Asgari ücrette sihirli sayı 25 ama hangi 25?

Hüseyin GÖKÇE

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Işıkhan, ücret geliri elde eden özel sektör çalışanlarıyla, işverenlerin tamamını ilgilendiren asgari ücrete yönelik önceki gün önemi bir açıklama yaptı. Asgari ücret işverenlerin tamamını ilgilendiriyor. Çünkü son yıllarda asgari ücret temel ücret haline geldi. Yani çalışanların önemli bölümü asgari ücret veya asgari ücrete yakın maaş alıyor. İşverenler asgari ücretin üzerinde maaş ödedikleri işçilere ise eğer artış dönemlerini yılbaşı olarak belirlemişlerse genellikle asgari ücret artış oranına yakın bir zam veriyorlar.

Bakan Işıkhan’ın “Ekonomimizin genel istikrarını bozmayacak şekilde, işçi, işveren paydaşlarımızın maksimum noktada anlaşabildikleri ücret düzeyinde olmasını hedefliyoruz” ifadeleri dikkat çekti.

Devamında kullandığı “Yeni asgari ücretin çalışanların alım gücünü koruyup artırarak yaşam standartlarını iyileştireceği şekilde belirleneceği konusunda umutluyum” ifadeleri ise bu konuda soru işaretlerini artırdı.

Asgari ücreti, hem ekonominin istikrarını bozmayacak hem de alım gücünü koruyup artırarak yaşam standardını iyileştirecek seviyede belirlemek çok mümkün görünmüyor. Şunu da belirtelim ki yazıda geçen, asgari ücretin istikrarı bozup bozmaması yönünde etki yapacağına ilişkin görüşler işverene ait.

İşveren kesimi asgari ücretin istikrarı bozmayacak bir seviyede belirlenmesini istiyor. Hatta bu konuda 2025 yılı için OVP’de yüzde 17,5 olarak belirlenen hedef enflasyonun biraz üzerinde artışla bu işin çözülebileceğini düşünüyorlar. Oluşan yaygın kanaat ise yüzde 25 seviyesi.

İşçi kesimini temsilen katılanlar ise herhangi bir rakam telaffuz etmese de 25 bin liralık asgari ücrete razı gibi duruyorlar. Bu hesaplamalar yapılırken de ekonomi yönetiminin ‘çalışanları enflasyona ezdirmedik, ezdirmeyeceğiz’ ifadelerinden yola çıkılıyor. Asgari ücret, 2024 sonunda yüzde 44 civarında çıkması beklenen enflasyon kadar artırılırsa zaten 25 bin liraya ulaşmış olacak.

İşçinin mi işverenin mi talebi gerçekleştirilecek?

Dolayısıyla 2025 yılı asgari ücreti için sihirli sayı 25 olarak görünüyor. Ancak 31 Aralık tarihine kadar belli olması gereken asgari ücret, işçinin beklediği gibi 25 bin lira mı olacak? Yoksa işverenin talep ettiği gibi yüzde 25 civarında bir artışla 21.252,5 lira olarak mı belirlenecek?

Ankara kulislerinde bu iki seviyesinin ortalamasına karşılık gelen 23 bin liralık asgari ücreti, her iki kesimin istemeden de olsa kabullenebilecekleri yönünde bir görüş ağırlık kazanmış durumda.