“Kripto Kışı Bitti Ama Çilesi Bitmedi”

Berfin ÇİPA

Bu sefer geçmişe dönerek başlayalım. Yıl 2020… SEC (ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu) Aralık ayında XRP geliştiricisi Ripple Labs’e dava açarak şirket ve yöneticileri XRP’yi satıp 1,3 milyar dolarlık kayıt dışı menkul kıymet arzı gerçekleştirmekle suçladı. Ripple ise XRP'nin menkul kıymet olmadığını savundu. Üç yıl boyunca onlarca haber akışı ile davayı takip ettik. Geçtiğimiz hafta bu belirsizlik Ripple’ın SEC karşısındaki zaferi ile sonuçlandı. Üç yıl süren bu çekişmenin ardından gelen haber, kripto para piyasasına adete doping etkisi yarattı.

Kripto yatırımcısı roket emojilerini kullanmak için gün sayıyor. Bir taraftan Ripple coşkusu diğer taraftan Bitcoin halving’e geri sayım, ayrıca Fed’in parasal sıkılaştırmada sona gelindiğine dair sinyalleri derken, yatırımcı hiç olmadığı kadar keyifli. Uzmanlar ise şu konuda hem fikir: Evet kış bitti ama yaza daha girmedik rehavete kapılmayalım!

“PİYASA KATILIMCILARI HALA MAKRO VERİLERE ODAKLI”

WOFDEX Araştırma Direktörü Helin Çelik Fed’in öneminin altını çizdi; “Fed faiz artırımlarının yavaş yavaş sonuna geldiğimiz düşüncesi yatırımcının orta-uzun vade hedeflerini ve pozitif eğilimin devam edeceği varsayımını canlı tutuyor. Bu yıl içerisinde Fed’in 25’er baz puanlık iki adet faiz artırımı yapması bekleniyor. Piyasa buna hazır, ancak öngörülen değerin üzerinde bir akış piyasadaki tedirginliği artıracaktır. Geçtiğimiz hafta Ripple-SEC Davası’yla ilgili görece pozitif gelişmelerin yaşanması, piyasada doping etkisi yaratmıştı. Haber etkisi geçtiğinde ise karlar realize edildi, XRP dışında çoğu coinler deyim yerindeyse başladığı noktaya geri döndü. Bu, piyasa katılımcılarının hala makro verilere odaklı olduğunu gösteriyor. Tam anlamıyla faiz artırımlarının sonuna geldik demeden mega ralli beklemek, temkinli olmayı elden bırakmak olur”

Kripto Fenomeni Lord of Crypto ise ihtiyatlı olmakta fayda olduğunu belirterek; “Kış bitti, ama henüz yaza girmedik. Önümüz yaz, bu kısmı doğru. Pozitif olalım ama erken sevinmeyelim. Bütün odunlarımızı  (nakdimizi) kullanmayalım ki sonra kazma kürek yakmak zorunda kalmayalım” dedi.

Gate Türkiye Araştırma Müdürü Sevcan Dedeoğlu; “ Kripto kışı bitti ancak çilesi bitmedi. Çünkü alışılmış bir boğa ralli dönemi yaşamıyoruz. Makro olarak parasal sıkılaştırmanın sonuna geldik ama sene sonuna kadar yapılacak 50 bp faiz artışının bittiğini görmemiz için eylül-ekim ayını bekliyoruz. Bir taraftan regülasyonlara dair ilk adımların geldiği ve kurumsal ilginin yavaş yavaş geldiği bir dönemi geçiriyoruz. Daha güzel günlerin başlangıç aşamasındayız” ifadelerini kullandı.

“RİSKLER GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULMALI”

Evox Kurucusu Barış Büyüktaş yatırımcıları uyardı; “Son zamanlarda kripto para piyasası hareketlenerek yatırımcıların umutlarını yeşertti. Kripto piyasasında ayı piyasasının sona erdiği düşüncesiyle birlikte Bitcoin ve diğer kripto para birimlerinde gözle görülür bir toparlanma yaşandı. Fiyatların ve kurumsal ilginin artması, piyasada bir iyimserlik dalgası yaratıyor. Ancak, piyasada hala belirsizlikler mevcut ve riskler göz ardı edilmemeli. Düzenleyici önlemler, teknolojik zorluklar ve volatilite, kripto kışının tamamen sona erip ermediği konusunda dikkatli olunması gerektiğini gösteriyor. Yatırımcıların, bu değişken piyasada sabırlı ve bilinçli kararlar vermeleri önemli.”

