Erken emeklilik mümkün mü? Hangi şartlarda borçlanma imkanı doğar? İşte detaylar...
Yasalarımızda çalışılmayan dönemler için geriye dönük ödeme imkânı yok. Ancak bazı istisnalar var ki toplu ödeyerek yıllarca çalışmadan kurtulup erken emekli olabiliyorsunuz. Peki, hangi durumlarda borçlanma imkanı doğuyor? İşte erken emeklilik formülü...
Her çalışan haklı olarak bir gün emekli olmayı hayal ediyor. Ancak emekli olmak için bazı şartları da yerine getirmek gerekiyor. Eğer 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olmuşsanız EYT'li sayılıyorsunuz ve belli bir primi tamamlamak, erkekler için 25 kadınlar için ise 20 yıllık sigortalı süresini geçirmek gerekiyor.
Yaş şartı olmadan emekli olunuyor. Bu tarihten sonra sigortalı olanlar için ise belli sayıda prim ödemek, belli bir yaşı doldurmak gerekiyor.
Prim ödemenin de değişik yolları var. Öncelikle bir hizmet akdi ile bir işyerinde çalışmak gerekiyor. Bu durumda primleriniz 4A yani eski adıyla SSK olarak işveren tarafından ödeniyor. Bir başka yöntem ise Bağ-Kur. Bu durumda kendi primlerinizi kendiniz ödüyorsunuz.
Bir işyerinin sahibi olmak ya da bir şirkete ortak olmak durumunda 4 B yani Bağ-Kur primleri ödeyerek emeklilik için ihtiyaç duyulan prim sayısını tamamlıyorsunuz.
Çalışma imkanı yoksa bu kez yine Bağ-Kur kapsamında isteğe bağlı sigorta ile prim ödüyorsunuz. 4C'liler yani memurlar ise ihtiyaç duydukları prim için devlette yaptıkları görev süresini tamamlıyor. Bu durumda primlerini kamu ödüyor. Dolayısıyla bu primleri ödeyerek emeklilik için istenen şartı tamamlamak gerekiyor.
Geçmiş yıllara dönük çalışılmayan günleri ya da ileriye dönük bir toplu ödeme imkanı bulunmuyor. Ancak yasalarımızda 'borçlanma' denilen prim satın alma yöntemleri de var.
Bu yöntem ile çalışmadan belli şartlarda prim satın alarak emeklilik için gereken sayıyı tamamlamak mümkün. Erkeklerin askerlik sürelerini, kadınların doğumdan sonraki çalışmadan geçen süreleri borçlanıp satın almaları bunlardan bazıları.