CHP'li Akay: Doğal gazda verilen destekler zam ve vergi yoluyla geri alınmış
CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bütçesinin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda; “Doğal gaz faturasına, 2018 yılından bu yıla kadar 17 kez zam yapılmış. 2018’le günümüzü karşılaştırdığımda da doğal gaz faturası yüzde 532 artmış. Faturaların artış oranı da yüzde 532. Vergi yükü açısından da doğal gazda altı yılda yüzde 345 oranında bir vergi artışı olmuş. Bir taraftan destekler verilmiş bir taraftan da zam ve vergi yoluyla bu destekler geri alınmış” dedi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı’nın 2025 yılı bütçesinin görüşmeleri devam ediyor. CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, bütçe toplantısında yaptığı konuşmasında yapılan zamlar ve vergi artışlarıyla doğal gazda verilen desteklerin geri alındığına dikkat çekti. Akay, şunları söyledi:
“Seçim bittikten sonra bakıyoruz ki BOTAŞ’ın 388 milyar liralık borcu siliniyor”
“Doğal gaz ve elektrik faturalarında destekleme var, fakat baktığımız zaman bu desteklerden daha çok yaklaşık dört katı kadar zamlar ve vergilerle beraber de vatandaşın cebinden çıkan bir para olduğunu gördüm. Seçim döneminde BOTAŞ’a ciddi destekler veriliyor ve BOTAŞ’ın görev zararı oluşuyor. BOTAŞ halkımıza yardım yapıyor ama seçim bittikten sonra da bakıyoruz toplam 388 milyar liralık borcu siliniyor veya vergi borcundan mahsup ediliyor. 2021 ve 2022’de 155 milyar lira civarında, diğeri de Temmuz 2024’de 232 milyar lira civarında olmak üzere 388 milyarlık borcu silindi. BOTAŞ’ın işini düzgün yapıp görev zararlarından kurtulması için de faturalandırma sistemini mutlaka sağlıklı olması gerekiyor.
“2018’den bu yana doğal gaza 17 kez zam yapılmış, fatura yüzde 532 artmış”
Zam olarak da baktığımız zaman doğal gaz faturasına altı yılda, 2018 yılından bu yıla kadar 17 kez zam yapılmış. 2018’le günümüzü karşılaştırdığımda da doğal gaz faturası yüzde 532 artmış. 2018 yılında üç kez, 2019 yılında iki kez, 2021 yılında yedi kez, 2022 yılında dört kez ve 2024’te de bir kez olmak üzere 2018’den bu yana tam 17 kez zam var, faturaların artış oranı da yüzde 532. Vergi yükü açısından da doğal gazda altı yılda yüzde 345 oranında bir vergi artışı olmuş. Bir taraftan destekler verilmiş bir taraftan da zam ve vergi yoluyla da bu destekler geri alınmış. Eurostat verilerine göre, evine yeterince ısıtmayanların oranı Avrupa Birliği ülkelerinde yüzde 16,4 iken bizde yüzde 20.5.
“İsrail’e giden petrole aracılık etmemiz vicdanlarda rahatsızlık yaratıyor”
Bakü- Tiflis- Ceyhan Bora hattından giden ürünleri ‘biz satıyoruz’ demiyoruz zaten, burada bir işletim meselesi var. BOTAŞ International şirketi ile yapılan bir anlaşma. Boru hatlarından İsrail’e giden petrolden bahsediyoruz 12 milyon 916 bin ton, yaklaşık da 12 milyar gelir elde eden bir durum söz konusu. Bu da hakkaniyete sığmıyor diye düşünüyoruz. Bu konuda Sayın Özlem Zengin’in de TBMM Genel Kurulu’nda bir açıklaması vardı varil başına 1.27 dolar gelir elde edildiği ile ilgili. Bu konu vicdanlarda rahatsızlık yaratıyor, mutlaka çözülmesi gerekiyor.
“SSR Mining aynı üretimi Kanada veya Amerika’da yapacak olsa 403 milyon dolar daha fazla para ödeyecekti”
Madenlerin mali yapısıyla ilgili bir şey söyleyeceğim, özellikle de İliç’teki Çöpler Altın Madeni ile ilgili. Ortaklık yapısı yüzde 80 SSR Mining, yüzde 20’de Lidya Madencilik, Anagold diye bir firma işletiyor. Şimdi, SSR Mining bu aynı üretimi Kanada veya Amerika’da yapacak olsa devlet katkı payı ve ödeyeceği vergi yükü açısından, efektif vergi yükü açısından 403 milyon dolar daha fazla para ödeyecekti. Ama bunu ülkemizde yapıp bunun yüzde 67’si ile Artvin’de Hot Madenciliğin yüzde 40’ını 270 milyon dolara alabiliyor. Elde ettiği karları, imkanları da çeşitli yollardan kar transferi ile yurt dışına çıkarıyorlar. Milli servetimizi, çevre koşullarına uygun bir şekliyle mutlaka milli ve yerli firmalarımız tarafından yapılması gerekir.”