BITCOIN’İN GRAFİĞİ NE VADEDİYOR?

Çelik: Bitcoin’in günlük grafiği incelendiğinde 30.000’in üzerindeki fiyatlamanın zayıf olduğunu ve yeterli momentumun yakalanamadığı gözleniyor. 20MA’yı aşağı yönlü kırması ise parite üzerindeki kırılganlığı artırıyor. Konsolide olduğu bölgede kalmayı başarırsa yeniden geçtiğimiz günlerde test ettiği 31.800 ile 32.670 bandını deneyebilir. Pozisyonda olan yatırımcı direncin kırılmasıyla 34.800 seviyelerini bekleyebilir.

Önümüzdeki hafta Fed’in faiz artırımından önce grafik üzerinde belirtilen bölgeden negatif ayrışması ise satış baskısını artıracak bir fiyatlama olur. Bu durumda destek seviyelerinin kademeli olarak takip edilmesinde yarar var. Trend desteğine kadar yaşanabilecek olan gevşemeler, düzeltme döngüleri baz alındığında, normal karşılanabilir. Trend desteği ise güncel konjonktürde alım fırsatı olarak değerlendirilebilir. Yatırımcı risk algısı doğrultusunda bahsi geçen bantlardan maliyetlenebilir.

İşler: Bitcoin’in grafiği bize piyasanın olgunlaştığını yeni boğa rallisi için kademe oluşturduğunu gösteriyor. Özellikle 30 bin doların üzerinde düzenli olarak kalmayı başarması burada kendine yeni seviyeler elde ettiğini belirtiyor. Bundan sonraki süreçte ufak çaplı düşüşler mutlaka olacaktır. Tekrar Bitcoin’i 25 binlerde 20 binlerde görürsek çok şaşırtıcı olmaz. Fakat daha sonra özellikle bir sonraki Fed toplantısından sonra Amerika’nın para politikası gevşemeye doğru dönmeye başladıkça büyük ihtimalle artık yeni rallinin fitili ateşlenmiş olur. O nedenle 2024 mayıstan sonra Bitcoin’de 100 bin dolara giden koşunun fitilinin ateşlendiğini göreceğiz.

Dedeoğlu: Bitcoin 14 Haziran tarihindeki 24.000 dolar seviyesinden 23 Haziran tarihinde 31.500 dolar seviyesine doğru sert bir biçimde yükseldi. Bu yükseliş boğa bayrağı formasyonunun bayrak direğini oluşturdu. 23 Haziran’dan bu yana ise Bitcoin, 31.500 - 29.500 bant aralığında yatay alanda seyrediyor. Bu yatay alan aslında bize formasyonun bayrak kısmını oluşturuyor. 31.500 dolar seviyesi daha öncesinde kırılamadığı için direnç seviyesine dönüştü. Kırılım gerçekleştiği an ilk hedef 32.500 dolar seviyesi olacak. Kırılırsa bayrak formasyonunun hedefi 38.000 dolar seviyesi olacak. 29.500 dolar seviyesini kaybedersek 29.000- 28.500 bandına doğru fiyatın gideceğini göreceğiz. Geri çekilme devam ederse de 27.900 dolar seviyesinden dönüş almasını bekleriz. Buradaki geri çekilmeyi düzeltme olarak yorumluyoruz ve yukarı yönlü beklentimizi koruyoruz. Bu senaryoyu kripto para piyasasının aleyhine bir haber akışı, negatif regülasyon haberi bozabilir.

