Anadolu iş dünyası tamamen kapanmaya karşı

TOBB Ekonomi Şurası, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da katılımıyla bugün Ankara’da online olarak yapılacak. Yeni ekonomi yönetimiyle iş dünyasının ilk buluşmasına da sahne olacak etkinlikte, her sektör kendi taleplerini dile getirecek. Anadolu iş dünyası da DÜNYA'ya yaptığı açıklamalarda beklentilerini dile getirdi.

Eskişehir Sanayi Odası (ESO) Başkanı Celalettin Kesikbaş: “Koronavirüs ile mücadele kapsamında kamuda olduğu gibi özel şirketlerde de esnek çalışma sistemine geçiş yapıldı. Bu pandemi krizinin üstesinden gelebilmek için daha çok fedakarlığın yapıldığı bir dönemdeyiz. Bunun yanında salgınla mücadele toplumsal olduğu kadar bireyseldir de. Bu nedenle sanayide de hayata geçirilen esnek çalışma ve mesai düzenlemeleriyle alınan önlemler kadar, vatandaşlarımızın, çalışanlarımızın da kurallara uymaları, evden işe işten eve döngüsü içerisinde kalmaları ve olabildiğince sosyal mesafeye uymaları gereklidir. Biz ESO olarak, üyelerimiz başta olmak üzere iş dünyasının sorunlarını, talep ve tavsiyelerini çatı kuruluşumuz olan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği aracılığıyla hükümetimize iletmeyi sürdürüyoruz. Ekonomik İstikrar Kalkanı, Nefes Kredisi gibi desteklerin yanı sıra girişimlerimiz sonucu hayata geçirilen ve Meclis’te kabul edilen borç yapılandırması ve istihdam teşviki içeren kanunla, hem işsizliğin artmasının önüne geçmeye çalıştık hem de ekonomideki yaraların sarılmasında önemli bir rol oynadık. Bu noktada; süreçten en çok etkilenen sektörlere uzun dönemli SGK primi ve vergi tatili getirilmesi önemlidir. Koronavirüs nedeniyle özel sektörde ücretsiz izine çıkarılanların ücretlerinin bir kısmı İşsizlik Sigortası Fonu’ndan ödenmeye devam edilmelidir. OSB’lerde su, elektrik ve gaz faturalarının ödemelerindeki gecikmeler nedeniyle kesme işlemleri durdurulmalı, yine OSB’lerde; arsa, parsel, elektrik, su, doğalgaz ve diğer benzer ödemelerin vade farksız belirli bir süre ertelenmelidir. Eximbank kredilerinde vadelerin uzatılması gereklidir.”

Dövizde uzun dönemli plan yapabilecek istikrar sağlanmalı

Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Lütfü Yücelik: “Yaşanabilecek yeni bir pandemi dalgasında ekonomiyi tamamen kapatmadan kesinlikle kaçınılmalı, gerekirse tedbirler daha da artırılarak çalışmaya devam edilmeli. Ayrıca; iş akışlarını aksatmayacak, salgının etkilerini azaltacak biçimde kademeli mesai, dönüşümlü ve uzaktan çalışma yöntemleri geliştirilebilir. Bu bağlamda; 60 yaş ve üstü çalışanlar (idareci pozisyonda olanlar hariç), hamileler, kronik rahatsızlığı bulunanlar, 10 yaş ve altı çocuğu olan kadın personel (okullar açıldı, bulaş riski arttı) idari izinli sayılarak evden çalışabilir. Bunların dışındaki diğer personel ise haftalık olarak dönüşümlü çalıştırılabilir. Gerek döviz kuru gerekse faizlerde uzun dönemli plan yapmaya elverecek şekilde istikrarın sağlanması, öngörülebilirliğin artırılması ve sanayicinin önünü daha net görebilmesi temin edilmeli. Ayrıca, Sayın Cumhurbaşkanımızın her defasında ifade ettiği gibi artık dövizi bırakıp TL’ye yönelmemiz lazım. Piyasadaki kaynak sıkıntısını giderici para politikalarına devam edilerek, özellikle üretim yapan reel sektör temsilcilerine uygun maliyetli kredilerin sağlanmasına devam edilmesi de iş dünyamız için hayati önem taşıyor. İstihdama yönelik teşviklerin artırılması mevcut çalışanlara ilişkin SGK ödemelerinin 6 ay ötelenmesi, vergi ve SGK borçlarında yapılandırmada gecikme cezalarının tamamının silinmesi, işletmelerin finansal yapılarının güçlenmesine, bu zor dönemde ayakta kalmalarına ve üretip, istihdam sağlayarak ülke ekonomisine destek olmaya devam etmelerine yol açacaktır. İş dünyası olarak elimizi değil vücudumuzu taşın altına koyuyoruz. Umut ediyoruz ki; alınacak tedbirlerle ekonomimiz daha da güçlenecek ve salgınla ilgili yaşanabilecek olumsuz durumlar karşısında daha dirençli bir yapıya kavuşacaktır.”

