Halka arzlarda 'eşitlik' kararı için kim, ne dedi?
SPK, piyasa değeri 750 milyon lira ve altı olan halka arzlarda borsada satış yönteminin uygulanacağını duyurdu. Piyasa değeri 750 milyon lira üzeri olan halka arzlarda borsa dışında talep toplama yoluyla satış yönteminin kullanılması durumunda eşit dağıtım yapılacak. Ikon Menkul'den Onur Altın ve Dinamik Yatırım'dan Ceyhun Yavaş kararlar sonrası halka arzlardaki değişiklikleri ekonomim'e yorumladı
Şenay ZEREN
SPK, halka arzlara gelen yoğun talebe işaret ederek, yatırımcıların hak ve menfaatlerinin korunması ve yatırımcılar arasında eşit uygulamaların sağlanması amacıyla yeni kararlar aldı.
SPK, halka arz edilen payların piyasa değeri 750 milyon lira ve altı olan halka arzlarda borsada satış yönteminin uygulanacağınını duyurdu. Önceki uygulamada bu barem 250 milyon TL seviyesindeydi.
Piyasa değeri 750 milyon lira üzeri olan halka arzlarda borsa dışında talep toplama yoluyla satış yönteminin kullanılması durumunda eşit dağıtım yapılacak.
Yatırımcılar halka arzdan aldıkları payları 90 gün boyunca borsa dışında satamayacak, başka hesaba virmanlayamayacak, borsada toptan satış veya özel emirle satamayacak. Halka arzda verilecek talep ilgili gruba tahsis edilen pay tutarının yüzde 25'ini geçemeyecek.
Özel fonlar artık gerçek kişi
Karara göre daha önce kurumsal yatırımcı olarak değerlendirilen bazı kurum ve kuruluşlar bireysel yatırımcı kapsamında alındı. PYŞ’ler, aracı kurumlar ve yatırım ve kalkınma bankaları tarafından bireysel portföy yöneticiliği sözleşmesi imzalamış olduğu müşterileri adına iletilen talepler ile gayrimenkul yatırım fonları, girişim sermayesi yatırım fonları, unvanında serbest ve/veya özel ibaresi yer alan yatırım fonlarının ilettiği talepler kurumsal yatırımcı grubu kapsamında değerlendirilmeyecek
Sparta & Co Kurucu Ortağı Taner Özarslan, SPK’nın yeni halka arz dağıtım kararlarının, sermaye piyasalarının temel ilkelerinden biri olan "tabana yayılma ilkesi" gözetildiğini belirtti. Özarslan, söz konusu düzenlemeyle oyuna “arka kapıdan” yapılan müdahalelerin ve suni talep görüntüsünün önüne geçilmesinin hedeflendiğini paylaştı.
Bu karar halka arz hisselerinin tavan tavan gitmesini engelleyebilir
Onur Altın - Ikon Menkul Araştırma Müdürü
SPK’nın aldığı kararlar bize bireysel yatırımcılar için her şartta eşit dağıtım ilkesinin uygulanacağını gösteriyor. Böylelikle bireysel yatırımcı için oransal dağıtım ilkesi kaldırılmış. Yani eskiden örnek vermek gerekirse, 100 birimlik bir halka arz ediliyor ve bu oransal yöntemle yapılıyorsa diyelim 20 kişi katılıyorsa hepsi 5 birimlik pay değil yatırdıkları paranın 100 birimdeki payı kadar hisse alabiliyorken artık yatırdıkları paraya bakılmadan 100 birimlik bir halka arzda 20 kişi katılıyor ise herkese 5 pay düşecek şekilde olacak. Bu da bireysel yatırımcıların daha çok talep etmesine neden olabilecek bir gelişme iken kurumsal talebin düşmesine ve halka arz hisselerinin sürekli tavan tavan gitmesine engel teşkil edebilir.
Oldukça faydalı ve yerinde bir karar
Yatırımcı bazında talepte bulunabilecek pay tutarı söz konusu yatırımcı grubuna tahsis edilen toplam pay tutarının 1/4'ünü geçemeyecek. Yani kurumsal veya bireysel yatırımcıların yurtiçi veya yurtdışı payları yüzde 25’i geçemeyecek. Yeterli talep olması yatırım fonlarına yüzde 1’den fazla satış yapılamayacakken portföy yönetim şirketlerine de yeni halka arz paylarının yüzde 3’ün den fazla satış yapılamayacak. Böylelikle daha geniş bir kitlenin halka arzlara katılması planlanmaktadır.
Dağıtım listesinin kesinleşmesinden sonra pay alan yatırımcıların bu payları borsa dışında 90 gün boyunca satamayacağı ve virmanlayamayacağı belirtildi. Böylelikle işlem hacminin artırılması piyasadaki işlerliğin daha aktif hale getirilmesi planlamakta. Yeni SPK düzenlemesi oldukça faydalı ve yerinde bir karar olurken Borsa İstanbul’un gelişmesi adına önemli bir katkı sunacağını düşünüyorum. Bu kararla bireylerin daha aktif hale getirilmesi planlanırken yeni halka arzlardaki bazı adaletsiz durumlarında düzeltilmesi adına önem teşkil eden doğru bir karar olmuştur.
Kararlar borsadaki kalıcılığı daha uzun tutacak
Ceyhun Yavaş - Dinamik Yatırım Araştırma Uzmanı
SPK’nın aldığı kararlardan biri, halka arzlarda 750 milyon TL’lik bir sınır getirildi. Bu sınıra göre 750 milyon TL altında olan halka arzlarda eşit dağıtım gerçekleşecek. 750 milyon TL üzerindeki halka arzlarda ise bireysele eşit dağıtım şeklinde yapılacak. Bu aslında oransal dağıtımı kısıtlayıcı bir karar ve bunun küçük yatırımcıyı tamamen korumak amaçlı olduğunu söyleyebiliriz.
Bir de bunun borsamıza etkileri var tabii ki. Bu etkilere baktığımızda şunu görmekteyiz; bunu oransal dağıtım yöntemi ve Borsa İstanbul’daki son konjektöre göre açıklamak istersek oransal dağıtım yatırımcının yatırım yaptığı miktarla doğru orantılı bir şekilde dağıtım gerçekleşiyor ve bu durum özellikle kredili hisse alımlarının oldukça fazla olduğu borsamızda iştahı kabartıyordu. Yeni getirilen kurallar çerçevesinde düşündüğümüzde bu durum kredili işlemlerde satışların derinleşmesine yol açıyordu ve alt kademelere kolaylıkla geçilebilmekteydi.
Borsaya direnç sağlayacak
Oransal dağıtımın özelliği de şuydu; oransal dağıtım hem talebe odaklı hem de kişinin yatırdığı miktarla orantılı bir şekilde dağıtım gerçekleşiyordu. Bu şu anlama geliyor; eğer 10 bin TL’lik bir talep gönderdiğiniz zaman 10 not alıyorsanız, 20 bin TL’lik talep gönderdiğinizde aynı halka arz için 20 notluk bir talep gelmekteydi. Böylelikle kredili pozisyonlar artık daha az bozulacağı görüşündeyiz. Bu da borsadaki kalıcılığı daha uzun tutacaktır. Bunun da borsaya direnç sağlayacağı düşüncesindeyiz.
