İstanbul'da bazı bölgeler neden daha sıcak? Gerçek ortaya çıktı!
Yaz boyunca, mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklar İstanbulluların hayatını zorlaştırırken kentin bazı noktalarının daha sıcak olduğu ortaya çıktı. Son araştırmada, Tuzla-Kadıköy hattı ile Fatih-Büyükçekmece hattındaki kentsel alanların, kırsal ve ormanlık alanlardan en az bir derece daha sıcak. Bilim insanlarına göre tek çare rüzgar koridorları oluşturmak.
Türkiye’de son 2 yıldır sıcaklık rekorları kırılırken, küresel iklim değişikliğinden en olumsuz etkilenen kentlerin başında İstanbul geliyor. 20 milyona yaklaşan nüfusu yaklaşık 6 milyona yakın konutun olduğu megakentye kişi başına düşen yeşil alan ise sadece 12.5 metrekare ile sınırlı. İstanbul'da yapılaşmanın yüksek olduğu alanlarda ısı adası etkisi nedeniyle 32, 33 derece olan sıcaklık 38, 39 dereceye yükselirken bu durum halk sağlığı açısından ciddi riskler oluşturuyor.
Araştırmalara göre 2100 yılında Türkiye’deki ortalama sıcaklık artışının batıda 4.5 derece, doğuda ise 6 dereceyi geçebilir. İstanbul ise en çok etkilenecek şehir durumunda.
"Yüksek binalar ve dar sokaklar, rüzgar akışını yavaşlatıyor"
Bunaltan sıcaklara, yüksek nem ve 'Isı Adası' etkisi de eklenince nefes alınamaz kent haline gelen İstanbul'un son durumunu Haber Global'den Mert İnan'a yorumlayan İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof.Dr. Selahattin İncecik ise, "Şehir ısı adaları", şehirler doğal arazi örtüsünü yoğun kaldırım, bina ve ısıyı emen tan diğer yüzeylerle değiştirdiğinde ortaya çıkar. Yüksek binalar ve dar sokaklar, rüzgar akışının yavaşlamasına neden olurken, çevresindeki kırsal alanlardan gelen daha serin havanın şehir merkezine erişmesini engeller. İstanbul'un en yoğun yerleşim yerlerinde yüzey sıcaklığına dayalı olarak Şehir ısı adası şiddeti gündüzleri 8 °C, geceleri ise 6 °C'ye ulaşmakta" dedi.
Doğru malzeme gerekiyor
Megakentte mutlaka Isı Adası etkisini azaltacak malzemeler kullanılması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. İncecik, "Artan şehir sıcaklıkları özellikle yaşlı insanlarda ısı şokları sonucunda ölümlere yol açabiliyor. Planlama yapmadığınız sürece sorunu yaşamaya devam edersiniz. Isı adası etkisini her sene daha yoğun hissediyoruz. Bunu azaltmanın tek yolu, su havzaları, yeşil alanların arttırılması ve ısı adasına karşı yeşil binaların yapılmasıdır. Mevcut zihniyet devam ettiği sürece her yaz bir öncekini aratacak duruma gelecek” ifadelerini kullandı.
Nefes aldırmayan sıcaklar
Yoğun kentleşmenin İstanbul’da sıcaklıkları nasıl etkilediğini inceleyen son araştırmada ise şehrin farklı yerlerinde bulunan 30 istasyondan 7 sene boyunca toplanan veriler analiz edildi. Araştırmada sıcaklıkların 35 derecenin üzerine çıktığı gün sayısının kentsel alanlarda daha fazla olduğu anlaşıldı. Bilim insanları ise kentsel ısı adası etkisini dağıtmadaki en önemli unsur olan rüzgardan, İstanbul’da yeterince faydalanılamadığına dikkat çekerken, dere hatları boyunca yeşil koridorlar yaratılması gerektiğinin altını çizdiler.
Araştırmada şu saptamalar da yer aldı: "Kentte son 50 yılda, 270 bin hektar olan orman alanı, yaklaşık yüzde 12 azalarak 238 bin hektara geriledi. Bu olumsuz gelişmeler, kentsel ısı adası etkisini giderek daha fazla hissetmemize neden oluyor. Anadolu yakasındaki Tuzla-Kadıköy hattı ile Avrupa yakasındaki Fatih-Büyükçekmece hattındaki kentsel alanların, kırsal ve ormanlık alanlardan daha sıcak olduğu görülüyor." denildi.
Çözüm önerisi: Rüzgar koridoru
İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü’nden Prof. Dr. Meltem Erdem Kaya ile Araştırma Görevlisi Hüseyin Ögçe, mevcut tablo için; şu bilgileri paylaştılar:
"2016-2022 yılları arasında şehrin farklı yerlerindeki 30 istasyondan alınan verileri analiz eden çalışmamıza göre bu fark, en serin dönemlerde 1,3°C ila 1,6°C’ye kadar çıkabiliyor. Ayrıca kentsel alanlarda, sıcaklıkların 35°C’nin üzerine çıktığı gün sayısı da daha fazla. Oysa kuzeydoğu rüzgarlarını doğru yönlendirerek şehir boyunca serinleme sağlamak mümkün."
