Makroekonomik dengeler kriptoyu fena çarptı!

Berfin ÇİPA

“Son bir senede kripto paraların NASDAQ gibi geleneksel piyasalar ile korelasyonunun artması, eskiden Fed nedir bilmeyen kripto para yatırımcılarını kendi çapında birer ‘makro ekonomist’ yaptı” diyen Kripto Para Uzmanı Ozan Kara’nın sözleri ile başlamak istedim. Çünkü son yaşanan düşüş tam da bu sürekli takip ettiğimiz makro dengelerden kaynaklandı. Yatırımcı sosyal medya ve güvendiği kaynaklardan her saniye haber takip edip, “Acaba bu gelişme piyasayı etkiler mi?” endişesinde kaybolup gitti. 26 bin doların altına kadar gerileyen Bitcoin’de bu seferki düşüşün sebebi neydi Kripto Masası uzmanlarına sordum.

Bitay Araştırma Departmanı Analisti Alper Samet Yorak yaşanan sert geri çekilmeyi madde madde özetledi; “Dünyanın en büyük emlak devi olan Çin merkezli Evergrande şirketinin iflas başvurusunda bulunması piyasada sert düşüşe sebep oldu. Ancak bu haber kripto para piyasasının düşmesi için aslında bir bahane oldu, çünkü başka birçok gelişme de düşüşe işaret ediyordu. Örneğin ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu olan SEC son dönemdeki durgunluğun en büyük sebebi konumundaydı. SEC, BlackRock ve Fidelity gibi iki büyük fon yönetim şirketinin ETF başvurusunu önce bekletmesi ve ardından ise 2024 yılına ertelemesi piyasa oyuncularının motivasyonunu bozdu. Ardından SEC, en büyük 2 kripto para şirketleri olan Binance ve Coinbase’e müşteri fonlarını yanlış şekilde kullanmak ve menkul kıymet kurallarını çiğnemek suçundan geçtiğimiz ay dava açtı. Temmuz ayındaki bu karar sonrası kripto paralar sert geri çekilmişti. Diğer taraftan ABD merkez bankası Fed, faiz artırım döngüsünü devam ettiriyor ve faizleri son 40 yılın en yüksek yeni seviyelerine çıkarmaya devam ediyor. Faiz artırım kararlarının gecikmeli etkisini piyasa son zamanlarda derinden hissediyor. Ek olarak Fed, pandemi döneminde 9 trilyon dolara kadar çıkardığı bilançosunu küçültmeye devam ediyor. Son aylarda piyasadan yaklaşık 250-300 milyar dolar kadar para çeken Fed, kripto para piyasalarında dolaşan toplam paranın azalmasına ve yeni satışların gelmesine sebep oluyor. Piyasada balina dediğimiz büyük oyuncular özellikle haziran ayından bu yana kısa pozisyonlarını artırdılar. Bu sebepten de alım yönlü emirlerdeki yetersizlik piyasa genel düzeyinde düşüşe işaret ediyor. Nitekim market maker olarak ifade ettiğimiz piyasa yapıcıların Bitcoin piyasasındaki durgunluktan dolayı orta ölçekli projelerden ağustos başı itibariyle çıkış yaptıklarını gözlemliyoruz.”

Kripto Teknik Kurucusu Altuğ İşler’e göre ise temel sorun market yapıcıları; “Bence gerçek sebep piyasaya alıcı gelmemesi ve market yapıcılarının yüksek fiyattan bu fiyatı tutmak yerine artık belli bir satış yaparak fiyatı ıskonto yapmaları, kendileri satış yaparak fiyatı dengelediklerini düşünüyorum. Yeni kademe oluşturmak için fiyatı aşağı doğru etkilediler diyebilirim”

Ozan Kara’nın yorumu ise şu şekilde; “Bitcoin, yılbaşından düşüş öncesine kadar yüzde 80 üzerinde getiri elde etse de 2021’deki boğa rallisindeki güven ortamı oluşmadı. Günün sonunda likidite havuzu genişledi ve patlamaya hazır bomba gibi pimini çekecek gelişmeyi bekledi. İlk gelişme Fed tarafından gelen şahin açıklamalar oldu. Hisse piyasaları düşerken, kripto paralar da düşmeye başladı. Bombayı, Wall Street Journal’da çıkan, Elon Musk’ın kurucusu olduğu SpaceX’in elindeki 373 milyon dolarlık Bitcoin’i sattığı haberi patlattı. Bu haberin doğruluğu ispatlanmasa da piyasada endişe yaratmaya yetti. Bitcoin uzun pozisyonlar likidite olarak kapatıldı ve domino taşı etkisi ile Bitcoin 28 bin dolar seviyesinden 26 bin dolar seviyelerine kadar düştü. Coinglass verilerine göre 160 bin hesapta toplamda 386 milyon dolarlık Bitcoin likidite oldu. Bu FTX batışından itibaren en yüksek likiditasyon seviyesiydi”

BTC GRAFİĞİ NE SÖYLÜYOR?

