Bloomberg analizi: Türkiye’nin döviz politikası yabancıyı sevindirdi yerliyi üzdü
Yüksek faiz oranları ve öngörülebilir döviz politikasının kombinasyonu, Türkiye'yi yabancı yatırımcılar için alışılmadık derecede güvenli haline getirdi. Ancak bu durum, ihracatçıların işlerini zorlaştırıyor ve ekonomide yavaşlamaya neden oluyor. Bu yüzden de eleştiriler artıyor.
Bloomberg’den Kerim Karakaya haberine göre, Türk lirası, 2024 başından bu yana dolar karşısında yüzde 10'dan fazla değer kaybetti. Arjantin pesosundan sonra benzer para birimleri arasında en kötü performansı sergilerken, kamu bankalarının aktif olduğu döviz işlemleri, TL’de değer kaybının sabit ve enflasyon oranının altında kalmasını sağladı. TL’nin “reel” olarak değer kazanması anlamına gelen bu durum, yerli malları diğer para birimleriyle fiyatlarken daha pahalı hale getiriyor.
İsminin açıklanmasını istemeyen döviz işlemcilerine göre, yabancı girişi yoğunlaştığında, kamu bankaları devreye girdi. Döviz işlemi yapanlar, geçen hafta dolar karşısında lirayı 33,09 civarında tutmak için dolar satıldığını söyledi.
Kamu bankalarında döviz piyasası işlemlerine yönelik yorum yapılmadı.
İş dünyası şikayetçi
Rekabet gücünü yeniden sağlamak için para biriminin yaklaşık %12 oranında düşmesi gerektiğini söyleyen Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe'ye göre, TL’nin “reel” değer kazancı, yüksek borçlanma maliyetleriyle birleştiğinde iş dünyasına zarar veriyor.
Martı Hotels ve Marina başkan yardımcısı Emre Narin, CNBC-e TV'ye verdiği röportajda, TL’nin aşırı değerlenmesinin Türkiye'nin turizmdeki avantajını kaybetmesi anlamına geldiğini söyledi.
Veriler ekonomide yavaşlamaya işaret ediyor
İhracat ve sanayi üretimi rakamları da ekonomide yavaşlamaya işaret ediyor. İstanbul Sanayi Odası'na (İSO) göre Türkiye'nin 500 büyük sanayi şirketinin satışları, 2023’te 2009'dan bu yana yüzde 13,8 oranında “reel” olarak en büyük düşüşünü yaşadı.
Londra BBVA Gelişmekte Olan Piyasalar Stratejisti Tufan Cömert, "Uyardığımız gibi, reel efektif döviz kuru geçen yıl keskin bir artış göstererek ihracat üzerinde baskı yarattı" dedi. “Reel” değerin korunması enflasyonla mücadelede önemli olurken, "Yetkililerin, liranın daha fazla düşmesine izin vermesini bekliyoruz" dedi.
Merkez Bankası Başkanı Karahan "enflasyonla mücadele" demişti
Geçen hafta Bloomberg'e verdiği röportajda Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, liradaki “reel” değerlenmenin tek başına bir politika hedefi değil, enflasyonla mücadele politikalarının bir sonucu olduğunu söylemişti.
Merkez Bankası, enflasyonun bu yıl sonuna kadar neredeyse yarı yarıya düşerek yüzde 38'e inmesini, ardından 2025'te yüzde 14'e, 2026’da da yüzde 9'a düşmesini bekliyor.
Yabancı yatırımcılar, bu yıl Türk varlıklarına milyarlarca dolar akıttı. Birçok pozisyon, TL’nin “reel” olarak değer kazanmasına bağlı olurken, en çok yapılan işlemler arasında TL vadeli işlemler, “carry trade” ve daha kısa vadeli tahvil tutma seçenekleri bulunuyor.
Bank of America (BofA) stratejistleri, TL vadeli pozisyonların 20 milyar doları aşabileceğini hesapladı.