Küçük işletmelere kira ve genel gider desteği sağlanmalı

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Davut Çetin: “Toplumda halen maske ve sosyal mesafe kurallarına bile yeterince dikkat edilmediğini görüyoruz. Pandemide ikinci dalganın ekonomiye fazla zarar vermesini önleyecek kısıtlamaların gerekli olduğu açıktır. Hijyen, maske, sosyal mesafe kuralları denetimi sıkılaştırılmalı, esnek çalışma ve mesai düzenlemesi de yaygınlaşmalıdır. Bunun için de istihdam destekleri devam etmeli, kısıtlama getirilen sektörlerde küçük işletmelere kira ve genel gider desteği sağlanmalıdır. Antalya ekonomisinin turizm kaybından dolayı, kredi ve diğer desteklere rağmen bu yıl %15 civarında daralacağını öngörüyoruz. 2016’da turizmde yaşadığımız %45 oranındaki gerilemenin maliyeti krediyle telafi edilmişti, şimdi de %90 civarında bir kayıpla karşı karşıyayız. Türkiye genelinde temmuz-ağustos ayında istihdam artarken bizim istihdam kaybımız 100 bine yakındır. Bu nedenle kredi, vergi ertelemesi, kısa çalışma ödeneği, kira indirimi gibi ekonomik desteklerin il, sektör ve işletme bazında kriterlerle verilmesi, Antalya’da turizm ve bağlı sektörlerde desteklerin 2021'de de devam ettirilmesi gerektiğini söylüyorum. Döviz kuru ve maliyet artışları salgından sonra ikinci yük oldu. Yabancı sermaye girişini sağlayacak güven tesisiyle kur ve faiz yükü azaltılmalıdır.”

Ödemeleri gelen banka kredileri daha düşük faizle yapılandırılmalı

Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır: “Vergi, SGK gibi kamu ödemeleri, 2020 ve 2021 yıllarını da kapsayacak şekilde 5 yıl boyunca ertelenmeli. Tarımsal kredilerdeki faiz oranları düşürülmeli, tarımsal destekler en az 3 yıl süreyi kapsayacak şekilde önceden açıklanmalı, destek ödemeleri erkene alınmalı. Havayolu şirketlerince tarım ürünleri ihracatında birim başına kargo taşıma ücretlerinde indirim uygulanmalı ya da taşıma ücretlerinin belirli bir miktarı kamu tarafından sübvanse edilmeli. Ödemeleri gelen banka kredileri daha düşük faizle yeniden yapılandırılmalı. Dövizden kaynaklı maliyet artışının önüne geçilmeli. Borçların yeniden yapılandırılması ile istihdam desteklemeleri ve teşvikleri konularındaki çalışmalarda iş dünyasının görüşlerine daha fazla önem verilmeli. Yaşanan sıkıntıların merkez üssü konumundaki Antalya ekonomik afet bölgesi ilan edilip özel olarak desteklenmeli.”