On sekiz yaş altına BES teklifi TBMM Bütçe Komisyonu'ndan geçti

On sekiz yaşından küçüklerin Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) kapsamına alınması, emekliliğe yönelik taahhütte bulunan hizmet sunucularının BES'e aktarımına imkan sağlanması, Karayolları Trafik Kanunu çerçevesindeki zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamı dışında kalan konuların yeniden düzenlenmesini de içeren Sigortacılık ile Diğer Bazı Alanlara İlişkin Kanunlarda ve Bir Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi.

AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan teklifle motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamındaki tazminat hesaplamalarında düzenleme yapılıyor.

Buna göre, bu tazminatlardan değer kaybı tazminatında aracın piyasa değeri, kullanılmışlık düzeyi, hasara uğrayan parçaları ile hasar tutarı dikkate alınacak.

Destekten yoksun kalma tazminatı ve sürekli sakatlık tazminatı, ulusal doğum ve ölüm istatistikleri kullanılarak hazırlanan hayat tablosu ve zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartlarında yüzde 5'i geçmemek üzere belirlenen iskonto oranı esas alınarak hayat anüiteleri ile genel kabul görmüş aktüerya kurallarına uygun olarak hesaplanacak.

Sürekli sakatlık oranının tespitinde esas alınacak mevzuat, zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartlarında belirtilecek.

Düzenlemeyle, tazminat dışında kalan zararlar sigorta sözleşmesinde teminat altına alınan risk ile bağdaşmadığından, söz konusu kişiler ve araçların uğradıkları zararların, zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamı dışında bırakılması amaçlanıyor.

Kredi faiz veya kar payı desteği 12 ay süreyle uygulanacak

Teklifle, Finansal İstikrar ve Kalkınma Komitesinin adı "Finansal İstikrar Komitesi" olarak değiştirilerek, yeniden yapılandırılıyor.

Finansal İstikrar Komitesi, finansal sistemin sürdürülebilir ekonomik büyümeyi sağlıklı bir şekilde desteklemesi ve piyasalarda güvenin korunması için kırılganlıkların belirlenmesi ve sistemik risklerin yönetilmesinde ilgili kurumlar arasında iş birliği ve eşgüdümün sağlanması amacıyla kuruluyor.

Komite; Hazine ve Maliye Bakanının başkanlığında Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı, Strateji ve Bütçe Başkanı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı, Sermaye Piyasası Kurulu Başkanı, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Başkanından oluşacak. Komitenin çalışma usul ve esasları üyesi bulunan kurum ve kuruluşların görüşü alınarak Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenecek.

Mikro ve küçük ölçekli işletmeler, likidite sıkıntısını karşılamak ve istihdamı desteklemek için ilave olarak istihdam ettikleri sigortalılar için ödemeleri gereken sigorta primlerinin, 30 Haziran 2022 tarihine kadar kullandıkları kredi faiz veya kar payı bakiyesinden düşebilecek. Bu kapsamda kredi garanti kurumlarınca kredi faiz veya kar payı bakiyesinden düşülen tutar İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak.

Sağlanan kredi faiz veya kar payı desteği, destek kapsamına giren sigortalılar için 12 ay süreyle uygulanacak. Bu madde kapsamına giren iş yerleri ilave olarak işe aldığı en fazla beş sigortalı için bu destekten yararlanacak.

İş yeri ile ilgili muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresinde verilmemesi, primlerin yasal süresinde ödenmemesi ve SGK'ye prim, idari para cezası, bunlara ilişkin gecikme cezası, gecikme zammı borcu bulunması ya da mahkeme kararıyla veya yapılan kontrol ve denetimlerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği, bildirilen sigortalıyı fiilen çalıştırmadığının tespiti halinde bu destekten yararlanılamayacak.

Ancak SGK'ye olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarını tecil ettiren, taksitlendiren veya yapılandıran işverenler, bu taksitlendirme veya yapılandırma devam ettiği sürece bu imkandan yararlanabilecek.

Belirtilen şartların sağlanması kaydıyla yararlanma süresini aşmamak üzere destekten yararlanılmış olan sigortalının destek süresini tamamlamadan işten ayrılıp yeniden işe başlaması halinde, söz konusu sigortalıdan dolayı yeniden işe başladığı tarihteki durumu dikkate alınarak, bu destekten kalan süre kadar yararlanmaya devam edilecek.

