301 sefer sayılı Birgenair uçak kazası nasıl gerçekleşti?
Birgenair’e ait Boeing 757-225 uçağı 25 gün boyunca Puerto Plata Havalimanı’nda bekletilmişti. Bu sırada Dominik - Almanya arasında sefer düzenleyen başka bir şirketin uçağında arıza olmuş ve bu nedenle şirket Birgenair'in Boeing 757-225 uçağını kiralamıştı. Uçak kalkışından hemen sonra Atlas Okyanusu'na düştü. Peki, hiç kimsenin kurtulamadığı kaza nasıl oldu? İşte, kazaya dair detaylar...
Boeing 757-225 uçağı 6 Şubat 1996 tarihinde saat 23:30’da aprondan ayrılmak için kuleden izin aldı ve 23:42’de Puerto Plata Uluslararası Havalimanı’ndan havalandı. Uçağın kokpitinde, kaptan pilot Ahmet Erdem, yardımcı pilot Aykut Gergin ve gözlemci pilot Muhlis Evrenesoğlu bulunuyordu. Kaptan pilot Ahmet Erdem oldukça tecrübeli bir pilottu.
Uçağın havalanması sırasında yapılan rutin kontrolde kaptan pilot Ahmet Erdem ile yardımcı pilot Aykut Gergin’in hız göstergeleri birbirinden farklıydı. Ancak kaptan pilot Erdem, uçuşu iptal etmedi ve yardımcı pilotun göstergesine bağlı kalarak uçağı havalandırdı.
Uçak havalandıktan 1,5 dakika sonra otomatik pilot devreye geçti ve otomatik pilota geçtikten sonra uçak üst üste uyarılar vermeye başladı. 4.700 fit irtifaya ulaşıldığında kaptan pilot Erdem’in hız göstergesi 350 knot, yardımcı pilot Gergin’in ise hız göstergesi 220 knot hızla seyrettiklerini gösteriyordu. Bir hız göstergesi uçağın hızının neredeyse stalla girecek kadar düşük olduğunu gösterirken, diğer bir hız göstergesi uçağın aşırı hızlı gittiğini gösteriyordu. Kaptan pilot Erdem bunun üzerine uçağın hızını azaltmaya karar verdi. Erdem, lövyeyi çekerek uçağın hızını düşürdü. Ancak bu kararla uçak, levye titreşim uyarısı verdi. Levye titreşim uyarısı uçağın çok yavaş gittiğini belirterek pilotları uyaran bir ikaz sistemi.
Uçak, levye titreşim uyarısı verdiği için artık otomatik pilot devreden çıkmıştı ve uçağın burnu dik bir şekilde havaya kalkmıştı. Kaptan pilot Erdem o an bunu fark edemedi ve uçağın burnunu indirmek yerine motorların hızını artırarak bu kez “tam gaz” komutu verdi. Bunun üzerine uçağın sol motoru durdu. Sadece sağ motoru çalışan uçak Atlas Okyanusu’nun üzerinde dönmeye başladı. Saniyeler önce aşırı hız uyarısı veren uçak bu kez de stick shaker uyarısı veriyordu. Yani uçak, havada tutunamayacak kadar yavaşlamıştı ve düşüyordu. Kokpitte “uçağı yukarı çek” anlamında olan “pull up” ikaz sistemi yankılanıyordu. Kokpitte panik havası vardı. Pilotlar son ana kadar kazayı önlemek için çok uğraştı fakat olmadı.