Parite savaş ve enerji kriziyle 1’e kadar indi

Hilal SARI

Norveç’ten AB ve İngiltere’ye doğalgaz akışlarında aksama yaşanması ve Almanya gibi büyük ekonomilere ilişkin resesyon endişelerinin güçlenmesi, euro/dolar paritesini 20 yılın ardından ilk kez eşitlik düzeyine getirdi. TSİ 12:46 itibariyle euro/ dolar paritesi Bloomberg terminalindeki işlemlerde 1,00003 düzeyine kadar geriledi. Foreks’teki spot işlemlerde parite 1’in de altını test etti ve 0,99998 düzeyine kadar geriledi. Dolar endeksi ise 108,56 düzeyi ile Kasım 2002’den bu yana en yüksek düzeyine çıktı. Bloomberg’de yer alan habere göre parite 1,05 düzeyinin altına idiğinden bu yana en çok işlem yapılan foreks paritesi oldu ve Türkiye’de piyasaların kapalı olduğu salı günü psikolojik düzeyin altına inilmesini istemeyen birçok yatırımcı euro alımı yaparak pariteyi TSİ 15:52 itibariyle 1,07’nin üzerine geri taşıdı.

Goldman Sachs: ECB hızlanabilir

ABD’li yatırım bankası Goldman Sachs, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) paritedeki bu psikolojik sınırın görülmesinden sonra enfl asyonla mücadelede daha güçlü adımlar atabileceği görüşünde. ECB’nin piyasaların 25 bps faiz artırımı beklediği temmuz toplantısında, beklenenden daha hızlı bir sıkılaşma adımı atması, euro/dolar paritesinde yeni bir yükseliş getirebilir ancak resesyon endişelerinin Euro Bölgesi için daha güçlü olması, doların euro karşısında güçlü seyrini korumasını destekliyor.

Paritedeki kayıpların bir nedeni de Almanya ve Euro Bölgesi’nden gelen ZEW Ekonomik Beklenti ve Mevcut Durum anketleri oldu. AB ülkelerinin kış için stoklarını doldurmaya hazırlandığı bir dönemde yaşanan savaş ve enerji darboğazı, artan gıda fiyatlarıyla blikte irekonomik beklentileri de hızla bozuyor. Almanya’da ekonomik beklenti endeksi 25,8 puan düşüşle eksi 53,8’e geriledi. WSJ ekonomistleri endeksin eksi 41’e gerileyeceğini öngörmüştü. ZEW Başkanı Profesör Achim Wamback, Almanya’nın enerji arzına ilişkin endişeler, ECB’nin faiz artışına başlaması ve Çin’deki kısıtlamalar ekonomik görünümde ciddi bir bozulmaya neden oldu” değerlendirmesini yapıyor. İngiltere’deki Başbakan Boris Johnson’un ve 50’den fazla vekilin istifasıyla sonuçlanan siyasi kriz sterline de zor zamanlar yaşatıyor. Sterlin dolar karşısında 1,18 ile Mart 2020’den bu yana en düşük düzeye geriledi. Sterlin/euro ise haziranda gördüğü 1,15 düzeylerinden tekrar güçlenerek 1,18 bandına gelmiş durumda.

TTF 10 katına yükselmiş durumda

Rusya’nın ruble ile ödeme istediği, bazı ülkelere doğalgaz tedariğini kestiği enerji krizi, Kuzey Akım 1 boru hattında 21 Temmuz’a kadar devam edecek bir “bakım çalışması” ile daha da derinleşiyor. Gazprom, önceki gün yaptığı açıklamada “teknik sorunlar nedeniyle sevkiyatın düşebileceği” uyarısında bulundu. İtalyan enerji firması ENI de Rus şirketin yeni kesintiye gideceğini açıkladı. Gelişmeler Avrupa gösterge doğalgazı TTF’te ağustos vadeli fiyatları 177,44 Euro/mwh düzeyine kadar yükseltti. Haziran ayında 200 Euro düzeylerini de test eden TTF’te son beş yıllık ağustos kontratlarında ortalama fiyat 17,96 Euro/mwh düzeyindeydi.

Macaristan merkez bankasından forinte destek: 200 bps

Macaristan Merkez Bankası’nın 200 bps faiz artırımı ile politika faizini küresel finansal krizin başladığı 2008’den bu yana en yüksek düzeye çıkarması forinti dolar karşısında destekleyerek, kayıplarının bir kısmını kapatmasını sağladı. Politika faizi 14 yılın zirvesi olan yüzde 9,75 düzeyine yükseltildi. Dolar/forint salı günü 414 ile tarihi zirvesini görürken, merkez bankasının yüzde 15’i aşan enfl asyonu sakinleştirmek için attığı adımla 401 düzeyine kadar geriledi ancak tarihi rekoruna yakın seyrini koruyor. Forint, euro karşısında da 416,90 ile temmuz ayında tarihi dip düzeyini görmüştü.

Yarın açıklanacak abd enflasyon verileri paritede yeni hareketler getirebilir. Piyasalar ABD’den ve Almanya ile Euro Bölgesi’nden çarşamba günü gelecek verileri izleyecek.