Nispi (göreli) gelir hipotezi nedir?
Nispi gelir hipotezi, 1969 yılında Amerikalı ekonomist James Duesenberry tarafından geliştirilen bir hipotezdir. Duesenberry, kullanılabilir gelir artarken ortalama tüketim eğiliminin zaman içinde neden düşmediğini göstermek için nispi gelir hipotezini geliştirmiştir.
Nispi gelir hipotezi
Nispi gelir hipotezi, James Duesenberry tarafından geliştirilen bir hipotezdir.
Duesenberry, nispi gelir hipotezinde tüketimi belirleyen unsurların toplumun sosyal ve psikolojik özellikleri olduğunu ileri sürmüştür ve tüketim harcamalarının cari gelirin yanı sıra yakın geçmişteki en yüksek gelirin fonksiyonu olduğunu söylemiştir. Buna göre tüketici geliri azalsa bile yakın geçmişteki tüketim seviyelerinde tüketim yapmaya çabalayacak ve ortalama tüketim eğilimi yükselecektir.
Duesenberry, tüketicilerin gelirleri yükseldiğinde yüksek hayat koşullarına uyumları kolay, ancak gelir düştüğünde düşük hayat koşullarına uymalarının zor olduğunu, bu nedenle kısa dönemde tüketimin gelire oranla daha az düşeceğini söylemiştir. Duesenberry, tüketim alışkanlığındaki bu devamlılığı ise “gösteriş etkisi” olarak adlandırmıştır.
Nispi gelir hipotezine göre tüketim miktarını, tüketicinin içinde bulunduğu toplumun tüketim seviyesi belirlemektedir. Tüketici çevresindeki tüketim seviyesine göre harcanabilir gelirinden tüketime pay ayırmaktadır. Bu durumda aynı toplum içindeki gelir seviyesi yüksek olan tüketiciler gelirlerinden daha az bir payı tüketime ayırırken, gelir seviyesi nispeten düşük olan tüketiciler ise gelirlerinden daha büyük bir payı tüketime ayıracaklardır.
