Forbes analizi: S. Arabistan Türkiye'den neden 100 KAAN savaş uçağı almayı planlıyor?
Forbes, Suudi Arabistan’ın Türkiye’den KAAN savaş uçağı alımı olasılığını analiz etti ve nedenleri sıraladı. İşte ünlü dergide yer alan o analiz...
Suudi Arabistan, geliştirilme aşamasında olan 100 adet yeni nesil KAAN stealth savaş uçağını satın almakla ilgilendiğini ifade etti.
Riyad'ın bu uçağı tercih etmesinin siyasi ve teknik nedenleri var. Birincisi, ABD'ye beşinci nesil F-35 Lightning II'ye alternatifleri olduğu mesajını vermek istiyor olabilir. Ayrıca KAAN’ın 2040'larda ya da sonrasında altıncı nesil bir savaş uçağı edinene kadar hava kuvvetleri için uygun bir geçici çözüm olabileceği sonucuna varmış olabilir.
Tarihin en büyük savunma ihracatıydı
Türkiye'nin ev sahipliğinde üç gün süren ikili savunma işbirliği görüşmelerinin ardından Türk medyası Suudi Arabistan'ın 2030'lu yıllara yönelik stratejik planları çerçevesinde 100 adet KAAN satın almayı planladığını duyurdu.
Suudi Krallığı halihazırda Türkiye Cumhuriyeti ile kapsamlı bir savunma işbirliği yürütüyor. Arabistan'ın 2023 yılında verdiği Bayraktar Akıncı insansız hava aracı siparişi “Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki en büyük savunma ve havacılık ihracat sözleşmesi” olarak tanımlanmıştı.
100 adet KAAN için yapılacak bir anlaşma da benzer şekilde emsalsiz olacak ve Türkiye'ye iddialı uçak projesinde çok ihtiyaç duyduğu yatırımı sağlayacak. Buna ek olarak, böylesine büyük bir Suudi siparişi uçak başına fiyatın düşmesine yardımcı olabilir ve bu da Türkiye'nin aksi takdirde fiyat etiketi üzerinde tereddüt edecek bazı ek yabancı müşteriler kazanmasına yardımcı olabilir.
Yerli motor geliştirilmesi önemli!
Kaan ilk uçuşunu Şubat 2024'te tamamladı. Çift motorlu stealth jetin ilk motorları, F-16'lara ve diğer dördüncü nesil savaş uçaklarına güç veren Amerikan yapımı General Electric F-110.
Türkiye bunları yerli motorlarla değiştirmeyi planlıyor. Beşinci nesil motorlar olmadan, şüphesiz beşinci nesil yeteneklere sahip olan KAAN, tam teşekküllü bir beşinci nesil stealth avcı uçağı olamayacak. Sonuç olarak uçak, Güney Kore'nin yaklaşmakta olan KF-21 Boramae'si gibi, resmi olmayan bir “4.75 nesil” avcı uçağı tanımına sahip olabilir.
Başka bir deyişle, Dassault Rafale ve Eurofighter Typhoon'un bir kademe üzerinde ancak F-35 ve F-22 Raptor gibi gerçek beşinci nesil stealth uçakların altında.
Suudi Arabistan, özellikle yerli silah sanayisini daha da geliştirmesine yardımcı olacak teknoloji transferlerini ve ortak üretim fırsatlarını güvence altına alırsa, bundan memnun olabilir. Modern F-15SA savaş uçaklarına ek olarak Riyad, ilave Eurofighter'lar istiyor ve Fransa'dan 54 Rafale sipariş etmeye ilgi gösterdi. Bunlar piyasadaki en yetenekli ve sofistike 4.5 nesil savaş uçakları arasında yer alıyor.
Biden yönetimi F-35'in satışına izin vermedi
Bu Suudi Arabistan'ın beşinci nesil savaş uçakları almakla ilgilenmediği anlamına gelmiyor. Aksine, Suudi Arabistan uzun süredir F-35'leri istiyordu ancak hiçbir zaman izin alamadı. Giden Biden yönetimi, önerilen ikili savunma anlaşması ve krallığın İsrail ile diplomatik ilişkiler kurmasının bir parçası olarak potansiyel bir Suudi F-35 satışını tartıştı. Göreve gelen Trump yönetimi ise daha geniş kapsamlı bir anlaşmanın parçası olarak krallığa F-35 satmak isteyebilir.
Yine Riyad, KAAN’a olan ilgisini ifade ederek Washington'a F-35'e alternatifleri olduğunu göstermeye çalışabilir. Komşu Birleşik Arap Emirlikleri'nin F-35 müzakerelerini askıya aldıktan sonra KF-21 projesine katılmaya ilgi gösterdiği bildirildi. Uzun vadede bakıldığında Suudi Arabistan F-35 ya da başka bir beşinci nesil uçağı edinmenin pek mümkün olmadığı sonucuna varmış olabilir.
Gözünü 2030'larda “4.75 nesil” bir savaş uçağına dikerek, 2040'larda altıncı nesil bir savaş uçağına sahip olmayı hedefliyor olabilir. Ve Riyad'ın böyle bir savaş uçağı istediğine dair işaretler var.
“Potansiyel olarak önemli bir mali katkı” karşılığında, Tempest stealth savaş uçağını geliştiren İngiltere-Japonya-İtalya Küresel Savaş Hava Programı'nın (GCAP) dördüncü ortağı olmak istiyor. Son derece pahalı olan bu proje şüphesiz Suudi nakit akışından faydalanacak olsa da, Japonya'nın krallığın kabulü konusunda tereddütlü olduğu bildiriliyor. Tokyo, dördüncü bir üyeyle yaşanacak anlaşmazlıkların gecikmelere ve konsorsiyumun 2035'te uçağı teslim etmesi gereken tarihin kaçırılmasına yol açmasından korkuyor.
Suudi Arabistan'ın nihayetinde GCAP'a kabul edilip edilmeyeceğini ve bununla birlikte ileri teknolojilere erişim ve dünyanın en modern savaş uçaklarından birini ortaklaşa üretme olasılığını zaman gösterecek.
Şimdilik Riyad, KAAN’ı satın alarak Türkiye ile zaten kapsamlı olan savunma ortaklığını genişletmekten memnun görünüyor ve sabırla bekliyor.
