Cinsiyet dengesini gözetiyor muyuz?

Tuğba DEDEOĞLU DEMİR / Ceres Yayınları Kurucusu

Geçtiğimiz günlerde bütün dünya NASA’nın uzay aracı Perseverance’ın Mars’a sorunsuz inişini kutladı. Bilimsel ve teknolojik gelişmeleri takip etmekte, günlük hayatımıza dahil olan pratiklere alışmakta zorlanıyoruz. Ancak gündemin bir yanı kadının yeri ve önemiyle meşgul, cinsiyet ayrımı en önemli meselelerimizden biri. Yani uzayda yaşam mümkün olsa bile insanlık olarak en yüksek potansiyelimize ulaşmamız bana hâlâ uzak geliyor.

Terra, Gaia, Doğa Ana, Toprak Ana mitolojide kadınla, dünyayla, bereketle ilişkilidir, yaşam kadınla başlar. Hikayeler, arketipler kadının kutsallığını, vazgeçilmezliğini anlatır; doğuran, besleyen, hayat veren olduğundan bahseder. Bir kadın ve girişimci olarak yüz yıllar önce bu konunun çok daha bilinçli bir şekilde ele alındığını düşünüyorum. Kuşaktan kuşağa aktarılan evrenin yaratılış hikayesi Doğa Ana’yla başlarken biz 2021 yılında iş dünyasında, toplumda kadının yerini tartışıyoruz. Peki yaşamı başlatan, besleyen, bereketlendiren kadın 21. yüzyılda nasıl görünüyor?

Kadınlar yaşamı başlatan, besleyen ve büyüten olmaya devam ediyorlar ancak finansal kaynaklara erişimlerinde cinsiyete özgü zorluklar söz konusu. Toplumsal roller gereği kadınlar çocuklarla, evin düzeniyle, bazen de akrabalarla ilgilenmek zorunda kalırken; erkeklerin genelde sadece “eve ekmek getiren” olması bekleniyor. İş hayatında giderek daha fazla dahil olmasına rağmen evdeki iş bölümünde ve aileyle ilgili aldığı sorumluluklarda anlamlı bir değişim yaşamamış pek çok kadın var. Yine aile yaşamıyla ilgili yükümlülükler kadınların kariyerlerine ara vermesine sebep oluyor.

Cinsiyet eşitsizliğinin giderilmesinde iş yaşamındaki tüm paydaşlara önemli görevler düşüyor. İş hayatının kendine özgü dinamikleri olduğundan, buradaki eşitsizlik için kurumlardan yatırımcılara, girişimcilerden medyaya herkesin katılımını gerektiriyor. Kurumların, yöneticilerin, yatırımcıların bu eşitlenme sürecine dahil olabileceği teşvikler, farkındalık projeleri bizleri cinsiyet ayrımcılığından uzak, adaletli bir iş yaşamına bir adım daha yaklaştırabilir.

Kadın Yatırım Platformları ne işe yarıyor?

Profesyonel kadın ağları ve kadın yatırım platformları iş yaşamında cinsiyet eşitliğinin sağlanması için önemli işlevlere sahip. Dünyada profesyonel kadın ağları özellikle erkeklerin hakim olduğu sektörlerde kadınların ve diğer azınlık grupların her zaman karşılaştıkları engellenmelerin önüne geçme, bu öznelerin yargılanmadıkları bir ortamda deneyimlerini paylaşma, ve işbirlikleri yaratma işlevleri görüyor. Kadın yatırımcı platformları ise kadın yatırımcılarla kadın girişimcileri bir araya getirerek iş hayatında kadınların birbirilerini desteklemesinin önünü açıyor. Türkiye'de benim de üyesi olduğum PWN Istanbul (Professional Women's Network) ve Arya Women Investment Platform bu alanda öne çıkan isimlerden. Global bir ağın parçası olan PWN Istanbul, kadınların iş hayatında sürdürülebilir bir şekilde var olmaları ve yükselmelerini destekleyen gönüllü bir kuruluş. 2013 yılında 40 profesyonel iş kadınıyla yola koyulan PWN İstanbul'un başlıca varlık sebebi kadın istihdamını artırmak, kurumsal yaşamda liderlik yetenek havuzunu geliştirmek ve sektörel önyargıların aşılması için çaba göstermek olarak belirlendi.

Arya Women 2013 yılından bu yana 30 bin kişiyi bir araya getirdi, desteklediği girişimlerle 5 ülkeye açıldı. Stratejik işbirlikleriyle kadınları güçlendirmeyi hedefleyen diğer ağlarla da projeler geliştirdi. Arya Talks ile alanında uzman konuşmacıları üyeleriyle buluşturdu. Arya Yatırıma Hazırlık Programı ile girişimini hayata geçirmiş ve işini büyütmek için yatırım desteğine ihtiyacı olan kadın girişimcileri, yatırıma hazırlıyor ve Arya yatırımcılarına kendilerini ve girişimlerini tanıtmalarını sağladı. Online eğitim platformu olan Arya Dönüşüm okulu ile fikirden yatırıma girişimciliği öğreten eğitim serileri sundu. Türkiye İş Bankası ile birlikte her yıl 100 civarında kadın girişimcinin işlerini büyütmesine destek oldu. Arya Yatırımcı Kulübü ile farklı sektörlerden kadın yatırımcıların bir araya getirerek deneyimlerini paylaşmalarını sağladı. İş hayatında ve sosyal hayatta cinsiyet ayrımcılığının ortadan kalktığı, profesyonel kadın ağlarının tüm gücünü üretmek ve değer katmak için kullandığı bir dünya dilerim.