Kur döndü, faiz fiyatlanıyor

Ardı ardına gelen sıkılaştırma adımlarına rağmen dün de artışını sürdüren döviz kurları, piyasaların kapanışından sonra hızlı bir geri çekilme yaşadı. Merkez Bankası dün de altın/döviz karşılığı swap işlemlerinde uyguladığı faiz oranını 150 baz puan artırarak yüzde 13,25 seviyesine yükseltti. Bu artışa rağmen, gün içinde dolar/TL 8,53 lirayı, Euro da 9,99 lirayı aşarak yeni zirve seviyelerini gördü. Piyasaların kapanışının ardından ise kurlarda hızlı bir geri çekilme yaşandı. Gevşemede, uluslararası piyasaların ABD seçimleri sonrası Merkez Bankası’nın olağanüstü toplantıyla faiz artışına gideceği beklentisi etkili oldu. Merkez Bankası üç günde üç yeni hamleyle piyasalardaki aşırı dalgalanmaya çare olmaya çalışıyor. Dün de Merkez Bankası bünyesinde gerçekleştirilen altın/döviz karşılığı swap işlemlerinde uygulanan faiz oranını yüzde 11,75 seviyesinden 150 baz puan artırarak yüzde 13,25 seviyesine yükseltti. Sistemin fonlama ihtiyacının yaklaşık yüzde 60’ının karşılandığı kanaldaki faiz yükselişi de döviz kurlarındaki ateşi söndürmeye yetmedi. Dolar 8.54 lirayı, Euro da 9.99 lirayı geçerek yeni zirvesini gördü. Borsa İstanbul’da tepki alımları sürdü ancak beklentiye paralel ancak yüksek gelen ekim ayı enflasyon verisi yükselişin hızını kesti. Ardından doların 8.5 lira psikolojik sınırını aşmasıyla borsa yönünü negatife döndü. Ancak Türkiye piyasaları kapandıktan sonra uluslararası piyasalardaki işlemlerde ABD seçimleri sonrasında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın 19 Kasım’daki toplantıyı beklemeden flaş bir şekilde yüklü faiz artışı yapabileceği fiyatlandı. Dolar 7.45 liraya geriledi borsa yüzde 1,51 yükselişle günü tamamlandı. Öte yandan Türkiye'nin 5 yıllık kredi iflas takası priminde (CDS) ise yükseliş devam etti. CDS 559/571 baz puan seviyesindeydi.

Merkez Bankası ise politika faizi dışındaki sıkılaştırma hamlelerini sürdürüyor. Cuma günü BIST Repo-Ters Repo Pazarı’nda fonlama sağlanmamış önceki gün de Bankalararası Para Piyasası’nda borçlanma limitlerinin sıfırlanmış ve kotasyon repo işlemleri durdurulmuştu. Bu hamlelerle Merkez Bankası ağırlıklı ortalama fonlama faizini yükseltmeyi hedeflemiş piyasayı daha yüksek faizli kanallara yönlendirmişti. Önceki gün itibariyle de ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti yüzde 13,45 seviyesine çıkmıştı. Ancak diğer bir gösterge 2 yıllık tahvil faizi yüzde 15’i geçmiş durumda. Analistler ağırlıklı ortalama fonlama maliyetinin yüzde 14 seviyesine ulaşmasını bekliyor. Öte yandan dünkü geleneksel repo ihalesine 43.15 milyar lira talep geldi yüzde 14,99 ortalama basit faizle 10 milyar lira fonlama yapıldı.

Fonlamanın yüzde 60’ını oluşturuyor

Edinilen bilgiye göre mevcut durumda TCMB tarafından kendi bünyesinde bir hafta vadeli kotasyon yöntemiyle ve 1-3-6 ay vadeli geleneksel yöntemli ihalelerle swap işlemleri gerçekleştiriliyor. İlave olarak TCMB BIST Swap Piyasası’nda da kotasyon swap piyasasında uyguladığı faiz oranları ile uyumlu şekilde swap işlemleri yapılıyor. Enflasyon Raporu toplantısında TCMB tarafından tüm swap imkanları çerçevesinde sağlanan fonlama tutarının sistemin fonlama ihtiyacının yaklaşık yüzde 60’ını oluşturduğu ifade edilmişti. Sistemin fonlama ihtiyacı içerisinde önemli bir paya sahip olan swap işlemlerinde uygulanan faiz oranının artırılması para politikasında sıkılaştırma yönünde atılan adımların devamı niteliğinde görülüyor. Ancak piyasa uzmanları bu adımları yeterli bulmuyor. Nitekim döviz kurlarındaki sert dalgalanmalar da atılan adımlara rağmen devam ediyor.

En fazla değer kaybeden para birimi TL

Bugün tamamlanacak ABD seçimleri tüm küresel piyasaları etkiledi. Ancak TL'de benzer para birimlerinden negatif ayrışma ile birlikte sert değer kaybı görüldü. Ayrıca son PPK’da piyasanın beklentisinin aksine Merkez Bankası’nın politika faizini sabit tutup sıkılaştırmayı faiz koridorunu genişleterek yapması ile TL’de değer kaybı hızlandı. Tüm bunların yanı sıra jeopolitik gelişmelerle AB ve ABD ile gerilimin artabileceği endişeleri ve ABD seçimleri de TL'de değer kaybına etki eden unsurlara eklendi.

Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan, enflasyonun beklentilere paralel geldiğini ve TCMB'nin de bir sıkılaşma hamlesi daha yaparak TL swap faizlerini artırdığını belirterek, "TL'de değer kaybı ise devam ediyor, diğer gelişen ülke paralarının çoğunun ise dolara karşı ABD seçimleri öncesinde değer kazandığını görüyoruz. 22 Ekim'de politika faizinin artmadığı PPK dan beri ek sıkılaştırıcı adımlar geliyor ama liradaki düşüş devam ediyor” dedi.

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısı 19 Kasım’da. Ancak toplantıya daha 2 hafta var. Analistler toplantıdan en az 500-700 baz puanlık faiz artışı bekliyor. Ama yaşananlar olağanüstü bir toplantı ve daha yüksek bir faiz artışı ihtimalini gündeme getiriyor.

Yüzde 11,75’ten fonlama kanalı kalmadı

Merkez Bankası’nın döviz ve altın karşılığı TL verdiği swap piyasasındaki TL faizini de artırmasıyla yüzde 11,75’ten fonlama yapılan kanal kalmadı. Cuma günü de bu faizden fonlama yapılan BIST RepoTers Repo Pazarı'nda gecelik fonlama sıfıra indirilmişti. Merkez Bankası fonlamayı yüzde 14,75 geç likidite penceresi faizine, geleneksel repo ihalelerine ve yüzde 13,25 faizle swap piyasasından yapacak. TCMB'nin adımı ile birlikte önceki gün yüzde 11,75'ten gecelik vadede sağlanan yaklaşık 35 milyar TL'lik fonlama dün itibarıyla geç likidite penceresi repo/ depo ya da benzeri oranlardaki imkanlara kayacak. GLP imkanından kullanım önceki gün itibarıyla 32 milyar TL idi.