OSTİM Özbekistan OSB, Orta Asya ekonomisinin can damarı olacak

Hüseyin GÖKÇE/TAŞKENT

OSB’nin tanıtımı, OSTİM Global Proje ve Teknoloji A.Ş. ve OSTİM Global Türk Klasteri Direksiyası ile  Özbekistan Yatırım, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle 'Özbekistan - Türkiye OSTİM İş Forumu"nda yapıldı. Ardından Türk ve Özbek firmaları ikili görüşmeler gerçekleştirdiler.

İkili görüşmeler öncesi konuşan Ankara Vali Yardımcısı Cihangir Güler, Özbekistan’ın gönül ve fikir coğrafyası içinde olduğunu belirterek, “Tarihimizden aldığımız ilhamla Türk Dünyasının yeniden ilim ve fen de dünyaya mal olacak atılımların başlangıç noktasında olduğumuza inanıyorum” dedi.

Ankara’nın yüksek teknoloji ve sanayi ekosisteminin yapı taşlarından birisi olan OSTİM’in Özbekistan’ın sanayileşmesinde model alınmasının gurur verici olduğunu anlatırken, Türk ve Özbek iş dünyasına yeni fırsatlar sunacağını belirtti.

Sönmez: “İkili mal ticareti artarak sürüyor”

Hizmet İhracatı Genel Müdürü Tarık Sönmez, Türkiye ekonomisinin büyümesinde en önemli bileşenlerden birisinin ihracat olduğunu söyledi.

Özbekistan ile ikili mal ticaretinin artarak sürdüğünü kaydeden Sönmez, 2023 yılında 3 milyar doları aştığını, bu yıl 10 aylık dönemde ise 3 milyar dolara yaklaştığını vurguladı. Hizmet ihracatının da büyüme stratejisi ve cari dengeye katkı bakımından kritik bir önem arz ettiğine  değinen Tarık Sönmez, bu kategoride Türkiye’nin dünyada 21’inci sıraya yükseldiği bilgisini verdi.

Özbekistan GSYH’sında hizmetlerin payının yüzde 41 seviyesinde olduğunu anlatan Sönmez, Türkiye’nin Özbekistan’a hizmet ihracatının 586 milyon dolar, ithalatının ise 127 milyon dolar olduğunu kaydetti.

OSTİM Başkanı Orhan Aydın: “Tarihi ilişkiler önemli ama bunun içinin doldurulması lazım”

Özbekistan’ın Türkiye için çok değerli olduğunun altını çizen OSTİM Başkanı Orhan Aydın, “Biz aslında aynı coğrafyanın, tarihin, medeniyetin bir bütünün parçalarıyız. Dünyadaki medeniyetlerin başlangıç noktasının Orta Asya ve bu coğrafya olduğunun farkındayız” dedi. Tarih medeniyet irtibatının söylemden ibaret olmaması gerektiğine vurgu yapan Aydın, bunun içinin ekonomik etkinliklerle doldurularak karşılıklı fayda sağlanmasının da önemli olduğunun altını çizdi.

Ardıç: “Proje bölgenin ekonomik kalkınmasına katkı sağlayacak”

Özbekistan’ın Doğu ile Batı arasında bilim insanlarının, dinlerin, kültürlerin kesişme noktası olduğunu belirten ASO Başkanı Seyit Ardıç, ülkenin geçmişten aldığı güçle Orta Asya’nın en güçlü ekonomilerinden birisi olma yolunda hızla ilerlediğini söyledi.

Özbekistan’ın hızla gelişen sanayisinde Türk iş dünyası olarak katkıda bulunmayı çok değerli gördüklerini bildiren Ardıç, ASO olarak da bilgi birikimleriyle her türlü katkıyı sağlamaya hazır olduklarını aktardı.

Ankara’nın 151 Ar-Ge, 36 tasarım merkezi 13 teknoloji geliştirme ve 13 OSB ile yabancı sermaye için de cazibe merkezi olduğunu vurgulayan Ardıç, ihracatta yüksek teknoloji payının yüzde 13 olduğunu aktardı.

1980’li yıllarda küçük ve orta ölçekli işletmelerin üretim yapması için kurulan OSTİM’in bugün ülke ve dünya pazarları için önemli bir üretim merkezi haline geldiğini belirten Ardıç, aynı zamanda inovasyon ve girişimcilik ekosistemini geliştiren önemli bir merkez olduğunun altını çizdi.

OSTİM’in başarılı çalışmalarının Özbekistan devletinin sanayi bölgesi kurma ve işletme anlayışına yön verdiğini söyleyen Seyit Ardıç, bunun ülkeler arasındaki ilişkileri geliştireceği gibi bölgenin ekonomik kalkınmasına da katkı sağlayacağını anlattı.