18 yaş altı vatandaşlar BES kapsamına alınabilecek

Ebeveynler, 18 yaşını tamamlamamış çocukları adına BES'te birikim yapabilecek.

Ebeveynler, yetkili organlarınca karar alınması kaydıyla üyelerine veya çalışanlarına emekliliğe yönelik taahhütte bulunan ve şartları uyan dernek, vakıflar ve sandık gibi tüzel kişiliği haiz meslek kuruluşu veya sair ticaret şirketleri nezdinde 1 Ocak 2021 tarihi itibarıyla mevcut bulunan emeklilik taahhüt planları kapsamındaki yurt içi ya da yurt dışındaki birikimler ve taahhütlere ilişkin tutarlarını, 31 Aralık 2023'e kadar kısmen veya tamamen BES'e aktarabilecek.

BES'e aktarılan tutarlar gelir vergisinden muaf olacak. Bu kapsamda aktarım yapan üyeler, aktarım tarihinden itibaren 3 yıl içinde maluliyet ve ölüm haricindeki bir nedenle sistemden ayrılamayacak.

Aktarım yapan üyelerin sistemde kazanacakları süreye ve üyelerden sosyal güvenlik sistemi ve tabi olduğu vakıf senedi kapsamında emeklilik hakkı kazanmış olanların aktarım sonrası sistemde emeklilik hakkı kazanacağı yaşa ilişkin esas ve usuller, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunca belirlenecek.

BES'e aktarılan tutarlar, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince daha önce gider kaydedilmemişse, aktarıldığı yılın ticari kazancının tespitinde dikkate alınacak.

Aktarımın yapılması amacıyla gerçekleştirilen taşınmaz veya iştirak hissesi satışından doğacak kazancın, bu kapsamda aktarılan kısma isabet eden tutarı kurumlar vergisinden müstesna olacak.

Bu kapsamla yapılan işlemler her türlü harçtan, düzenlenen kağıtlar damga vergisinden, lehe alınan paralar banka ve sigorta muameleleri vergisinden istisna olacak.

Emeklilik sözleşmesi akdetmiş olan katılımcılardan, aktarıma ilişkin olarak giriş aidatı dahil herhangi bir kesinti yapılmayacak.

Teklifle, bütçe hazırlık sürecinin sadeleştirilmesi kapsamında orta vadeli program ve orta vadeli mali planın tek bir belge haline getirilmesi ve orta vadeli program adı altında birleştirilmesi, bu kapsamda Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun farklı maddelerinde yapılan değişiklikle "orta vadeli mali plan" ibarelerinin kaldırılmasına yönelik düzenleme yapılıyor.

Orta vadeli program ve orta vadeli mali planın tek bir belge haline getirilerek orta vadeli program adı altında birleştirilmesi nedeniyle mevzuatta orta vadeli mali plana yapılan atıflar "orta vadeli programa" yapılmış sayılacak.

Bankacılık Kanunu ile düzenlenen Finansal Sektör Komisyonu, ikili yapıya mahal vermemek ve daha etkin bir finansal istikrar izleme ve finansal sektör geliştirme yapısını sağlamak üzere yürürlükten kaldırılıyor.

Özel Riskler Yönetim Merkezi kurulacak

Yurt içinden veya uluslararası piyasalardan sigorta veya reasürans teminatı bulunamayan ya da teminat sağlanmasında güçlük bulunan riskler, nükleer riskler gibi özellik arz eden riskler ile sigorta edilmesinde kamu yararı bulunan riskler için teminat sağlama, sigorta veya reasürans havuzları kurma veya kurulmasını koordine etme, sigorta ve reasürans şirketleri arasında iş birliği yapılmasını sağlama, oluşturulacak havuz, organizasyon veya iş birliği mekanizmalarının yürütülebilmesi amacıyla tüzel kişiliği haiz Özel Riskler Yönetim Merkezi kurulacak.

Bu düzenlemeyle sigorta ve reasürans teminatı bulunamayan riskler ve özellik arz eden riskler için daha hızlı çözüm üretilebilmesi, ölçek ekonomisinden faydalanılabilmesi amaçlanıyor. Kurulacak yeni merkezin bünyesindeki havuzların hem kendi aralarında hem de Doğal Afet Sigortaları Kurumu ya da Tarım Sigortaları Havuzu ile reasürans konusunda dayanışma ve iş birliği yapabilmelerine imkan sağlanması, havuzların birbirleri ile bu iş birliğinin bir sonucu olarak reasürans primlerinin bir bölümünün yurt içinde tutulması suretiyle milli menfaatlerin gözetilmesi hedefleniyor.