Büyüktaş: Bitcoin fiyatı son 3 aydır yatay bir aralıkta seyrediyor. 29000-32000 bandı aralığında hareketini sürdürüyor. Bu süreçte gelen ETF başvuruları piyasaya olumlu yansıyor. Fakat ABD’nin Silkroad'dan el koyduğu Bitcoin'lerin satılma ihtimali piyasaya olumsuz yansıyor. Son dönemdeki dalgalanmalar ve yükselişler, yatırımcılara hem fırsatlar hem de riskler sunuyor. Grafikler, Bitcoin'in hâlâ volatil bir varlık olduğunu gösteriyor ve değerindeki kritik noktaların yeni bir yükselişe işaret edebileceğini gösteriyor. Ancak, grafiklere dayanarak geleceği tahmin etmek tamamen güvenilir değildir. Düzenleyici önlemler, küresel ekonomik durum ve diğer faktörler, Bitcoin'in geleceğini etkileyebilir. Yatırımcılar, teknik analizlerin yanı sıra genel piyasa koşullarını da dikkate alarak bilinçli kararlar vermeli ve riskleri göz önünde bulundurmalıdır.

Lord of Crypto: Bitcoin grafiğe bakıp yorumlanabilecek bir varlığın ötesinde bir şey. Dünyadaki ekonomik duruma, Bitcoin’in felsefesine ve önceki döngülerine de mutlaka bakmak lazım. Karşımızda sekiz aydır neredeyse hiç düşmeden tepede akümüle olup, tekrar yükselen bir BTC var. Bunun dışında dünyada faizler düşüyor ve halvinge sadece 8-9 ay kaldı. Yani tüm veriler pozitif.

BOĞADA KİMLERİN YILDIZI PARLAYACAK?

Zaman var sakin olalım diyoruz ama geliyor gelmekte olan… Boğa rallisine hazırlıklı olmakta fayda var. Önceki boğada DeFi coinlerin popüleritesinin arttığını düşünürsek, bu sefer kimlerin yıldızının parlayacağını sorgulamak boynumuzun borcu. Çelik önümüzdeki dönem için yapay zeka coinlerine işaret etti; “DeFi öğeleri gelişimindeki ivmeyi bozmadan devam ettirdi. Yanı sıra, bu yıl içerisinde yapay zekayla ilgili gelişmeler heyecan ve merakla takip edildi. Yapay zeka coinleri ön planda olmaya devam edebilir. Avrupa Kupası sürecinde ise bazı fan tokenlardaki hareketler dikkat çekici boyuta ulaşabilir.”

İşler de yapay zeka coinlerine dikkat çekti ve metaverse coinleri de unutmayalım dedi; “Bu boğada bizim katman1 dediğimiz ana veya üzerinde farklı tokenlar çıkarılan platformların yükselmesini bekliyoruz. Zirvesinden çok düşmüş olan AVAX, SOLANA gibi birçok eski katman1 projelerinin de toparlanmasını bekleyebiliriz. Fakat tabii ki boğada parayı bunlardan ziyade daha spekülatif varlıklar kazandırıyor. O taraftan baktığımızda yeni trendin ne olacağını kestirmek şimdilik güç. Yapay zeka trendinin ben bir kez daha geleceğini düşünüyorum. Çünkü önceki dönem trendi destekleyecek kripto para yoktu. Keza özellikle Apple’ın VR gözlüğünün çıkmasıyla beraber metaverse tokenlarının da 2024’te ciddi bir atak gelmesini bekliyorum”

Büyüktaş, kendi chain ve ekosistemi olan projelerin önemini vurguluyor; “Bu boğa döneminde hangi coinlerin yıldızının parlayacağı konusunda net bir tahminde bulunmak zor. Akıllı sözleşme platformları, likidite sağlayıcıları ve borç verme protokolleri gibi sektörde öne çıkan projeler, bu boğa döneminde yıldızlarını parlatma şansına sahip olabilir. Özellikle Arb, Near, Sol, Cosmos, Algo, Avax gibi kendi chainleri olan projelere yönelmek ve riski doğru yönetmek kazanç getirebilir. Yine de kripto para piyasasının riskli bir piyasa olduğunu unutmayalım”

Lord of Crypto’nun beklentisi ise şu şekilde; “Benim sıradaki boğada en çok yükseliş yapacağını tahmin ettiğim projeler, Arbitrum,  Aptos, SUI ve APE. Bunun dışında halvinge kadar olan süreçte piyasaya yeni çıkacak birkaç yıldız proje daha olacak. Onları da piyasaya çıktıklarında ayrıca paylaşacağım. Bu projeleri seçerken bence en önemli kriterlerimiz, coinlerin daha önce boğa görmemiş olması; arzı, satış baskıları ve sahip oldukları piyasa değerinin majörlere göre görece düşük olması”

SEC’TEN İTİRAZ GELİR Mİ?

