Kamu bankalarına yönelik bir normalleşme adımı daha
Kamu bankalarının 2023 seçim öncesi piyasa şartlarından daha uygun kredi verebilmesi amacıyla gereken sermaye desteği için kullanılan yöntemlerden biri olarak ihraç edilen özel tertip devlet iç borçlanma senetlerinde ilgili bütçe ödeneği sınırı yeniden eski seviyelere indiriliyor.
Bankacılar kamu bankalarına sağlanan ek sermaye ya da sermaye benzeri kredilerin azaltılacağına anlamına gelen bu adımı "normalleşme" olarak nitelendiriyorlar.
TBMM'ye kısa süre önce sunulan bütçe teklifi ile ikrazen özel tertip devlet iç borçlanma senedi ihraç sınırı %3'ten yeniden eski oran olan %1'e indirilmiş olacak.
Önümüzdeki yıllarda da bütçe sürecinde bu kalemle sağlanabilecek payı da aksi yönde bir yasa çıkana kadar sınırlamış olacak.
Birçok regülasyon kaldırıldı ya da eski sınıra çekildi
Hazine ve Merkez Bankası, daha önce uygulanan alışılagelmişin dışında ekonomi politikası olarak tanımlanan bu dönemin sembolu olan menkul kıymet tesisi başta olmak üzere son bir yılda bir çok regülasyonu ya kaldırdı ya da eski sınırına çekti.
TBMM'ye kısa süre önce sunulan 2025 bütçe teklinde, "Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun birinci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile belirlenen bütçe ödeneklerinin %1'ine kadar ikrazen özel tertip devlet iç borçlanma senedi ihraç edilebileceği" ifadesi yer alıyor.
İkrazen özel tertip tahvil ihracı kamu bankalarının sermaye artırımı için çıkarılan bir çeşit menkul kıymet. Bankacıların verdiği bilgiye göre bu oran geçen yıl %3 idi ve geçen yıl Hazine bu hakkı kullanmamıştı.
Buna göre, kamu bankaları bu menkul kıymeti alıp Hazine'ye borç para veriyor, Hazine bu parayı Varlık Fonu'na, Varlık Fonu'da kamu bankalarına sermaye veya sermaye benzeri kredi olarak veriyor.
Sermaye benzeri krediler azaltılacak
Bir bankacılık kaynağı özel tertip ihraçların Euro veya dolar olarak ihraç edilmesinden dolayı, Hazine'nin kendi bilançosunda bu kâğıtların görünmesini istemediğini belirterek, "İç piyasadan yabancı para borçlanma yapmış algısı olmaması adına.... Bütçedeki payını azaltıyor. Bunun sonucu, kamu bankalarına ek sermaye vermeyecek veya sermaye benzeri kredilerini azaltacak anlamına gelir" diye konuştu.
TVF son olarak Mart 2023'te Hazine tarafından ikrazen ihraç edilen özel tertip devlet iç borçlanma senetleri aracılığıyla kamu bankalarına toplamda 111.7 milyar liralık sermaye desteği sağlamıştı.
Bir başka bankacı da süreci "normalleşme" olarak niteledi, "Eskiden bu oran %1 idi ve bu oranın bazı yıllarda kullanılması makul ve gerekliydi. Sonra süreç amacı dışında kullanıldı. Kamu bankalarının piyasa şartlarından ucuz kredi verebilmesi bu sınır seçimler öncesi yükseltilmişti. Şimdi de eski seviyelere çekiliyor. Bunu normalleşme kapsamında değerleniriyoruz" dedi.
