevcut icra dosyası sayısı yarıya yakın azalacak.
Gerek pandemi, gerekse genel ekonomik kriz kaynaklı mahkemelerdeki icra dosyası sayısı giderek kabardı ve 10 Ocak itibarıyla 23 milyon 204 bini aştı. Son 5 yılda( 2017 sonundan itibaren) icra dosyası sayısı 7 milyon 365 bin 831 artarken, 2022 yılında artış 658 bin 94 oldu. Ekonomi yönetiminin, icra dosyalarının kabarmasını önlemek amacıyla geçen yıl Kasım ayında çıkardığı torba kanun ile 2500 liranın altındaki icra takipleri kaldırılacak. Bu işlemin gerçekleşmesiyle mevcut icra dosyası sayısı yarıya yakın azalacak.
Ekonomik sıkıntıların dar ve sabit gelirlilerin ödeme kabiliyetini azaltması, özellikle son 5 yılda icra dairelerindeki icra ifl as dosyalarının sayısında ciddi artışa yol açtı. EKONOMİ’nin Adalet Bakanlığı verilerinden yaptığı derlemeye göre 2017 yılı sonundan bu yana geçen zaman diliminde toplam icra dosyası sayısı 7 milyon 365 bin 831 artarak 11 Ocak itibarıyla 23 milyon 212 bin 239’a ulaştı.
Kur hareketliliği dosya sayısını 1 yılda 3 milyon artırdı
2017 yılı sonu itibarıyla 15 milyon 846 bin 408 olan dosya sayısı, ABD’nin Rahip Brunson krizi nedeniyle ambargo uyguladığı, yoğun kur krizinin yaşandığı 2018 yılında genel ortalamaların üzerinde artış gösterdi. Dosya sayısı 2018’de 2 milyon 833 bin artarak 18 milyon 680 bin 387’ye çıktı.
Pandemide icra işlemleri durdurulmuştu
Dosya sayısı 2019’da 20 milyon 312 bine yükselirken, 2020 yılı sonu itibarıyla 1 milyon 833 bin artarak 22 milyon 196 bine yükseldi. COVID-19 virüsünün pandemi olarak ilan edildiği 2020 yılında, Cumhurbaşkanı Kararı ile bir süre icra iflas dairelerinin çalışması durdurulmuştu. 2021 yılında ise dosya sayısı 375 bin artarak 22 milyon 571 bin oldu. Geride bıraktığımız 2022 yılında ise icra dosyası sayısı aylar itibarıyla çok hızlı artış gösterdi. Ocak sonunda 22 milyon 890 bin olan dosya sayısı, Şubat’ta 23 milyon 327 bine, Mart’ta 23 milyon 568 bine çıktı. Nisan’da küçük bir gerileme olsa da Ağustos ayı itibarıyla 24 milyonu aştı.
Milat 15 Ağustos 2022
2500 liranın altındaki icra dosyalarının silinmesini öngören 7420 sayılı yasa 15 Ağustos 2022’yi milat olarak kabul ediyor. Yani bu tarih itibarıyla tutarı 2500 liranın altında olan veya kısmi ödeme ile bakiyesi bunun altında olan icra dosyalarına ilişkin takipler durdurulacak.
Bu tarihten itibaren icra dosyası sayısı önemli bir gerileme trendine girdi. Eylül’de 23 milyon 782 bine, Ekim’de 23 milyon 521 bine, yıl sonunda ise 23 milyon 229 bine geriledi.
11 Ocak itibarıyla ise icra dairelerindeki icra iflas dosya sayısı 23 milyon 212 bin 239 oldu.
İcra dosyası sayısı yüzde 41 azalacak
Kanun, 15 Ağustos 2022 itibarıyla 2 bin 500 liranın altındaki icra dosyalarının silinmesini öngörüyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu düzenleme ile birlikte 5 milyon kişiye ait 10 milyon civarında icra dosyasının kapatılacağını söylemişti. Kanunun öngördüğü tarih olan 15 Ağustos 2022 tarihi itibarıyla icra dairelerindeki icra ve iflas dosyası sayısı 24 milyon 85 bin 623 seviyesindeydi. Buna göre kanun kapsamındaki tüm dosyalara ilişkin takibin durması halinde, icra dairelerindeki dosya sayısı yaklaşık yüzde 41 oranında azalmış olacak.
Alacaklıların işlem yapması gerekiyor
3 Kasım 2022 tarihinde kabul edilen 7420 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile düzenlendi. Kanunun geçici 2 ve 3. Maddeleri 2 bin liranın altındaki abonelik sözleşmesi kaynaklı borçlar(2 bin lira altı) ile varlık yönetim şirketleri tarafından bankalardan devralınan (2500 liranın altı) alacaklarla ilgili düzenlemeyi içeriyor. Bu işlemler için alacaklı kuruluşlar, alacaklarına ilişkin feragatta bulunacaklar, bunların zararı ise kamuya olan yükümlülüklerinden mahsuplaşma suretiyle karşılanacak.
