Fed’in enflasyonu düşürmesine daha çok var

Hilal SARI

■ Tutanaklar Fed’in enflasyonun yüzde 2 hedefine doğru inişe geçtiğinden emin olana kadar faiz artışlarına devam edileceğine işaret etti. San Francisco Fed Başkanı Daly’nin ifadeleriyle Fed’in enflasyonla mücadele konusunda “daha çok yolu var”.

■ Dolar endeksi tutanaklar sonrası tekrar 107 yönünde hareketlenirken, euro/dolar paritesi ise 1,02’nin altında zayıf seyrini koruyor. BoE’nin faiz artırımlarında hızlanacağı beklentisiyle sterlin de güçleniyor.

ABD Merkez Bankası’nın (Fed) temmuz toplantısına ilişkin tutanakları bankanın enflasyonla mücadeleden vazgeçmeyeceğine ve faiz artırımlarına devam edeceğine işaret ederek euro/dolar paritesini tekrar eşitlik yönünde hareketlendirdi. Financial Times’a konuşan San Francisco Fed Başkanı Mary Daly’nin de ifadeleriyle merkez bankasının enflasyonla mücadele konusunda “daha çok yolu var”. Eylül toplantısında 50 bps artışı destekleyen ancak “75 bps artış konusunda da açık fikirli olduğunu” belirten Daly’nin açıklamalarına göre banka enflasyonda yüzde 2 hedefi yönünde istikrarlı ve tutarlı bir düşüş görmeden faiz artışlarını sonlandırmayı düşünmüyor.

“Büyümeye ayak bağı olana kadar faiz artışı sürecek”

Fed’in 75 bps faiz artırdığı temmuz toplantısına ilişkin tutanaklarda FOMC üyelerinin sıkılaşmaya devam edeceği ancak aşırı sıkılaşma risklerinin de farkında olduğu sinyali verildi. Enflasyon sorununda risklerin “yukarı yönlü” olduğuna dikkat çeken FOMC yetkilileri tutanaklara göre “ekonomik büyümeye ayakbağı olana kadar faiz oranlarının artırılmasını destekliyor”. Bu da Fed’in ‘göz kırpmadan’ - politikalarında bir U dönüşü yapmadan - 40 yılın zirvesine çıkan enflasyonla mücadele için faiz artırımlarına devam edeceğinin işareti olarak görülüyor. Tutanaklarda enflasyonun beklenenden daha da yüksek seyretmesi durumunda faizlerin daha da yükseltilebileceği de belirtiliyor.

Tarihi artışlarına rağmen enflasyonda büyük bir düşüş yok

Tutanaklarda faiz artışlarının etkisinin henüz tam hissedilmediği, fiyat baskılarında çok hafif bir gevşeme olduğu vurgulandı. Bunun anlamı Financial Times’da yer alan bir analize göre enflasyonun bir süre boyunca rahatsız edici boyutta yüksek seyredecek. Fransa merkezli BNP Paribas’ın ABD ekonomisti Andy Schneider “Tutanaklardaki ana hikaye gecikmeli gelen verilerdi. Bunun iyi tarafı Fed’in daha fazla değerlendirme yapıp daha da dikkatli şekilde devam edeceği anlamına gelmesi” değerlendirmesi yapıyor. Fed son dört ayda gösterge faiz oranlarını sıfırdan yüzde 2,25-2,5 aralığına çekti. Enflasyonun yüzde 2’de seyrettiği bir ortamda bu seviye birçok FOMC yetkilisi için nötr bir duruş - Fed’in ne destek verdiği ne de ekonomiye köstek olduğu bir aralık. Ancak ABD’de enflasyon haziranda yüzde 9,1 ile 40 yılın zirvesini gördükten sonra temmuzda beklentilerin de üzerinde gerilemiş ve yüzde 8,5 olarak açıklanmıştı. Enerji enflasyonu ise hazirandaki yüzde 41,6 ile 42 yılın zirvesini görmüş, haziranda yüzde 32,9’a gerilemişti.

