Deprem sonrası şiddetli yağışlar ve heyelanların nedeni belli oldu!
Türk bilim insanları, 6 Şubat 2023'teki depremlerden sonra Şanlıurfa ve Adıyaman'da görülen aşırı yağışların, Kızıldeniz'den gelen atmosferik nehir nedeniyle meydana geldiğini belirledi.
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü, Mart 2023'te Şanlıurfa ve Adıyaman'da yaşanan aşırı yağışların nedenlerini inceledi. 21 kişinin hayatını kaybettiği, 4 kişinin kaybolduğu sel ve heyelan felaketlerini araştıran uzmanlar, yağışların Kızıldeniz üzerinden gelen atmosferik nehirlerden kaynaklandığını ortaya koydu. Elde edilen bulgular, Nature Communications Earth & Environment dergisinde yayımlandı.
"Son 21 yılın en yoğun yağışlarından biri oldu"
6 Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler, bölgedeki yamaçları ve toprak yapısını zaten zayıflatmıştı. İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Tolga Görüm liderliğindeki ekip, Adıyaman’ın Tut ve Çelikhan ilçeleri ile Şanlıurfa'nın merkez ilçelerinde gerçekleşen yağışların son 21 yılın en yoğun yağışlarından biri olduğunu ortaya koydu. Araştırmaya göre, 20 saat içinde 183 milimetre yağış düşmesi, deprem nedeniyle gevşeyen zeminlerde heyelanları tetikledi ve bu heyelanlar akışkan moloz hareketlerine dönüştü.
Prof. Dr. Görüm, araştırma sonuçlarına ilişkin şu ifadeleri kullandı:
“Çalışmanın sonucunda olayın aslında bir atmosferik nehir olduğunu ortaya koyduk. Kızıldeniz'den, yani 5-6 bin kilometre öteden bu yağışların taşındığını belirledik. Son dönemde iklim değişikliği etkisiyle atmosferik nehir olaylarının hem sıklığında hem de şiddetinde belirgin bir artış gözlemleniyor.”
"Hava sistemleri binlerce kilometre boyunca nem taşıyarak şiddetli yağışlara yol açabilir"
Atmosferik nehirler, büyük miktarda su buharı taşıyan hava akımlarıdır ve genellikle tropikal bölgelerde görülür. Bu hava sistemleri binlerce kilometre boyunca nem taşıyarak şiddetli yağışlara yol açabilir. Prof. Dr. Görüm, atmosferik nehirlerin sadece aşırı yağış getirmediğini, aynı zamanda enerji ve ısı transferi sağlayarak ani kar erimelerine de neden olabileceğini vurguladı.
Bu tür kar erimeleri ise toprak kaymaları, taşkınlar ve barajlara zarar verebilecek yoğun sediman hareketlerine yol açabiliyor. Prof. Dr. Görüm, “Ani kar erimeleri heyelanları ve taşkınları tetikleyerek doğal afetlerin etkisini artırabilir” dedi.
Yağışlar ve heyelanlar ciddi riskler doğurdu
Deprem sonrası evleri ağır hasar gören bazı Adıyamanlı vatandaşlar, güvenli olacağını düşündükleri kırsal alanlardaki bağ evlerine taşınmıştı. Ancak aşırı yağışlar ve heyelanlar bu alanlarda da ciddi riskler doğurdu. Heyelanların etkisiyle bazı köyler ve kırsal bölgelerde ciddi toprak kaymaları yaşandı ve çok sayıda ev, araç ve tarım arazisi hasar gördü.
“Deprem nedeniyle sarsılan yamaçları oluşturan zemin ve ana kayalar örselendi. Ardından gelen aşırı yağışlar bu hassas alanları daha da zayıflatarak büyük toprak kaymalarına neden oldu” diyen Görüm, olayın zamanlamasının bölge halkı için felaketi katladığını ifade etti.
Değerli ekonomim.com okurları,
ekonomim.com ekibi olarak Türkiye'de ve dünyada yaşanan, haber değeri taşıyan gelişmeleri sizlere en hızlı, tarafsız ve kapsamlı şekilde sunmak için çalışıyoruz. Bu süreçte sunduğumuz haberlerle ilgili eleştiri, görüş ve yorumlarınız bizim için çok değerli. Ancak, karşılıklı saygı ve hukuka uygunluk çerçevesinde, daha sağlıklı bir tartışma ortamı oluşturmak adına yorum platformumuzda uyguladığımız bazı kurallarımız bulunmaktadır.
Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (diğer okurlara yönelik olanlar da dahil) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık içermesi durumunda, yorum editörlerimiz bu yorumları onaylamayacak ve silecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar arasında aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemleri de yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur, bu nedenle bu tür yorumlar da ekonomim.com sayfalarında yer almayacaktır.
Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu kanıtlanamayan iddia, itham ve karalama içeren, halkı kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.
Markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmaz ve silinir. Aynı şekilde, bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmaz ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Diğer web sitelerinden alınan bağlantılar ekonomim.com yorum alanında paylaşılamaz.
ekonomim.com yorum alanında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan kullanıcıya aittir, ekonomim.com bu sorumluluğu üstlenmez.
ekonomim.com'de yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yer alan Kullanım Koşulları'nı ve Gizlilik Sözleşmesi'ni okumuş ve kabul etmiş sayılır.
Kurallarımıza uygun şekilde saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun yorumlarınız için teşekkür ederiz.