Çek ibraz süresinde düzenleme yapılıyor

Kovid-19 ile mücadele kapsamında ülke genelinde uygulanan kısıtlamalar dikkate alınarak hak kayıplarının önlenmesi amacıyla, ibraz süresinin son günü 30 Nisan 2021 ile 31 Mayıs 2021 (bu tarihler dahil) tarihleri arasına isabet eden veya ibraz süresi bu tarihler arasında başlayan çeklerin ibraz süresi, 31 Mayıs 2021'e kadar duracak.

Bu çeklerin belirtilen tarihler arasında ibraz edilmesi ve çek karşılığının tamamen bulunması halinde ödeme yapılacak. Çek karşılığının bulunmaması veya kısmen bulunması halinde ise "karşılıksızdır" işlemi yapılmayacak. Belirtilen tarihler arasında ibraz edilmeyen veya ibraz edildiği halde "karşılıksızdır" işlemi yapılmayan çekler, 1 Haziran 2021 tarihinden itibaren, kalan ibraz süreleri içinde ibraz edilebilecek.

Kanun teklifinin yürürlüğe girdiği tarihten önce, ibraz süresinin son günü 30 Nisan 2021 ile 31 Mayıs 2021 (bu tarihler dahil) tarihleri arasına isabet eden veya ibraz süresi bu tarihler arasında başlayan çekler bakımından yapılan ibraz, ödeme ve diğer işlemler sebebiyle ilgililerin hukuki, idari, mali ve cezai sorumluluğu doğmayacak.

Teklifle, Doğu Anadolu Projesi, Doğu Karadeniz Projesi ve Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi başkanlıklarının görev sürelerini, üç defa ile sınırlı olmak üzere beşer yıllığına uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacak.

İhdas edilen maddeler

Komisyon görüşmelerinde, teklife önergeyle üç madde ihdas edildi.

Kovid-19'un olumsuz etkilerinin devam etmesi nedeniyle turizm sektörün desteklenmesi için düzenleme yapılıyor.

Buna göre, ilgili bakanlıklar tarafından üzerinde turizm tesisleri yapılmak üzere adlarına kamu arazisi tahsis edilen Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli yatırımcılar ve işletmecilerden; irtifak hakkı tesis edilip edilmediğine veya kullanma izni verilip verilmediğine bakılmaksızın 1 Ocak 2021 tarihi ile 21 Aralık 2021 tarihi arasındaki dönemde tahsil edilmesi gereken kira, kesin izin, kesin tahsis, irtifak hakkı, kullanma izni bedelleri, yararlanma bedelleri, ilave yararlanma bedelleri ve hasılat paylarıyla Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli turizm tesislerinin yatırımcıları ve işletmecilerinden bu faaliyetleri dolayısıyla Hazine taşınmazlarını izinsiz kullanımlarından dolayı aynı dönemde tahsil edilmesi gereken ecrimisillerin ödeme süreleri, başvuru şartı aranmaksızın 30 Kasım 2022 tarihine kadar ertelenecek ve bu alacaklar ertelenen tarihe kadar herhangi bir zam veya faiz uygulanmadan tahsil edilecek. Bu döneme ilişkin tahsil edilen bedeller iade edilmeyecek.

Siyasi partilerin Anayasa Mahkemesine verdiği "kesin hesapları"nda geçen "yüz milyon lira" ifadesi, "bin beş yüz lira" olarak değiştiriliyor.

Yapılan değişikliğe göre, siyasi partilerin genel başkanları, karara bağlanarak birleştirilmiş bulunan kesin hesap ile parti merkez ve bağlı ilçeleri de kapsayan iller teşkilatının kesin hesaplarının onaylı birer örneğini haziran ayı sonuna kadar Anayasa Mahkemesine ve bilgi için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına vermek zorunda olacak. Bu belgelere, ilgili siyasi partinin aynı hesap döneminde edindiği taşınmaz ve değeri bin beş yüz lirayı aşan taşınır malların, menkul kıymetlerin ve her türlü hakların değerleri ile edinim tarihlerini ve şekillerini de belirten listeleri eklenecek.

Ayrıca eklenen bir diğer maddeyle de Siyasi Partiler Kanunu'nda yapılacak bu değişiklikle uyumlu olarak parasal değerin her yıl yeniden değerleme oranında artırılmasına yönelik düzenleme yapılıyor.