Baran: “OSTİM Türkiye’nin gözbebeği”

Ankara Ticaret Odası(ATO) Başkanı Gürsel Baran, yüzyıllar boyunca Türk-İslam medeniyetine beşiklik eden Özbekistan’ın Cumhurbaşkanı Mirziyoyev’in girişimleriyle başlattığı Üçüncü Büyük Medeniyet Yürüyüşünün sadece Özbekistan için değil insanlık için önemli bir medeniyet göstergesi olduğunu belirtti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da Özbekistan’a büyük önem verdiğine dikkat çeken Baran, karşılıklı yatırımların sürekli geliştiğini, Türk müteahhitlerinin Taşkent City başta olmak üzere 7 milyar dolar değerinde 300’e yakın proje üstlendiğini kaydetti.

OSTİM’in sadece Ankara’nın değil Türkiye’nin gözbebeği olduğuna vurgu yapan Gürsel Baran, kurulan Özbek-Türk OSB’nin çok önemli olduğunu belirtti.

OSTİM’de üretim yapı sıra OSTİM Teknik Üniversitesi’nin de önemli bir işlev gördüğünü vurgulayan Baran, OSTİM’in başarısında Başkan Orhan Aydın ve ekibinin büyük emeği olduğunu söyledi.

Kurulacak OSB’nin Orta Asya ekonomisinin can damarı olacağını ifade eden Gürsel Baran,

“Yüksek kalitede üretim gerçekleştiren Türk yatırımcılarının varlığının, Özbekistan’a büyük bir katkı sağlayacağına, girişimcilik ruhu, üretim ve ihracat tecrübesiyle Özbekistan ticaret ve sanayisine ivme kazandıracağına inanıyorum” dedi.

Özgür Özgüven: “Yeni fırsatlar açısından önemli platform”

DEİK Türk Özbekistan İş Konseyi Başkanı Özgür Özgüven, ülkeler arasındaki stratejik işbirliği geliştirilmesi yeni fırsatlar açısından önemli platform olacağını belirterek, bunun ekonomik büyüme ve işbirliği için yeni yollar açacağına inandığını bildirdi. Özgüven, 200’ü aşkın iş insanının katıldığı forumun, deneyim ve yeni işbirliği için eşsiz fırsatlar sunduğunu belirtti.

Büyükelçi Olgan Bekar: “Türk iş insanlarının kilit rol oynaması memnuniyet verici”

Türkiye’nin Özbekistan Büyükelçisi Olgan Bekar, kardeşlik hukukuna  dayanan stratejik ortaklık temelinde gelişen ilişkilerin benzeri görülmemiş şekilde güçlendiğini bildirdi. Bekar, ülkede kararlılıkla yürütülen reform sürecinin önemli yatırımların çekilmesine yol açtığını kaydederek, “Yeni Özbekistan kuruluşunda Türk iş insanlarının kilit rol oynamasından memnuniyet duyuyoruz” dedi.

Büyükelçi Bekar, OSTİM’in tecrübe konusunda zengin birikime sahip olduğunun altını çizerken, Özbek-Türk sanayi bölgesinin iki kardeş arasındaki işbirliğinin somut örneği olduğunu söyledi.

Zairovich: “AB’ye gümrüksüz ürün göndermenin avantajı çok büyük”

Özbekistan Sanayi Ticaret Bakan Yardımcısı Aliyev Akram Zairovich, Özbek ve Türk iş insanlarını bir arada görmekten memnun olduklarını belirtirken, Cumhurbaşkanlarının belirlediği 5 milyar dolarlık ticaret hacminin çok uzak olmadığını kaydetti. Sadece bu yıl 300 Türk şirketinin Özbekistan’da faaliyete başladığı bilgisini veren Zairovich, Cumhurbaşkanının girişimciliğin desteklenmesine özel önem verdiğini, 7 bin ürünün gümrük vergisinin iptal edildiğini, arazi temininin kolaylaştırıldığını anlattı.

Zairovich, AB’ye gümrüksüz ürün gönderilmesinin büyük imkan açtığını vurgularken, Özbekistan’ın DTÖ üyelik sürecinin de hızlandığını vurguladı.

Taşkent Vali Yardımcısı Sharipov Shuxratovich, Taşkent’ta bulunan önemli Türk yatırımlarından örnekler verirken, ilin ekonomisi ve yatırım potansiyeline ilişkin de sunum yaptı. Shuxratovich, Taşkent’ın doğal kaynaklar açısından zengin olduğunu söyledi.

İlk tahsisat Hektaş’a yapıldı

OSTİM Genel Müdürü Adem Arıcı, OSTİM Özbekistan ile ilgili teknik bilgiler verdi. İlk etapta 100 hektar olarak tahsis edilen bölgede, yüksek teknoloji, Ar-Ge faaliyeti yürüten firmalar olacak. Meslek liseleri, anaokulu, sağlık tesisleri, trafo merkezi, doğalgaz çevrim santrali, arıtma tesisi bulunacak. Firmaların çatısında enerji üretim panelleri olacak. 120 bin m2 kapalı fabrika alanı yapılacak. İlk tahsisat 10 hektar ile Hektaş’a tahsis edildi.