Ripple’ın zaferini konuşuyor, coşkuyla karşılıyoruz ancak ya SEC bir kez daha itiraz ederse? Böyle bir adımın piyasaya etkisi ne olur? Uzmanlara sordum. Lord of Crypto’ya göre itiraz gelse bile kötü günleri geride bıraktık; “Elbette gelme ihtimali var ama XRP’nin bu davada güzel bir sınav verdiğini ve kötü günleri geride bıraktığını düşünüyorum” Altuğ İşler de aynı şekilde itiraz gelse dahi piyasada bir değişiklik olmasını beklemiyor. Büyüktaş ise itiraz gelmesinin belirsizlik yaratacağını ifade etti ve ekledi; “SEC, mahkeme kararına itiraz eder ve davanın sonucunu değiştirmeye çalışırsa, Ripple'ın zaferine gölge düşer. Bu durum, piyasada belirsizlik yaratabilir ve Ripple'ın itibarını olumsuz etkiler.”

KRİPTO YASASI BOĞA KOŞUSUNU SINIRLAR MI?

SEC ve Ripple arasındaki davanın etkileri geniş çaplı oldu. Dava sebebiyle ABD milletvekilleri kripto yasası için kongreye baskı yapmaya başladı. Önümüzdeki dönemde gelecek bir kripto yasası boğa koşusunu engeller mi sorusu da önemli bir madde olarak karşımıza çıkıyor.

Çelik’in konuya ilişkin yorumu şöyle oldu; “Yenilikten ve dijitalleşmeden yana olan taraf zafer ilan edebilirse kripto varlıklara özgü tanımlar ve kurallar göreceğiz. Kriptoların ayrı bir varlık sınıfı olarak hayatına devam etmesini destekleyecek hamleler, yatırımcıyı bu alana itecek ve hacmi besleyecektir. Boğada böyle bir gelişme yaşanması çekimser katılımcının da sektöre dahil olmasını sağlar. Tam tersi, kısıtlayıcı ve geleneksel bir mekanizma içerisinde var etme çabası devam ederse kırılganlık artacaktır. Bu durumda da piyasa hacmine bağlı olarak kırılganlık düzeyini ölçmek gerekir. Geçtiğimiz ralli döngüsünde Çin’den gelen negatif haberler piyasayı belirli bir noktaya kadar kısıtlayabilmişti. Bu tamamen yatırımcının iştahı ve küresel ekonomilerin durumuyla ilgiliydi”

Dedeoğlu kötü sınav verilmesi halinde satış dalgasının olabileceğini belirterek; “Regülasyon netleştikçe burada yatırımların arttığını ve kripto para piyasasının tabana yayıldığını göreceğiz. Burada da beklentimiz kripto dostu, projelerin gelişmesine olanak sağlayacak can suyu olacak bir regülasyon gelmesi gerektiği. Kripto para piyasasının nasıl tanımlanacağına dair yasa tasarıları oldukça önemli” dedi.

“YASA BİZİ KORKUTMAMALI”

İşler yasanın borsalar üzerinde sıkıntı yaratabileceğini ama aşılamayacak bir sorun olmadığını yasadan korkulmaması gerektiğini ifade etti; “Kripto paralarının varlığı çoktan kabul edildi. Buradaki sorun parayı kimin kontrol edeceği noktasında. Şuan var olan büyük kripto para borsaları daha uzak doğu merkezli. ABD’nin kendi bünyesinde tutup kontrol edebilmek ve geleneksel finans firmaları işin içine dahil edebilmek için yasal zorunlulukları daha sıkı yapması bekleniyor. Bu tabii ki belli bir çalkantı getirebilir ama kontrollü bir şekilde devletin buna izin veriyor olması aslında piyasayı daha da büyütebilir. Kripto yasası Bitcoin’i bir sonraki ralliye taşıyacak itici güç olacak. Çünkü bir yasaklama beklenmiyor sadece daha sıkı kontroller olacak.”