Bitay Araştırma Departmanı Analisti Alper Samet Yorak BTC grafiğini Kripto Masası için yorumladı

Lider kripto para birimi Bitcoin, yaklaşık 2 aydır oldukça bir bant aralığında oluşturduğu yatay-negatif kanalı perşembe günü aşağıya kırmıştı. Cuma gününden bu yana ise tekrar dar bantta hareket eden ve 26 bin dolar civarında gün kapanışları gerçekleştiren Bitcoin, dün gece tekrar 25 bin 300 dolar seviyelerini test etse de sabah saatlerinde 26 bin dolar civarında alıcı buluyor. Bu hareketin ise doğal yollarla gerçekleşip gerçekleşmediği merak edilirken Binance borsasının piyasadaki arz-talep dengesini korumak adına piyasaya Bitcoin satışı gerçekleştirdiği de belirtiliyor. Son dönemde yaşanan hacimsiz ve durgun görüntü fiyatlamaya daha çok negatif yönlü ettiğini ve aşağı yönlü hareketlerin daha olası olduğunu da belirtmekte fayda var. Çünkü alım yönlü emirler piyasada daha azınlıkta bulunuyor. Ek olarak 200 günlük ortalamanın da aşağısına kıran Bitcoin için kısa vadede görünüm bir miktar olumsuz seyrediyor.

Makro ekonomik ortamın da destekleyici olmadığı Bitcoin için her ne kadar 2024 ve sonrasında ciddi yükseliş potansiyeli bulunsa da kısa vadede görünüm zayıf seyrini sürdüreceğine işaret ediyor. Şu sıralar 26 bin dolar seviyesinde denge arayan Bitcoin için 26 bin 700 dolar bölgesi ilk etapta direnç seviyesi olurken aşağıda sırasıyla 25 bin 500, 25 bin 200 ve 25 bin dolar seviyeleri destek noktası olarak takip ediliyor.

BTC ETF BAŞVURUSU ONAYLANIRSA RÜZGAR TERSİNE DÖNER Mİ?

Karamsarlık kotasını yeterince doldurduysak,  olumlu bir gelişmeden bahsetmek istiyorum. BlackRock’ın spot ETF başvurusu önemli bir olayın fitilini ateşlemiş, ardından birçok finans kurumu Bitcoin ETF başvurusunda bulunmuştu. SEC’ten konuya ilişkin net bir açıklama henüz gelmese de pozitif senaryo gerçekleşirse Bitcoin fiyatına olumlu yansıması kuvvetle muhtemel. Kara, ETF onayının gelmesi halinde yeni bir ATH beklediğini belirterek; “Bu başvurular onaylanırsa kripto paralarda önemli bir virajdan dönülmüş olacak. Şu an Bitcoin ETF’i var aslında. Bunlardan en önemlisi Grayscale’in BTC ETF’i. Ancak bu ETF spot ETF’ler gibi arbitraja imkan vermiyor. Yani ETF fiyatı aşağıya geldiğinde arbitraj traderları bu fona dolar yatırıp Bitcoinlerini alıp piyasada satış yapamıyorlar. Bu da ETF’in piyasadan ayrışmasına neden oluyor. Şu an Grayscal’in Bitcoin ETF’i yüzde 27 Bitcoin’in piyasa fiyatından daha ucuz. Bu farkın yüzde 40’ların üzerine çıktığını görmüştük. Bu durum bu ETF’in cazibesini azaltmakta. Şu an merkezi borsalara güvenin azaldığını ve kendi cüzdanlarında Bitcoin tutmanın zor ve riskli olduğunu düşünürsek, SEC onaylı Bitcoin Spot ETF’ne talep çok olacaktır. Bu potansiyel, fiyatı yukarı yönlü hareket ettirecek olsa da asıl fiyatı sürükleyen Bitcoin’in durumunun netleşmesi olacaktır. Bitcoin 2-3 sene önce büyük bankaların Ponzi olarak nitelendirdiği bir varlık iken, yatırımcıların ilgisinden sonra birçok bankanın genişlemek istediği bir alan oldu. SEC onaylı Bitcoin Spot ETF’i kurumsalların daha rahat içeriye girmesine ve emeklilik fonlarına dahil olmasına vesile olabilir. Bu nedenle spot ETF onayında ben yeni “All Time High” seviyelerini bekliyorum” ifadelerini kullandı.