Para piyasaları eylül toplantısında 50 bps artırım olmasına yüzde 60 ihtimal veriyor. 75 bps artırıma ise yüzde 40 ihtimal veriliyor.

Sterlin ‘BoE hızlanacak’ beklentileriyle güçleniyor

İngiltere’de enflasyonun çift haneye çıkması İngiltere Merkez Bankası’nın 100 bps faiz artırımı için elini güçlendirdi. Yılbaşından bu yana dolar karşısında yüzde 11 düşen sterlin, BoE’nin sıkılaşma sürecine rağmen, İngiltere ekonomisinde yaşanan işgücü darboğazı ve artan enerji fiyatlarından kaynaklanan geçim krizi gibi sorunlarla zayıf seyrine devam ediyor. İngiltere’de yıllık enerji faturalarının bu yıl için tam zamanlı bir çalışanın iki aylık maaşına denk gelmesi bekleniyor. BoE 1988 yılında - enflasyon yüzde 8,4 ile zirve yaptığında - 200 bps faiz artırımı yapmış, ardından en az beş kez 100 bps faiz artırımıyla Ekim 1989’a kadar devam etmişti. Sterlin İngiltere’deki geçim krizi, işgücü darboğazı ve ücret artışlarıyla dolar karşısında faiz artışlarına rağmen bu sene yüzde 10’un üzerinde değer kaybetti. Ancak sterlin/dolar kuru BoE’nin adımlarının büyüyeceğine ilişkin beklentilerle temmuzda gördüğü 1,17 düplerinden 1,20’nin üzerine çıkmış durumda.

Gelişen ekonomilerde faiz artışları devam ediyor

Fed’in sıkılaşması gelişen piyasalardan ciddi bir sermaye çıkışına neden olmaya devam ediyor ve gelişmekte olan ülkelerin merkez bankaları hem enflasyonla mücadele etmek hem de sermaye için cazip hale gelmek adına faiz artırımlarına devam ediyor. Filipinler Merkez Bankası perşembe günü beklentilere paralel gösterge faiz oranını 50 bps artırımla yüzde 3,75’e yükseltti. Yılbaşından bu yana 175 bps faiz artırımı yaptı. Filipinler’de enflasyon yüzde 6,4 ile temmuzda 4 yılın zirvesine çıkmıştı. Merkez Bankası’nın 2022 ortalama enflasyon beklentisi de yüzde 5’ten yüzde 5,4’e yükseltildi. Reuters ekonomistlerinin büyük bir kısmı bankanın eylülde 25 bps daha artırım yapacağı görüşünde.

Parite tutanaklarla düşüp ECB/Schnabel’le yükseldi

Enflasyonun kolay kolay düşmeyebileceğine ve sıkılaşma sürecinin ABD ekonomisini ‘bir süre’ zorlayacağına işaret eden Fed tutanakları sonrası dolar endeksi tekrar 107’ye yaklaştı. Euro Bölgesi’nde temmuz ayı enflasyonun yüzde 8,9 ile tarihi rekora ulaşması da yine piyasalara enflasyonun kolay kolay düşmeyeceğinin sinyalini verdi. Avrupa Merkez Bankası (ECB) yönetim kurulundan Isabbel Schnabel de Reuters’a verdiği demeçte bir sonraki toplantıda “resesyon riskleri artsa bile 50 bps artırımı desteklediğini” söyledi. Ukrayna Savaşı’nın ve Rusya’ya yönelik yaptırımlara bağlı akutlaşan enerji krizinin Euro Bölgesi ekonomilerinde bir resesyon ihtimalini güçlendirmesiyle yılbaşından bu yana yüzde 10’un üzerinde düşen euro/dolar paritesi Fed tutanakları sonrası 1,014 düzeyine kadar geriledi. Parite temmuz ayında doların zayıf seyrettiği haftalarda 1,036 düzeyine kadar yükselmişti. Schnabel’in açıklamaları ve enflasyon verisinde sürpriz olmamasıyla birlikte TSİ 13:00 itibariyle parite tekrar güçlenerek 1,017 düzeyinden işlem gördü.