Merkez Bankası para arzını nasıl kontrol eder?
Merkez Bankası, para arzını kontrol etmek için para tabanını kontrol etmeye çalışır. Para tabanı, dolaşımdaki para ile bankaların merkez bankasındaki rezervlerinin toplamından oluşur. Peki, Merkez Bankası’nın para arzını kontrol etme yöntemleri nelerdir? İşte detaylar…
Merkez bankası para arzını; açık piyasa işlemleri (APİ), reeskont oranı, zorunlu karşılık oranı ve döviz işlemleri olmak üzere dört şekilde kontrol eder.
Açık piyasa işlemleri (APİ)
Açık piyasa işlemleri (APİ) Merkez Bankası’nın para tabanını etkilemek için hazine tahvil ve bonolarını alıp satması işlemidir. Merkez Bankası’nın bankalardan veya banka dışı kesimden tahvil ve bono alması, para tabanını artırırken, tahvil ve bono satması para tabanını azaltır
Reeskont kredisi
Reeskont kredisi, banka ve şirketlerin finansman ihtiyaçlarını karşılamak için sağlanan bir ödenektir. Reeskont kredisi ile söz konusu ihtiyaçların karşılanmasının yanı sıra Merkez Bankası’na döviz girdisinin sağlanması amaçlanır. Reeskont hesaplama işlemi nominal değerin temel alınmasıyla yapılır. Reeskont hesaplama işlemi nominal değerin temel alınmasıyla yapılır.
Reeskont oranı formülü şöyledir:
Reeskont miktarı = (nominal değer x faiz oranı x gün sayısı) / 36.000 + (faiz oranı x gün sayısı)
Döviz işlemleri
TCMB döviz işlemlerini, geçici bir süre için döviz likiditesi ihtiyacı olan bankalar ile döviz likiditesi fazlasına sahip bankalar arasında, Merkez Bankası garantörlüğünde belirli bir faiz ve vadeyle yapılan işlemler olarak tanımlamıştır.
