ABD Başkanları döneminde dolar gücünü korudu mu?
Dolar endeksi, ABD Doları’nın gücünü ortaya koyarken, 90’ların sonundan bu yana ABD başkanları döneminde ülkenin para birimi olan dolar nasıl bir seyir izledi?
ÖZDER ŞEYDA UYANIK
1970’lerde dünyanın en büyük ekonomilerinin toplandığı G10 zirvesinde, dönemin ABD Hazine Bakanı John Connally’nin "Dolar bizim para birimimiz, ama sizin sorununuz" sözleri dünyada ABD Doları’nın seyri üzerinde en önemli tespitlerden biri oldu.
ABD’de resmi olmayan sonuçlara göre, Donald Trump’ın başkan seçilmesi de doların seyrinin yakından izlenmesine neden oluyor.
Bahçeşehir Üniversitesi Finansal Araştırma ve Uygulama Merkezi (BFRC) tarafından hazırlanan çalışmada, ABD başkanları döneminde dolar endeksinin değişimi görüldü. (Grafik: Efe Gülkan)
Bill Clinton
90’ların sonunda dot.com balonunu da içeren Bill Clinton döneminin sonlarında doların küresel piyasalarda değer kazandığı görülürken, George Bush’un iki dönem başkanlığı süresinde ise dolar büyük bir değer kaybı yaşıyor.
Bush'un 2 dönemi
120 seviyelerinden 72 seviyelerine gerileyen dolar endeksinde, Bush’un dönemi boyunca 11 Eylül’den Irak Savaşı’na hem de 2008 Küresel Finans Krizi’ne dek gündem de yoğun oluyor.
Barack Obama
Obama döneminde, 2008 krizi nedeniyle piyasalara destek çıkan Fed’in genişleme programları izlenirken, 75-90 seviyeleri arasında bulunan dolar endeksi, dönemin Fed Başkanı Bernanke’nin enflasyon ve işsizlik gibi ekonomik koşullar elverişli olduğu sürece Fed'in her ay satın alınan varlık sayısını azaltacağını duyurmasıyla 100 seviyelerine çıktı.
Donald Trump'ın ilk dönemi
Donald Trump’ın ilk başkanlık dönemi olan 20 Ocak 2017’de göreve gelmesiyle 90’nın altına gerileyen dolar endeksi, sonrasında yeniden yükselişe geçerek 100’ün üzerine çıktı. Ancak pandemi nedeniyle bu seviyelerde çok kalıcı olmadı.
Joe Biden
2021’de göreve gelen Joe Biden’ın ilk zamanlarında hızla yükselen dolar endeksi, enflasyon ve faiz artırımlarıyla dalgalı bir seyir izlese de 100-105 bandında hareket etti.
Trump’ın yeniden seçilmesinin kesinleşmesiyle, dolar endeksi (DXY) dün gördüğü 103 seviyelerinden bugün 105,35 seviyelerine kadar çıktı. Trump, ikinci başkanlık dönemine 2025 yılı Ocak ayından başlayacak.
Dolar endeksi nasıl hesaplanır?
Dolar endeksi, ABD dolarının 6 büyük para birimi karşısında farklı ağırlıklarla değerini ölçen bir endeks olurken, bu para birimleri; Euro (yüzde 57,6), İngiliz Sterlini (yüzde 11,9), Japon Yeni (yüzde 13,6), Kanada Doları (yüzde 9,1), İsveç Kronu (yüzde 4,2) ve İsviçre Frangı (yüzde 3,6) olarak karşılık buluyor.
DXY, bu para birimlerinin ABD doları üzerindeki etkisini analiz ederken, doların güçlü veya zayıf olduğuna yönelik bir göstergedir. 100’ün üzerinde değer aldığı dönemlerde dolar güçlü görülürken, dönemsel göstergeler farklılık gösterebilir.
