Laffer eğrisi nedir? Laffer eğrisini hangi ekonomist geliştirdi?

Laffer eğrisi

Laffer eğrisi, 1979 yılında arz yönlü ekonomist Arthur Laffer tarafından geliştirilmiştir. Laffer eğrisi; vergi oranının arttırdıkça, vergi gelirlerinin artacağını, ancak bir noktadan sonra vergi oranını arttırmanın vergi gelirlerini azaltacağını savunan bir analiz aracıdır. 

Laffer eğrisi, vergi oranları artarken vergi gelirlerinin önce arttığını; ancak, daha sonra azaldığını göstermektedir. Vergi oranı sıfır olduğunda, bireyler hiçbir vergi ödemezler ve devletin vergi geliri doğal olarak sıfırdır. Vergi oranı %100 olduğunda ise, devlet bireylerin kazandığı tüm geliri alacaktır. Bu durumda bireylerin üretim yapıp, gelir elde etme istekleri bitecek, çalışmanın bir yararı olmayacak, vergi geliri de sıfır olacaktır.

Laffer eğrisine göre, vergi gelirleri arttıkça vergi oranları önce artar, sonra azalır. Dolayısıyla bu eğri, konkav bir eğri özelliği gösterir. Laffer eğrisine göre, aynı miktarda vergi oranı sağlayan iki vergi oranı vardır. Örneğin, A ve B noktasına denk gelen vergi oranları aynı vergi gelirini sağlar. C noktası, vergi gelirlerini maksimize eden vergi oranını gösterir. Krieger, çalışmasında, vergi gelirlerini maksimum yapan bu nokta ile ilgili bir eleştiri getirmiştir. Buna göre Krieger, Laffer eğrisinin hipotetik bir eğri olduğunu ve hiç kimsenin C noktasının konumunu tam olarak bilemeyeceğini söylemiştir. Ayrıca, gerçek eğrinin simetrik olduğu veya maksimum gelirin 0 ile %100’lük bir oranın ortasında bir yerde gerçekleşip gerçekleşmeyeceğinin de bilinmediğini vurgulamıştır. Vergi oranı sıfırdan başlayarak arttığında toplam vergi gelirleri artar. Ancak, C noktasından sonra vergi oranları arttıkça, daha önceki bölümde değinildiği gibi, yatırımlar, tasarruflar olumsuz yönde etkilenir. Dolayısıyla da, C noktasınında azalır.

Laffer’e  göre vergi indirimleri büyük önem taşır. Laffer’e göre, bireyler vergi sonrası sonuçlarla ilgilidirler. Laffer’e göre vergi indirimlerinin önem taşımasının bir diğer nedeni ise, vergi indirimlerinin zamanlamasıdır. Vergi sonrası geliri kazanmak isteyen birey, sadece ne kadar çalışacağını vs. değil, ne zaman çalışacağını, ne zaman yatırım yapacağını ve ne zaman harcama yapacağını da düşünür. Gelecekte vergilerin düşük olacağı beklentisi varsa, birey bugünkü dönemde vergilendirilebilir faaliyetlerini azaltır.