Vadeli işlem (futures) sözleşmesi nedir?
Ekonomik veya finansal ürünü önceden belirlenmiş belirli bir vadede, belirli fiyattan ve belirli miktarda alma veya satma yükümlülüğü veren sözleşmeye "vadeli işlem sözleşmesi" denir. Vadeli işlem sözleşmesi aslında standart hale getirilmiş forward sözleşmelerdir. Vadeli işlemler organize borsalarda yapıldığı için vadeli işlem sözleşmesinde alım satıma konu mal ve finansal aracın niteliği, miktarı, vadesi ve teslim tarihi ve yeri standart olarak tanımlanmıştır.
Vadeli işlem (futures) sözleşmesi
Sözleşmenin taraflarına, belirlenen ileri bir tarihte, bugünden üzerinde anlaşılan fiyattan, standartlaştırılmış miktar ve kalitedeki ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni veya dövizi alma veya satma yükümlülüğü getiren sözleşmeye "vadeli işlem (futures) sözleşmesi" denir.
Vadeli işlem sözleşmelerinde taraflar açısından tek değişken, alım satım sırasında oluşan fiyattır. Borsada fiyatlar hergün değişebilir. Ancak vadeli sözleşme fiyatlarının bir gün içerisinde aşağı ve yukarı doğru hareket edeceği maksimum günlük fiyat değişiklikleri ilgili borsa tarafından belirlenmektedir.
Bir malın belirlenen fiyat üzerinden ileri tarihte alım veya satımının yapılmasını sağlayan vadeli işlem sözleşmelerinin bazı asgari unsurları vardır. Bu unsurlar; Vade, fiyat, miktar ve niteliktir.
Kur riskinden korunmak isteyen bir ekonomik birim vadeli işlem piyasasında
temel olarak iki tip strateji kullanır. Bu pozisyonlar, uzun ve kısa pozisyonlardır. Futures döviz sözleşmesinin alıcısı, borsa tarafından önceden belirlenmiş standart sözleşme şartlarına
uygun olarak standart miktardaki bir dövizi önceden belirlenmiş kur üzerinden
gelecekte önceden belirlenmiş bir tarihte alma (uzun pozisyon), satıcısı ise satma
(kısa pozisyon) yükümlülüğü altına girer. Kısaca özetlemek gerekirse; Uzun pozisyon ileride değeri artması beklenen, kısa pozisyon ise değeri düşmesi beklenen varlıklara uygulanan stratejilerdir.