GYİAD’ın raporu: Her iki gençten biri girişimci olmak istiyor

GYİAD tarafından yayınlanan Türkiye’de Genç İş Piyasası ve Geleceğine Bakış Raporu, Türkiye’de her 4 gençten birinin işsiz olduğunu raporunda ortaya koydu. Türkiye’nin 26 farklı şehrinde yaşayan, 18-30 yaş aralığındaki bin 391 katılımcıyla hazırlanan raporda katılımcılara demografi, aile yapısı, eğitim, psikoloji, cinsiyet ve girişimcilik olmak üzere 6 farklı ana başlıkta kapsamlı sorular soruldu.

GYİAD Yönetim Kurulu Üyesi Ayşe Arkan, hazırladıkları "Türkiye'de Genç İş Piyasası ve Geleceğine Bakış Raporu"nun sonuçlarını paylaşarak, "Çalışan katılımcıların yüzde 45'i kendi işlerini kurmak istiyorlar. Öte yandan katılımcılarımızın yüzde 15'i daha önce kendi işlerini kurma girişiminde bulunduğunu söyledi. Girişimde bulunmayanların öncelikli sebebi ise maddi imkansızlıklardı." bilgilerini verdi.

Rapora göre yeni mezun gençlerin yüzde 38’i iş arayışındayken yüzde 58,3 oranındaki çoğunluk, işsizlik sebebiyle aile ilişkilerinin olumsuz etkilendiğini ifade etti. İş arayışındaki gençlerin yüzde 78,2’si işsizlik durumlarından dolayı kendilerini arkadaşlarından geri kalmış hissettiğini belirtti. Buna ilave olarak iş bulamamak beklentileri de düşürdüğünü ifade etti. Katılımcıların yüzde 64’lük kesimi, sadece yol-yemek veren bir yerde çalışmayı kabul edebileceğini söyledi. 18-22 yaş arasında ise bu oran yüzde 74,3'lere ulaştığı raporda yer aldı. Diğer yandan çalışan gençlerin de yüzde 64’ü işinden memnun olmadığını ifade etti.

Kadın işsizlerin yüzde 89,4’ü iş aramayı bıraktı

Rapora göre işsiz olup iş arayışı bulunmayan katılımcıların yüzde 89,4 oranındaki çoğunluğunu kadınlar oluşturdu. Bu gruba mensup kadınların yüzde 92,1’i evliyken yüzde 82,4’ü ise çocuk sahibi. Erkek katılımcılardaysa “İş arayışım oldu, artık aramıyorum” cevabı verenlerden “cesareti kırılmış” grubun ise yüzde 44,1 oranında olduğu görüldü.

Uluslararası İş Örgütü'nün araştırmalarına göre Türkiye'nin kadın yönetici oranı bakımında dünyada 2'nci sırada olduğunu aktaran Arkan, Türkiye'de üst yöneticilerin (CEO) yüzde 11'inin kadın olduğunu, Türkiye'de kadın istihdamı açısından muhteşem bir potansiyelin bulunduğunu kaydetti. Türkiye'nin OECD ülkeleri arasında kadınların iş gücüne katılımı bakımında 159'uncu sırada olduğunu ifade ederek, kadınların sadece yüzde 34'ünün iş gücüne katıldığını söyledi.

Her iki gençten biri girişimci olmak istiyor

Rapor verileri doğrultusunda, gençlerin girişimcilik konusunda istekli olduğu ve katılımcıların yüzde 45,2’sinin, yani her 2 kişiden birinin, fırsat ve imkân olması durumunda girişimci olabileceğini ortaya çıktı.

Sektöre göre girişimcilik denemelerindeki başarısızlık oranlarıysa yeme-içmede yüzde 19,4, tekstilde yüzde 15 olduğu ifade edildi. Girişimcilik fikri hizmet sektöründe daha fazla düşünülürken üretim alanında girişim fikrinin oldukça az olduğu ortaya konuldu.

Raporda gençler arasında girişimcilik algısını da ele aldıklarını aktaran Arkan, "Gençlerin girişimci olmak istedikleri sektörlerin başında, yeme-içme, eğlence ve tekstile dönük düşük katma değerli işler geliyor. Gençlerimize bir yandan girişimci olmaları için gerekli ortamı sağlarken diğer yandan onları yenilikçi alanlara yöneltecek bilgi ve yol göstericiliği sağlamalıyız." değerlendirmesini yaptı.

"Liyakat temelli yönetim modeli gençliğin geleceğine yapılan en büyük yatırım olacak"

Ayşe Arkan, rapora göre, halihazırda çalışan gençlerin iş tercihinde paranın birinci neden olduğunu belirterek, işin alınan eğitime uygun olmasının ikinci sebep ve terfi ve yükselme olanaklarının açık olmasının üçüncü sebep olarak öne çıktığını söyledi.

"Gençlerin kariyer gelişimine olan katkının daha olacağı bir iş ortamı sağlamamız gerek. Çalışan katılımcılara, şu anda çalıştıkları pozisyonun kariyer gelişimine olan etkisini sorduğumuzda yüzde 40,2 oranında katılımcı sürekli katkıda bulunduğunu ifade ederken, yüzde 30,2 pozisyonlarının kariyer gelişimlerine etkisi olmadığını söylüyor. 

Gençleri kaygılandıran iki önemli konu daha var: Ekonomik gidişat ve torpil. Mevcut ekonomik durumun bu kadar yüksek çıkması anlaşılır bir sonuç. Tüm dünya zor bir dönemden geçiyor. Raporumuz için bu anket yapılırken küresel salgının en karanlık günlerine giriliyordu ve aşı henüz bulunmamıştı. Ancak burada esas önemli olan torpil ve haksız rekabet. Gerçekleştireceğimiz atılımlarla eğitimde fırsat eşitliğinin sağlandığı, liyakat temelli yönetim modeli gençliğin geleceğine yapılan en büyük yatırım olacaktır."