Merkez Bankası faiz indirdi, tedbir paketi açıkladı

Şebnem TURHAN

19 Mart’ta toplanması gereken Merkez Bankası Para Politikaları Kurulu, koronavirüsün olası ekonomik ve finansal etkilerini değerlendirmek üzere bugün toplandı. Toplantı sonrasında politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 10,75’ten yüzde 9,75’e indirilirken Merkez Bankası’nın bankalara ihtiyaç duydukları tüm likiditeyi sağlayacağı duyuruldu. Merkez, sadece zorunlu karşılıklarda da yaptığı indirimle reel kredi büyüme koşullarını sağlayan bankalara yaklaşık 5.1 milyar dolar karşılığı döviz ve altın cinsi likidite verilmesini öngörüyor.

Merkez Bankası PPK’sı sonrasında iki ayrı açıklama yaptı. Faiz indirimine ilişkin oldu ve salgının etkilerinin takip edildiği buna ilişkin de bir önlem paketi oluşturulduğu bildirildi. İkinci açıklama ise önlem paketine ilişkin oldu. Koronavirüsün Türkiye ekonomisi üzerindeki olası olumsuz etkilerinin sınırlandırılması için, Merkez Bankası’nın bankaların Türk lirası ve yabancı para likidite yönetiminde esneklik sağlanarak öngörülebilirliğin artırılmasına, reel sektöre kredi akışının kesintisiz devamını teminen bankalara hedefli ilave likidite imkânları tanınmasına, reeskont kredi düzenlemeleriyle ihracatçı firmaların nakit akışının desteklenmesine yönelik aşağıdaki tedbirler aldığını açıkladı.

İşte Merkez’in koronavirüs önlemleri

1. Merkez gün içi ve gecelik vadedeki hazır imkânlar çerçevesinde bankalara ihtiyaç duydukları tüm likiditeyi sağlayacak.

2. Temel politika aracı olan 1 hafta vadeli repo ihalelerine ilave olarak ihtiyaç duyulan günlerde TCMB tarafından piyasaya 91 gün vadeye kadar repo ihaleleriyle likidite sağlanabilecek. Bu ihalelerde kazanan tekliflerin bir bölümünün veya tamamının, mevcut durumda 1 hafta vadeli repo işlemlerinde olduğu gibi, bankalar tarafından talep edilmesi halinde repo işlemi yerine aynı faiz oranı ve vade ile Bankalararası Para Piyasasında depo işlemi olarak sonuçlandırılmasına imkân tanınacak.

3. Piyasa yapıcılığı sisteminin desteklenmesi amacıyla piyasa yapıcı bankalara Açık Piyasa İşlemleri çerçevesinde tanınan likidite imkânına ilişkin limitler artırıldı.

4. Şu an 1, 3 ve 6 ay vadeli olarak geleneksel yöntemle gerçekleştirilen ABD doları karşılığı swap ihalelerine devam edilecek ve ihaleler Euro ve altın karşılığı da düzenlenebilecek.

5.1 milyar dolarlık likidite verilecek

5. Zorunlu karşılıklar uygulamasında reel kredi büyüme koşullarını sağlayan bankalar için yabancı para zorunlu karşılık oranları tüm yükümlülük türlerinde ve tüm vade dilimlerinde 500 baz puan indirildi. Bu kararla, reel kredi büyüme koşullarını sağlayan bankalara yaklaşık 5.1 milyar dolar karşılığı döviz ve altın cinsi likidite verilmesi bekleniyor. Değişiklik, tesisi 20 Mart’ta başlayacak olan 6 Mart tarihli yükümlülük döneminden itibaren geçerli olacak.

6. Reel sektöre kredi akışının kesintisiz devamını teminen bankalara hedefli ilave likidite imkânları tanındı. Bankaların yeni likidite imkânlarından alabilecekleri azami fon tutarı reel sektöre sağladıkları ve sağlayacakları kredi tutarları ile ilişkilendirilecek. Söz konusu imkânların toplam tutarının, sistemin fonlama ihtiyacının yüzde 25’i ile sınırlı kalacağı öngörülüyor. Bu kapsamda;

Ek likidite imkanları devreye alındı

* 91 gün vadeye kadar repo ihaleleri yoluyla TCMB politika faiz oranı olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının 150 baz puan altında faiz oranı üzerinden miktar ihalesi yöntemiyle Türk lirası likidite sağlanacak. Söz konusu ihalelerde kazanılan tekliflerin tamamı veya bir bölümü bankalar tarafından talep edilmesi durumunda aynı şartlar altında Bankalararası Para Piyasasında depo işlemi olarak da sonuçlandırılabilecek.

* Miktar ihalesi yöntemiyle 1 yıl vadeli döviz karşılığı Türk lirası swap ihaleleri düzenlenecek. Swap ihaleleriyle ilgili bankalara TCMB politika faiz oranı olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının 100 baz puan altında faiz oranı üzerinden ABD doları, Euro veya altın karşılığı Türk lirası likidite sağlanacak.

7.6 milyar dolarlık reeskont ödemesine erteleme

7. Reel sektör için de 18 Mart’tan 30 Haziran’a kadar vadesi gelecek reeskont kredisi geri ödemelerine 90 güne kadar vade uzatım imkânı tanındı. Firmalar kredi kullanımına aracılık eden bankalara başvurarak, herhangi bir geri ödemede bulunmaksızın mevcut senetlerini 90 güne kadar daha uzun vadede bir senet ile değiştirerek bu imkândan yararlanabilecek. Bu suretle toplam 7.6 milyar dolar karşılığı kadar reeskont kredisi geri ödemesi ertelenebilecek.
Hâlihazırda kredi taahhüdü açık olan reeskont kredileri ile 18 Mart’tan yine 30 Haziran’a kadar kullanılacak reeskont kredilerine 12 ay ek taahhüt kapama süresi verildi, böylece bu kredilerin taahhüt kapatma süresi 24 aydan 36 aya çıkartıldı.

Mevcut reeskont kredisi azami vadeleri, 20 Mart’tan itibaren geçerli olmak üzere, kısa vadeli kullanımlar için 120 günden 240 güne, daha uzun vadeli kullanımlar için ise 720 güne çıkarıldı.

Enflasyon tahmininde aşağı yönlü riskler arttı

PPK faiz oranlarına ilişkin yaptığı duyuruda da salgın hastalığın sermaye akımları, finansal koşullar, dış ticaret ve emtia fiyatları kanalıyla oluşturmakta olduğu küresel etkilerin yakından takip edildiği belirtilerek gelişmelerle birlikte yıl sonu enflasyon tahmini üzerindeki aşağı yönlü riskler arttığı kaydedildi. Bu çerçevede kurulun, politika faizinde 100 baz puan indirim yapılmasına karar verdiği açıkladı.

MB kararları sonrası piyasalarda son fiyatlar