İşler ise; “ETF başvurusu kabul edilirse rüzgar tersine döner. Çünkü hem haber değeri olarak kaliteli bir şey hem de fiziki olarak büyük miktarda Bitcoin alınacağı ve piyasalarda arz eksiltileceği için direkt olarak fiyatı etkileyecek bir durum. Bunun da Şubat 2024’ten önce olması beklenmiyor. Ama bence bunun öncesinde bir noktada firmalar alım yapmaya başlayacak. Çünkü haber geldikten sonra almak zaten fiyatlanmış bir ürün alınması anlamına gelir. O nedenle doğru şekilde hazinelerinin doldurulması için ben bu sonbaharda belki bir düşüş daha olur oradan alım fırsatı olarak değerlendirmelerini ben makul buluyorum. Muhtemelen Eylül-Ekim gibi düşüşle beraber hızlı bir düşüş hızlı bir toparlanmayla orada alım satım gerçekleştiğini görürsek çok şaşırmamak lazım” şeklinde konuştu.

BTC YIL SONU TAHMİNLERİ

Kara: Şu an önümüzdeki en büyük belirsizlik SEC, en büyük engel ise Gary Gensler. SEC’nin borsalara açtığı davalar devam etmekte. Bunun yanında bu davada kripto paraları menkul kıymet ilan etmesi ancak XRP davasını kaybetmesi belirsizlikleri artırıyor. Buna ilave olarak, Fed’in şahin söylemlerindeki ısrarıyla birlikte yıl sonuna kadar pozitif bir fiyatlama olmasını çok olası görmüyorum. Ancak yine de 30 bin dolar üzerinde fiyatlamalar ile seneyi kapatabiliriz. FTX’e benzer yeni bir ‘şok’ yaşamadığımız sürece tabii ki.

İşler: 30 bin, 40 bin dolar bir kapanış bekliyorum

YATIRIMCI NELERE DİKKAT ETMELİ?

Yorak: Gerek makro ekonomik veriler gerekse kendi içsel dinamiklerindeki gelişmelerden çok sık etkilenen kripto para piyasasında her an yukarı ve aşağı yönlü dalgalanmalar görülebiliyor. Bu noktada yatırımcıların tasarruflarını değerlendirirken; küresel finansal piyasaları yakından takip etmeleri, düzenli şekilde piyasa araştırması yapmaları, riskleri bölmeleri, 7/24 canlı bir piyasa olduğu için stop emirlerini düzenli şekilde belirlemeleri ve bu şekilde kendilerini korumaya almaları gerekli. Ek olarak biriktirdikleri paranın tamamı ile tek bir ürün almamayı, riski azaltmak ve dalgalanmaları düşürmek için sepet oluşturmaları gerektiğini de belirtiyoruz. Sürekli nakit olarak belirli miktarların bulunması gerektiğini, doğru destek noktalarından parça parça alım yapmalarını, böylece uzun vadede daha sağlıklı bir portföye sahip olabileceklerini düşünüyoruz.

Kara: Kripto paralar bu dönemde 2021’deki gibi attığınız her taşla kuş vurabildiğiniz bir piyasadan uzak. Kendi açımdan bu piyasalarda biraz daha uzun dönemli yatırımları tercih ediyorum. Bu piyasa en kötüyü yaşadı. O dönemlerde Bitcoin için dibin 15 bin dolar olduğunu gördük. Bitcoin Spot ETF onaylanması ve her gün artan kurumsal girişlerini görüyoruz. Bunların gerçekleşmesi ve fiyatlanmasını düşündüğümüzde bana göre risk getiri olarak kripto paralar hala cazip. Büyük kayıplar yaşamamak için piyasa hacmi büyük ve uzun yıllardır piyasada olan kendini ispat etmiş kripto paralar tercih edilebilir.

İşler: Bireysel yatırımcılara şimdilik Allah sabır versin. Çünkü şu an dünyada kripto paralar için uygun bir iklim yok. Ne parasal bollaşma ne riskli varlıklara yatırım var. Tam aksine biraz daha nakite ve daha güvenli varlıklara yatırım yapmaya çalışılıyor. O nedenle tahminimce sonbaharı atlatırsak Kasım-Aralık gibi güzel bir yükselişle en azından zararlar kapatılabilir. Alım için de bu dönem değerlendirilebilir.