Toplumsal kredi notu düzenlemesi ihtiyati önlem mi?
İlk olarak Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in kısaca bahsettiği Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın önceki gün üzerinde çalışıldığını duyurduğu “toplumsal kredi notu” uygulaması tartışılıyor.
Maruf BUZCUGİL
Uygulamanın hangi kapsamda, nasıl bir kredi-müşteri seçiciliğiyle devreye gireceği merak ediliyor. Cevdet Yılmaz’ın Merkez Bankası’nın bankalarla görüşerek üzerinde çalıştığını haber verdiği “toplumsal kredi notu” uygulamasıyla ilgili bilgiler şimdilik Yılmaz’ın açıklamasıyla sınırlı. Yılmaz, uygulamanın genel çerçevesini belli alanda kredi veren bankaların düzenlemelerle (karşılıklar vb.) teşvik edilmesi olarak çizdi. Yılmaz, uygulamanın özünü “Batı’da bu tür uygulamalar var. Şöyle diyelim ki teknolojik yatırımlara siz daha fazla kredi verilmesini istiyorsunuz veya sosyal bir takım konulara da sosyal açıdan önemli gördüğünüz bir takım işlere daha fazla kredi sağlanmasını istiyorsunuz. Bankacılık sistemi kanalıyla. Bunu yapan bankaların karşılık oranlarını ayarlayabiliyorsunuz. Büyüme performanslarına daha fazla esneklik sağlayabiliyorsunuz” sözleriyle anlatmıştı.
Sınırlı bilgilerin uyandırdığı merakı konuştuğumuz bazı bankacıların aklına hemen takılan bazı sorular şöyle:
“Kamu bankaları başta olmak üzere çoğu banka sosyal hedefl eri de gözeten seçicilik arz eden krediler kullandırıyor (gençler, kadınlar, Ar-Ge, bilişim vs.). Seçici kredi hangi alanları kapsayacak?” “Bankalar açısından kredi vermekten daha önemlisi bu kredilerin geri ödenebilmesi. Bankalara bu konuda güvence verilecek mi?”
“Yerel seçimler öncesi gündeme gelen bu uygulama hemen mi başlayacak, ne kadar sürdürülecek?”
“Merkez Bankası bu düzenlemeye para politikasını destekleyen, bankalara yönelik ‘ihtiyati önlemler’ kapsamında mı çalışıyor? BDDK bu düzenlemenin neresinde olacak?”
Elbette bu soruların yanında ekonomi yönetiminin bu tür düzenlemelerinin bankacılarda “bankalara özgü kredi mutfağının daha fazla müdahale edebilir hale gelmesi” endişesine yol açtığını aktarmamız gerekiyor
Yanı sıra Merkez Bankası’nın, tüm bankacılık sistemini etkilemesi muhtemel bu düzenleme için görüşmelerini sadece birkaç banka ile sınırlı tutmasının da bankaları kısmen rahatsız ettiği dikkat çekiyor.
Para Politikası Kurulu’nun faiz kararını duyurduktan sonra Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi, kredi kartı faiz üst sınırı gibi konularda alınan önlemlere yönelik basın açıklamasını bir iki dakika içinde yapan Merkez Bankası’nın bu iletişim stratejisi oldukça başarılı bulundu. Şimdi piyasalar, toplumsal kredi notu düzenlemesiyle ilgili de aynı iletişim stratejisini bekliyor.
